Türkiye'de kentler 65 yılda 3 kez yenilendi
TARİHİ Kentler Birliği ile Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL) Yüksek Danışma Kurulu Üyesi Faruk Göksu, Türkiye'de kentlerin 65 yılda 3 kez yenilendiğini, bunun da yaşam ve konut kalitesini düşürdüğünü belirtti.
Kent Vizyonu Çalıştayı'na katılan Faruk Göksu, sürekli değişen imar planlarını eleştirdi. Planların tam anlamıyla uygulanmadığını belirten Göksu, güçler dengesi ve rant nedeniyle imar planlarının deformasyona uğradığını söyledi. Aynı zamanda Mimar Sinan Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi Öğretim üyesi olan Göksu, Türkiye'de kentlerin çok hızlı yenilendiğini, bunun sonucunda konut ve yaşam alanı kalitesinin düştüğünü belirtti. Göksu, "Türkiye'de kentler 65 yılda 3 kez yıkılıp yenilenme sürecine girdi. Niye? Biz buna 1960- 1980 yılları arası süreç diyoruz. Özellikle doğudan büyük kente göçün getirdiği, tarihi yapıların yıkılıp yerine apartmanların ve gecekonduların yapıldığı bir süreci yaşadık. Bu süreçte her yer apartman ve gecekondu doldu" dedi.
80'li yıllarda gecekonduların bir gecede çıkan 2981 sayılı İmar Affı Konunuyla yıkılıp yerine çok katlı binalar yapılmaya başlandığını aktaran Göksu, şunları söyledi:
"Bunun sonucunda yapı ve yaşam kalitesinde düşüş yaşandı. 1999 yılında yaşanan deprem ile 'ya biz bu yapıları kötü yapmışız dedik' şimdi bunları dönüştürüyoruz. Bu neyin göstergesi? Planlı plansızlığın göstergesi oluyor. Yani planlar bazen plansızlık da sunuyor. Bir de kentlerimizin çok dinamik olduğunu gösteriyor. Gelenler, gidenler sürekli bir değişim var. Emlak sektörü çok büyük bir sektör. Tabi burada önemli olan finansman, kaynak. Bu finansman yık-yap ile bulundu. 2 katlı binaları yıktık, 5 katlı yaptık. 5 katlıları yıktık 10 katlı yaptık. Bu böyle artarak gidiyor. Şimdi buna 'dur' deme zamanı geldi. Artık kent vizyonları çok önem kazanıyor. Ne yapacağımızı bilmemiz lazım kentlerimizde."
TARİHSEL DOKULAR ZARAR GÖRDÜ
Kentlerdeki hızlı dönüşümün tarihsel dokusu olan kentlerde ciddi olumsuzluklar ve yıkımlar yarattığını sözlerine ekleyen Göksu, "Tarihsel doku olan yerleri içine alan dönüşüm tarihsel dokuları çökertti. Gerçek sahipleri bırakıp gitti. Farklı bir sosyal katmanlaşma oldu. Onların yerine gelenler ise gerekli ilgiyi göstermedi. Son 10- 15 yıldır bir bilinç oluştu. Tarihi Kentler Birliği ve ÇEKÜL gibi kurumlarla, çok değerli olan tarihi korumakla yeni bir yola girildi. Gayrimenkul sektörü son 65 yıldır bitmiş, artık koruma sektörü gelişiyor. Turizm değeri çok fazla olduğu için tarihsel yapılar restore edilerek kullanılmaya başlandı" diye konuştu.
Onur BAYRAM