Tavuk ve yumurta tüketilmesiyle kuş gribi bulaşmaz

Mesude ERŞAN

1997'den beri bilinen kuş gribinin hem kıtaları aşması hem de konak yelpazesini genişletmesinden (insanlara geçebilmesi) dikkatli olduklarını belirten Prof. Dr. Erol, "İnsan sağlığı açısından riskli bir durumda değiliz. Halk sağlığı sorununa yol açması veya mevsimsel grip kadar yayılması riski çok düşük, beklemiyoruz. Sadece hasta hayvanların dışkı, tükürük ve burun salgılarıyla yoğun ve önlem almadan temas eden kişiler risk altında. Etin ve yumurtanın tüketilmesi risk oluşturmuyor. Gıda kaynaklı bir hastalık değil. Yine de hastalığın görüldüğü bölgelerde yaşayanların, tavuk etini 70 derecede, iyice pişirerek, yumurtayı da katı yemesi daha emniyetli. Endüstriyel tavuk ve ürünlerinde ise bu risk bulunmuyor" dedi.

YOĞUN TEMASLA GEÇEBİLİR

Halen ABD, Kanada, Almanya, Romanya, Bulgaristan gibi pekçok Avrupa ülkesinde de tavuk çiftliklerinde görülen kuş gribinin, insan sağlığını tehdit etmesinin sözkonusu olmadığını belirten vurgulayan Prof. Dr. Akan, "Sadece hasta hayvanlarla yoğun ve birebir temas halinde insana kuş gribi bulaşabiliyor. Türkiye'de 2006'daki kuş gribi salgınında kaybedilen 4 kişi hasta hayvanlarla gece-gündüz aynı ortamda yaşıyor, yatıyorlardı. Hasta hayvanla uzun süreli temas, virüsü insanlara bulaştırmıştı" dedi.

AMBALAJLI VE MARKALI ÜRÜNLERDE RİSK YOK

Deneysel çalışmalara göre H5N1 yani kuş gribi 70 derece, 2 dakikada ölüyor. Dış ortamda ise 20 derecede, 7-10 gün yaşıyor. Prof. Dr. Akan, "Tavuk ve yumurta tüketicileri için şu anda bir risk yok. Halen piyasada olan, ambalajlı ve markalı tavuk ve tavuk ürünleri güvenle, nasıl isteniyorsa tüketebilir. İnsan sağlığı açısından hiçbir risk yok. Kastamonu ve Edincik'de alınan karantina ve diğer önlemler dünya standartlarında" dedi.

ASIL SORUN AÇIKTA BESLENEN TAVUKLAR

Kuş gribi salgınından, hasta göçmenlerle teması olan açıkta beslenen tavukların sorumlu olduğunu öne süren Prof. Dr. Akan, şunları söyledi: "Hastalık önce köy tavuklarına bulaşıyor. Yasak olmasına rağmen canlı, kanatlı satışları pazarlarda sürüyor. Canlı kanatlı tüketiminin atması çok sayıda bulaşmaya(hayvanlarda) neden olabilir. Tüm gelişmiş ülkelerde hastalık çıktığında serbest kanatlıların hareketleri kısıtlanıyor. Tüketicilere tavsiyemiz ambalajlı ve markalı ürünler tüketmeleri."

Daha önce de salgın yaptı

Türkiye'de kuş gribi 2005, 2006, 2007 ve 2008'de tavuklarda salgınlarda yaptı. 2006'da en yüksek vaka sayısını ulaşıldı. Hastalığın bulaştığı 4 kişi kuş gribinden yaşamını kaybetti. Türkiye'nin 2006'da uyguladığı grip kontrol programı uluslararası hayvan sağlığı otoriteleri tarafından uygulanan en etkili yöntem olarak ilan edilmişti.

Sorularla kuş gribi

Kuş Gribi nedir?

- Başta hindi ve tavuklar olmak üzere kanatlı hayvanları etkileyen ve bu hayvanlarda ölüme neden olan bir hastalıktır. Hastalığın etkeni H5N1. H5N1'in yer aldığı Influenza A virüs grubu, kanatlı sürülerinde çok hızlı yayılıyor. Kontrolü oldukça zor ve bir ülkeden diğerine göç eden kuşlarla taşınıyor. Kanatlılarda tedavisi yok ve şiddetli ölümle seyrediyor.

H5N1'in özelliği ne?

- Hindi ve tavuklar için yüksek düzeyde hastalık gücüne sahip. İnsanlar için değil, tavuk ve hindiler için önemli. Ölümcül ifadesi, kanatlı hayvanlar için kullanılıyor. Formalin ve iyodlu dezenfektanlar ile kısa sürede ölüyor. Düşük ısıda uzun süre yaşıyor. 22 derecede 4 gün, 0 derecede 30 günden fazla canlı kalabiliyor.

İnsanlara nasıl bulaşabiliyor?

- İnsanlara çok zor bulaşıyor. Hasta hayvanların vücut çıktılarına çok uzun süre temasla geçebiliyor. Hasta hayvanın eti veya yumurtasıyla insana bulaş henüz bildirilmedi. Tavuk eti ve yumurtayı yiyebilirsiniz.

Kuş gribi insandan insana bulaşabilir mi?

- Şimdiye kadar böyle bir bulaş bildirilmedi.

İnsana bulaşırsa hangi belirtileri gösterir?

- Ateş, öksürük, boğaz ağrısı, kas ağları gibi klasik grip virüsü belirtileriyle seyrediyor. Genellikle 48 saat içinde hasta kötüleşiyor. Pönomoni ve akut solunum sıkıntısı gelişiyor. Hastaların ortalama yüzde 50-70'i kaybediliyor.

İnsan sağlığına tehdit yok

SAĞLIK Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanı Prof. Dr. İrfan Şencan, şu anki kuş gribi salgınının 2006'da yaşananla kıyaslanmayacak kadar lokal olduğunu söyledi. Prof. Dr. Şencan, "Şu an için insan sağlığı açısından bir tehlikesi yok" dedi. Tavuk eti ve yumurta yenmesinde bir sakınca olup olmadığıyla ilgili sorumuzu Prof. Dr. Şençan, "Öğlen tavuk eti ikram edildi, yedik" diye yanıtladı.

BEYAZ ETÇİLER: KUŞ GRİBİ BİZDE YOK

BEYAZ Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği (BESD-BİR) Başkanı Sait Koca, Bandırma Edincik'te saptanan kuş gribi vakalarının yumurta üreticileri ile ilgili olduğunu; beyaz et üreticileri ile ilgili bir vakanın bulunmadığını söyledi. Reuters'a yaptığı açıklamada Koca, "Tespit edilen vakalar beyaz et üreticilerinde değil, yumurtacılarda. Yumurta üreticileri tek tek işletme şeklinde faaliyet gösteriyor. Biz ise entegreyiz. Entegre tesislerde zaten ciddi güvenlik tedbirleri uygulanıyor. Ama bu vakalardan sonra entegre tesislerde de tedbirler daha da artırılıyor" dedi. Bölgenin kuşların göç yolu üzerinde bulunması nedeniyle riskli bir bölge olduğunu belirten BESD-BİR Başkanı Sait Koca, "Göç eden kuşlar vasıtasıyla açık alanda beslenen tavuklara kuş gribi bulaşabiliyor. Zaman zaman bu tür vakaların meydana gelmesindeki temel sebep bu" diye konuştu.