Siyasi partilerde ince hesap

Aydın Hasan

HDP'nin barajı aşması durumunda, Meclis'teki sandalye dağılımında yüzde 10'un üzerinde bir değişim olacak. Yani yaklaşık 60 milletvekilinin durumu değişecek. HDP'nin barajı aşması halinde Ak Parti'nin 49, CHP'nin 8, MHP'nin ise 3 milletvekili kaybının olabileceği hesapları yapılıyor.

AK PARTİ GÜVENOYU SAYISINI YAKALIYOR

İstatistik uzmanı ve seçim analisti Filiz Aydın Koç; 2002 seçimi dahil 2002 - 2014 yılları arasında yapılan 3 genel seçim, 2 yerel seçim ile referandum ve Cumhurbaşkanlığı seçimi (toplam 7 seçim) sonuçlarını dikkate alarak üç simülasyon hazırladı.

Birinci simülasyona göre; HDP yüzde 9.1 oy oranıyla ülke barajının altında kalıyor. Ak Parti yüzde 44.4 oy oranıyla 325; CHP yüzde 27.6 ile 147; MHP ise yüzde 15.4 ile 78 milletvekili çıkarıyor.

İkinci simülasyona göre; HDP yüzde 10.1 ile barajı çok az farkla aşıyor. Bu durumda Ak Parti yüzde 43.9 oy oranıyla 278, CHP yüzde 27.2 ile 140, MHP yüzde 15.2 ile 75 ve HDP'de yüzde 10.1 ile 57 milletvekili çıkarıyor. Bu varsayıma göre HDP 57 millevtekili ile Meclis'e giriyor. HDP'nin temsili nedeniyle Ak Parti 47, CHP 7 ve MHP ise 3 sandalye kaybediyor.

Üçüncü simülasyona göre; Ak Parti yüzde 43.5 ile 276, CHP yüzde 27 ile 139, MHP yüzde 15.1 ile 75, HDP ise yüzde 10.9 ile 60 milletvekili çıkarıyor. HDP'nin barajı aşması nedeniyle bu varsayımda Ak Parti 49, CHP 8 ve MHP'de 3 sandalye kaybediyor. Meclis'te hükümetin güvenoyu almasında önem taşıyan salt çoğunluk sayısı 276. Ak Parti, bu simülasyonda bu sayıyı ucu ucuna yakalıyor.

7 SEÇİM SONUCUNUN MATEMATİKSEL MODELİ

İstatistik uzmanı ve seçim analisti Filiz Aydın Koç; Kasım 2002 Genel Seçimlerinden, Ağustos 2014 Cumhurbaşkanlığı seçimlerine değin Türkiye'deki 7 seçim sonucu üzerinde bir matematiksel model kurarak 7 Haziran 2015 Genel Seçimlerine ilişkin tahmin yaptığını belirtti. Koç; simülasyonların nasıl yapıldığını şöyle özetledi:

"Birinci modelde; doğrudan matematiksel modelleme sonucunda partilerin alabileceği oylar hesaplanarak sonuçlar elde edilmiştir. İkinci modelde; HDP'nin oyunun, birinci model sonucunda alacağı oydan yüzde

12 daha fazla oy alabileceği varsayımı altında model kurulmuştur.

Buradaki yüzde 12; HDP'ye kendi artış ivmesi dışında, diğer partilerden gelecek ilave oy oranıdır. (Yaklaşık 520 bin oy) Bu oy oran ayrıca barajı aşması içine gerekli olan artıştır.

Üçüncü modelde ise; HDP'nin oyunun birinci model sonucu alacağı oydan yüzde 20 daha fazla oy alabileceği varsayımı altında model kurularak simülasyon yapılmıştır. Buradaki yüzde 20 ise; HDP'ye kendi artış ivmesi dışında, diğer partilerden gelecek ilave oy oranıdır. (Yaklaşık 910 bin oy).

DEMİRTAŞ'A 940 BİN FAZLA OY GEREKİYOR

Her üç modelde de seçimlere katılım oranı, yurtdışı seçmenler de dahil yaklaşık yüzde 85 olarak hesaplanmıştır.

AKP; yüzde 43 -45 arası, CHP; yüzde 27-28 arası, MHP yüzde 15 bandında oy alacak görünüyor. HDP'yi biraz daha ayrıntılı açıklar isek kendi oy artışının dışında, kendi oylarının yüzde 12'si oranında minimum diğer parti seçmenlerinin oyunu aldığında barajı aşmış görünüyor. Bu sayı yaklaşık 520 bin oya karşılık gelmektedir. HDP'nin barajı aşması için Selahattin Demirtaş'ın 2014 Cumhurbaşkanlığı seçiminde aldığı oylardan 940 bin oy daha fazla alması gerekecek."