Gümrük Bakanlığı'ndan 'nakit para' açıklaması

Gümrük idarelerince, ülkeye giriş yapan yolcunun beraberindeki nakdin kaynağının beyan edilmesinin istenebileceği, bu durumda beyanın doğru yapılmasının zorunlu olduğu bildirildi.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, bugün bir gazetede, "Bırakınız Geçsinler, Gümrüksüz Para Sahası" başlıklı bir haberin yer aldığı belirtilerek, kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi amacıyla söz konusu haberde gerçeği yansıtmayan ifadelerin düzeltilmesi gerektiği kaydedildi.

Türkiye'de bankacılık sistemi dışında gerçekleştirilen ve yolcu beraberinde getirilen veya ülkeden çıkarılan nakdin, giriş ve çıkışına ilişkin usul ve esasların 1567 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanun, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar ve 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ile düzenlendiği anımsatılan açıklamada, "Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'ın 8, 11 ve 12. maddelerine göre; mal ve hizmet ihracat bedeli, transit ticarete ilişkin kazançlar, yabancı sermaye bedeli veya diğer kaynaklardan temin edilen nakdin tasarrufu serbesttir" ifadesine yer verildi.

İlgili karar uyarınca girişi serbest olan nakdin yolcu beraberinde yurda getirilmesinde bir engel bulunmadığı, yurda getirilen nakdin beyan edilmesinin de zorunlu olmadığına işaret edilen açıklamada, yasal düzenlemelerle getirilen bu hükümlerden hareketle; gümrüklerde nakit beyanına ilişkin yapılacak işlemlere yönelik, genelge çıkarıldığı, ancak söz konusu genelgenin uygulamasıyla ilgili gümrük idarelerinde zaman zaman farklı anlama ve yorumlardan kaynaklanan sıkıntılar ortaya çıktığı bildirildi.

Ortaya çıkan bu farklı anlama ve yorumlamaların açıklığa kavuşturulması amacıyla 2015/1 sayılı genelgenin yayınlamasına gerek duyulduğu ifade edilen açıklamada şu bilgilere yer verildi:

"Çıkarılan 2015/1 sayılı genelge ile 2013/1 sayılı genelgede yer alan ortak ve esasa ilişkin hususlarda bir değişikliğe gidilmemiş ve bu hükümler aynen korunmuştur. Beyanın nasıl yapılacağı, beyana ilişkin gümrük idaresince hangi işlemlerin gerçekleştirileceği hususu açıkça yer almaktadır. Gerek risk kriterleri kapsamında, gerekse ihbar ve şüphe halinde idarenin beyan isteme, nakdi kontrol etme görev ve yetkisinde bir değişiklik bulunmamaktadır. Yolcuların beraberinde yurda getirdikleri nakdin beyan ve takibine ilişkin Bakanlığımızca kullanılan Elektronik Ortamda Nakit Beyan Formu doldurulması uygulaması devam etmektedir. 2015/1 sayılı genelgeyle, yanlış anlama ve yorumlamalara sebebiyet veren üslup ve ifadelerin düzeltilmesi ve tüm idarelerimizde konuya ilişkin yapılan uygulamalarda birlik sağlanması amaçlanmıştır."

Açıklamada, 2013 tarihli genelgeyle yurt dışından temin edilen krediler ve kişisel sermaye niteliğindeki kıymetler hariç olmak üzere mal ve hizmet ihraç bedeli, transit ticarete ilişkin kazançlar, yabancı sermaye bedeli veya diğer kaynaklardan temin edilen nakdin girişinin serbest bırakıldığı belirtildi.

2015 tarihli genelge ile mal ve hizmet ihracat bedeli, transit ticarete ilişkin kazançlar, yabancı sermaye bedeli veya diğer kaynaklardan temin edilen nakdin gümrük giriş noktalarından yurda getirilmesinin serbest olduğu ifade edilen açıklamada, bu nakdin beyan edilmesi için herhangi bir zorunluluğun bulunmadığı kaydedildi. Dolayısıyla iki genelge arasında hiçbir fark bulunmadığına işaret edilen açıklamada, "Öte yandan girişte yapılan beyanın doğru olmadığının tespiti halinde bu durumun MASAK'a iletildiği, MASAK'ın kara para ile ilgili bir tespiti olması durumunda her halükarda savcılığa bildirim yapıldığı unutulmamalıdır" değerlendirmesinde bulunuldu.

Açıklamada, ilgili kanunlarla getirilen düzenlemelerin halen yürürlükte olduğu, bu düzenlemelere aykırı olarak genelgelerle farklı hükümlerin getirilemeyeceği belirtilerek, şunlar kaydedildi:

"Gümrük idaresi her zaman beyana davet edebildiği gibi, gümrük idaresince; giriş yapan yolcunun beraberindeki nakdin kaynağının beyan edilmesinin istendiği durumlarda beyan doğru yapılmak zorundadır. Bu bilgiler ışığında haberde yer verilen 'Savcılık devre dışı, gümrükler tam anlamıyla kevgire çevriliyor' gibi değerlendirmelerin mesnetsiz ve gerçeğe aykırı olduğu aşikardır."