Türkiye'nin yağını hortumladılar!
Otobüs yangılarıyla gündeme gelen 10 numara kaçak akaryakıtta kaçakçıların yeni yöntemi akıllara durgunluk verdi; Atık Madeni Yağ Toplama sertifikasının sahtesiyle yağları toplayıp satıyorlar.
Türkiye'de atık madeni yağların dönüştürülmesi yolunda atık yağların toplanması, geri kazanımı ve taşınması yetkisi 2008 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Petrol Sanayi Derneği (PETDER)'ne verildi. Halk arasında 10 numara dizel kaçak akaryakıt olarak da bilinen atık madeni yağlardan üretilen akaryakıt kaçakçılığında, kaçakçıların sahte belgelerle tonlarca atık madeni yağ topladıkları ortaya çıktı. Kaçakçıların bu atık yağları işlemden geçirerek yeniden iç piyasaya sürdüğü belirlendi. Bakanlık ve polis şimdi bu firmaları mercek altına aldı.
Kod adı 13 02
Kaçakçıların yeni bulduğu yöntem ise şöyle işliyor; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından PETDER'e verilen yetkiyi dernek alt firmalara sözleşmeyle devretti. Atık madeni yağların lisansı da '13 02' koduyla bu firmalar tarafından toplanıyor. Bu kodu öğrenen kaçakçılar ise ürettikleri sahte belgeler ile gittikleri sanayi siteleri ve bakım istasyonları gibi yerlerden tonlarca atık madeni yağ topluyor. Bu yağları daha sonra işlemden geçirerek kaçak akaryakıt olarak piyasaya sürüyor.
Yapılan incelemelerde atık madeni yağ üreticilerine gelen bazı firmaların sözleşmeli firmalar olduğu da tespit edildi. Ancak bu firmaların sahip olduğu lisanslar arasında "13 02" olan toplama lisansının olmadığı belirlendi. Bakanlık, tüm il müdürlüklerine bir yazı göndererek bu firmaların sıkı takip altına alınmasını istedi. Polis ve jandarma ise şimdi kaçak akaryakıtların nerede toplandığının izin sürüyor.
Onbinlerce ton
PETDER'in verilerine göre; 2005 - 2013 yılları arasında toplanan atık yağ miktarı 123 bin 637 ton. 2013 yılında 1 milyon 84 bin 931 ton madeni yağ piyasaya sürüldü. Bunun 607 bin 623 tonu kullanılırken geri kalan yağ motorin piyasasına 10 numara yağ adı altında kaçak akaryakıt olarak kullanıldı. Önceki yıllarda piyasadaki 10 numara yağ miktarı 1 milyon tonu aşmış iken sıklaşan operasyonlar ile bu 477 bin 308 tona düştü. Gümrük ve ve Ticaret Bakanlığı da ise 2014 yılında 24 bin 401 ton madeni yağ ile 37 bin 166 ton akaryakıt ve akaryakıt harici petrol ürünü ele geçirildiğini açıkladı. Geçtiğimiz yıl araç bakım servislerinden 11 bin 783, kamu kurumlarından 3 bin 443 ve diğer üreticilerden 3 bin 489 ton atık motor yağı toplandı.