Kanser ilaçlarının hastanelerde satışına TEB'den uyarı

Türk Eczacıları Birliği ilaçların eczanelerden satın alınmaya devam edilmesini aksi takdirde stok, erişim ve sahte ilaç konusunda tehlikeler söz konusu olduğunu belirtti.

Konu ile ilgili bugün bir toplantı düzenleyen ve uyarularda bulunan Türkiye Eczacıları Birliği'ne göre yaşanacak başlıca sorunlar şöyle,

- Hastane ihalelerinde yüksek fiyatlı ilaçlar alınamayacak

- Hastanelerde stok için yeterli alan ve uygun saklama koşulları yoktur

- Birkaç ay süreyle firmalar tarafından piyasaya arz edilemeyen ilaçlar olacaktır ve hastane stokları yeterli olmaması nedeniyle hastalara ulaştırılamayacak.

- Hastaların ilaçlara alerjik reaksiyon göstermesi durumunda hastaya yeni ilaç verilemeyecektir.

Bugün bir basın toplantısı düzenleyen ve aynı zamanda yazılı bir açıklama yapan Türk Eczacılar Birliği açıklamasında şu sözlere yer verdi,

"PRATİKTE UYGULANAMAYACAĞI AŞİKARDIR"

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından 21.04.2015 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan düzenleme ile 267 kalem onkoloji ilacı, 01.07.2015 tarihi itibariyle kamu hastanelerinde tedavi gören hastalar için hastane tarafından temin edilecek. SGK bu uygulama ile, onkoloji tedavisi gören hastaların ilaca ulaşabilirliğini artırmayı ve hastane dışına çıkmadan ilaçlarını bulabilmelerini sağlamayı hedeflese de, bu uygulamanın pratikte uygulanamayacağı ve tüm kamu hastanelerince aynı standartla yapılamayacağı aşikardır.

HASTANE İHALELERİNDE ALINAMAYAN İLAÇLAR OLACAK

Bilinmektedir ki, hastanelerin açtıkları ilaç ihalelerinde teklif görmeyen ya da fiyatının çok yüksek olması sebebiyle alınamayan ilaçlar bulunmaktadır. Bu çerçeveden bakılınca hastane eczanelerinin ihale yöntemiyle tedarik edeceği antineoplastik ilaçlar içerisinde de ihale ile alınamayanlar muhakkak olacaktır. Diğer yandan, ilaç ihale edilse dahi, ilacın hastaneye teslim süresinin serbest eczanelere oranla çok daha uzun olduğu bir gerçektir.

UZUN SÜRE ARZ EDİLEMEYEN İLAÇLAR STOK OLMADIĞI İÇİN BULUNAMAYACAK

Özellikle ithal ilaçların gerek etken madde gerekse sağlık bakanlığı'nın fiyat politikasına bağlı olarak piyasada bulunmadığı haller olmaktadır. Bu durumdaki ilaçlar depolarda tevzi olarak bulundurulduğundan ihale yolu ile alımları mümkün olmayacaktır.

Örnek olarak; A ilacı piyasaya arz edilemiyor, yaklaşık 3 ay süreyle yok. İhale vasıtasıyla eczanesinde yeterli stok bulunduran hastaneler ilaç sıkıntısı yaşamazken, mevcudunda bulunmayan, ya da stoku azalan ve sipariş çeken hastane eczaneleri aynı ilacı - ihalesi yapılmış olsa bile - temin edemeyeceklerdir. Böyle bir durumda aynı şehirdeki X hastanesinde ilaç varken Y hastanesinde olmayacak ve hastalar bu durumda hastane hastane gezecek; bazı hallerde ilaç X ilinde yokken Y ilinde olacak bu sefer de hastalar şehir şehir dolaşacaklardır. Oysa tüketim hacmi hastanelere nazaran çok daha az olan serbest eczaneler küçük miktarlarda bile olsa ilacın teminini gerçekleştirebilmektedir.

İLACIN STOKLANMASI İÇİN YETERLİ ALAN YOKTUR

Kemoterapi ilaçlarında ilaç güvenliğinin sağlanmasındaki en önemli sorun uygun saklama koşullarına göre stoklanması ve dağıtımı sorunudur. Oldukça fazla miktarlarda alınması gereken ilaçların hastane eczanelerinde soğuk zincir şartlarına uygun olarak stoklanması ve dağıtımı için yeterli alan, ekipman ve personel bulunmamaktadır.

BİRLİKTE KULLANILAMAYAN İLAÇLAR TEDAVİYİ AKSATACAK

İhale ile aynı etken maddenin farklı formlarının farklı firma ilaçları olma olasılığı çok yüksek olacaktır. Farklı firmaların ilaçlarının karıştırılması esnasında birbiri ile geçimsizlikleri söz konusu olabilmektedir. Bu da ilaçların bir arada kullanılamamasına ve tedavilerin aksamasına neden olacaktır.

İLACA ALERJİK REAKSİYON GÖSTEREN HASTALARIN BAŞKA İLAÇ ALMA ŞANSI OLMAYACAK

Herhangi bir ilaca hastanın alerjik reaksiyon göstermesi durumunda doktorun farklı bir jeneriği tercih etme şansı olmayacak; bu da tedavinin aksamasına neden olacaktır.

İLAÇ TAKİP SİSTEMİ UYGUN BİÇİMDE ÇALIŞMAYACAK

İlaç Takip Sistemi, hastane eczanelerinde, serbest eczanelerdeki gibi çalıştırılamadığından, ilaç geri çekme ve toplama şartlarında hangi ilacın hangi hastaya verildiği hastane eczaneleri açısından tespit edilememektedir. İTS ile ilacın takibi yapılmaz ise, sahte ya da çalıntı ilacın hastane eczanelerine girmesi ve izini kaybettirmesi kaçınılmaz olacaktır.

İLAÇ ULAŞILABİLİR VE ECZACI KONTROLÜNDE OLMALIDIR

Hastalarımızı bekleyen tüm bu olumsuz tablo sonrasında Türk Eczacıları Birliği olarak şunun altını bir kez daha çizmek istiyoruz; İlaç, kolay ulaşılabilir ve dağıtımından hastaya ulaşmasına kadar eczacı kontrolünde olmalıdır. Kamu hastanelerindeki yetersiz sayıdaki eczacı ve yetkin olmayan personelle bu uygulamanın yapılması hasta ve ilaç güvenliği açısından ciddi sorunlar oluşturacaktır.

Dolayısıyla özellikle kanser gibi son derece zorlu bir tedavi süreci yaşayan hastalarımızı mağdur edecek bu uygulamadan ivedilikle vazgeçilmesi konusunda SGK ve tüm yetkili Kurumları daha hassas davranmaya davet ediyoruz.