Petrolcülerden tarihi fren

BRENT petrolün fiyatı geçtiğimiz Haziran ayındaki 115 dolar/varil seviyelerinden, Ocak ayında 45 dolara kadar düştü. Son dönemde bir toparlanma görülse de, petrol fiyatlarının bugünlerdeki 60 dolar seviyeleri bile birçok yatırım projesini hayata geçirmek için düşük kalıyor. Petrol sektöründeki işten çıkarma ve proje iptalleri de hemen hemen petroldeki düşüş kadar hızlı gerçekleşiyor. Şu ana kadar dünya çapında milyarlarca dolarlık petrol ve petrokimya projeleri ya iptal edildi, ya da askıya alındı. Petrol devleri yatırımlarını yeniden gözden geçirirken, örneğin Shell, önümüzdeki üç yılda yapacağı yatırımları kıstı. Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) hesaplamalarına göre, petrol fiyatlarındaki düşüş sonucunda, sektördeki yatırımlar bir yılda 100 milyar dolar azalabilir.

2014'te dünyadaki toplam petrol yatırımları 700 milyar dolar civarındaydı. Ancak petrol şirketlerinin yaptığı açıklamalar öyle gösteriyor ki, yatırımlar bu yıl 590 milyar dolara kadar düşebilir. Yani petrol yatırımlarında bir yılda 110 milyar dolarlık kısıntı gerçekleşebilir. Bu verileri IEA Baş Ekonomisti Fatih Birol paylaştı. Birol, petrol yatırımlarındaki ani düşüşün tarihi olduğunu vurgulayarak, "2009 küresel ekonomik krizde de benzer bir düşüş yaşandı. Ancak bu ondan da büyük" dedi. Kısılan yatırımlardan en çok hangi bölgelerin etkileneceğini sorduğumuzda Birol şunları anlattı: "En büyük düşüş ABD, Kanada, Brezilya ve Rusya'da bekleniyor. Dünyanın ucuz Ortadoğu petrollerine olan bağımlılığı artabilir. Üretim yatırımları azalacağı için, talep canlanırsa fiyatları yeniden yukarıya itebilir. Daha küçük çaplı şirketlerin düşük fiyatlara uzun süre dayanmaları çok zor."

HANGİ ŞİRKET NE KADAR KISACAK?

TOTAL

Bu yıl yatırım bütçesini yüzde 10 kısmayı planlıyor. Yeni CEO Patrick Pouyanne'nin hızlandırılmış maliyet kısma planına göre, milyarlarca dolarlık varlık satışında gaza basılacak. Batı Afrika ülkelerindeki vadesi gelmiş sahalar, Kanada'nın petrol kumları ile Kuzey Denizi'nin Birleşik Krallık bölgesindeki arama ve geliştirme projeleri kısılacaklar arasında.

Yatırım harcamaları geçtiğimiz yılki toplam 26 milyar dolar seviyesinden 2-3 milyar dolar düşüş gösterebilir.

İşten çıkarmalar henüz yok ancak işe alımlar donduruldu.

BP

2015'te yatırım bütçesini 4-6 milyar dolar aralığında kıstı. Sermaye harcamalarını

bu yıl yüzde 13 düşürerek, 20 milyar dolara

indireceğini açıkladı.

Düşük petrol fiyatları nedeniyle Kuzey Denizi'ndeki 3 bin 500 kişilik güçlü kadrosundan 300 kişiyi çıkaracağını açıkladı.

Dünya çapında binlerce işe

son verdi.

BP'nin Meksika Körfezi'nde yaşanan kaza ve Rusya'daki yatırımları nedeniyle düşük emtia fiyatları karşısında ekstra kırılgan olduğu vurgulanıyor.

SHELL

Gelecek üç yılda potansiyel yatırım harcamalarını 15 milyar doların üzerinde azaltacağını açıkladı.

Dünya çapında 40 kadar projesini erteleyeceği veya iptal edeceğini duyurdu.

Maliyetini yeniden gözden geçirdiği Norveç'teki Ormen Lange gaz sahası projesini rafa kaldırdı.

CEO Ben van Buerden, petrol fiyatlarının gerektirmesi durumunda yatırımları daha da kısacaklarını söyledi.

CHEVRON

Amerikan petrol devi, dördüncü çeyrek hisse başına karını 1.85 dolar olarak açıkladı. Hisse başına kar rakamı beklentilerden yüksek gelse de, petrol piyasasında yaşanan düşüşten dolayı karı geçtiğimiz yıllara göre düştü.

Şirket 2015 bütçesini 2014 yılına göre yüzde13 düşürerek 35 milyar dolar

olarak belirledi.

Geçtiğimiz ay Polonya'daki kaya gazı çalışmalarını ekonomik olarak karlı olmadığı için sonlandırma kararının ardından, son olarak Romanya'daki kaya gazı çalışmalarını da durdurmak istediğini açıkladı.

EXXON MOBIL

ABD'nin en büyük enerji şirketi Exxon Mobil, 4. çeyrekte karının yüzde 21 azaldığını bildirdi.

Bu yıl harcamaların bir önceki yıla göre yüzde 11 aşağı çekilerek, 34 milyar dolar seviyesinde belirleneceği ifade edildi.

2014'te 38.5 milyar dolar yatırım harcaması yapan şirket, daha önce önümüzdeki birkaç yılda ortalama 37 milyar dolar harcama yapmayı planladığını duyurmuştu.

CONOCOPHILLIPS

ABD'nin en büyük üretim ve petrol/doğalgaz arama şirketi, gelecek yıl için yatırım harcamalarını 11.5 milyar dolara düşürecek, bu da sermaye harcamalarında yüzde 33'lük düşüşe karşılık geliyor.

Konvansiyonel olmayan gaz ve petrol arama programlarını 2015'te önemli ölçüde azaltacak.