Brezilya modeline göre, 2016 yine doların yılı olabilir

Piyasalar ona 'paranın kahini' diyor. 'Dolar ne olacak, altında çıkış sürer mi, borsa kazandırır mı..' 30 binin üzerinde takipçisi sosyal medyada para piyasalarını onun öngörüleri üzerinden takip ediyor. Tabii ortada ne kehanet var ne sihir. O tahminlerini 'teknik analiz' üzerinden yapıyor. Her gün onlarca uluslararası göstergeyi takip edip, verileri bireştiriyor. Geçmişe bakarak, geleceğin hesabını yapıyor. Işık FX Araştırma Direktörü Halil Reçber'den bahsediyoruz. Geçen yıl sonu Akşam Gazetesi'ndeki röportajında 'Borsadan uzak durun, altının rallisi başlayacak' demişti. Altından ümidin kesildiği, borsanın umut vaad ettiği günlerdi. Tahminler o gün için biraz 'uçuk' kaçsa da Reçber'in söyledikleri bir bir çıktı. Biz de piyasaların karıştığı bu gülerde 'yeni uçuk öngörüler' için tekrar Reçber'in kapısını çaldık...

DOLARA CİDDİ BİR TALEP VARDI

Son zamanlarda piyasaların da vatandaşın da birinci gündem maddesi dolar. Neler oluyor dolarda?

Eğer euro/dolar paritesi aşağı yöne bir trend varsa bu Avrupa'nın kötü olduğunu Amerika'nın verilerinin iyi olduğunu gösterir. Bunu da en iyi o trend üzerinde söz sahibi olanlar bilir. O trendi ancak onlar hareket ettirebilir. Tabi burada kişilerden değil, büyük kurumlardan bahsediyoruz. Bu kurumlar ileriye dönük projeksiyonu çok önceden çizebildikleri için, biz bütün o yansımaları o fiyatların üzerinde görebiliyoruz. Mesela bu göstergelerden biri Baltık Navlun endeksi. Bu endeks düşük, çünkü bir aktivite yok. Bu aktivitenin olmadığını da o büyük para aktörleri çok iyi biliyor. Aynı şekilde doların yükselişe başladığı dönemde kimse farkında değildi ama çok ciddi bir dolar talebi söz konusuydu. Belki de içten içe bu talep geldi ve trendler oluşmaya başladı.

30 yıllık trend kırıldı

Yani göstergeler vardı, ama dikkate alınmadı...

İnsanlarda dolar yükseliyor ama sonra düşüyor mantığı vardı. Türkiye'de dolar 2001 krizinde 1.080'i gördü, 2012'ye kadar 1.080-1.15 bandında gitti. Neredeyse on yıl boyunca yatay bandı korudu. İnsanların kafasında, 'Dolar yükselse de düşer' mantığı oluştu. Ama 2012'de trend değişti. Dünyadaki 30 yıllık dolar trendi kırıldı. Aynı zamanda 11 yıllık euro/dolar paratisesinin aşağı yönde kırıldığını gördük. Bir süredir bu mesajlar vardı aslında.

Piyasalar tek partiyi seviyor

Seçim sonuçlarının piyasalar üzerinde nasıl bir etkisi olabilir?

Türkiye'de tek parti olunca farklı bir hava oluyor. Türkiye'nin ilk kredi notu değerlendirilmesi Özal zamanında yapılmıştı ve Türkiye'nin notu 'yatırım yapılabilir' oldu. 93'ten sonra Türkiye'nin bir notu düştü ancak 21 yıl sonra artırıldı. Tek partinin ekonomiyi de iyi götürebileceği gibi bir tablo söz konusu. Sanki piyasalar daha çok bunu seviyormuş gibi görünüyor. Seçimden sonra eğer tek parti çıkarsa, yine dünyanın durumu önem arz edecek. Ne olursa olsun piyasa 'seçim bitti tamam' diyecektir.

Ben olsam elimdeki doları tutardım

Dolarda trend nereye doğru gidiyor?

Bizim yakından takip ettiğimiz bir Brezilya borsası var. Burada dolara, faize ve borsaya baktığımızda neredeyse birebir seyreden bir tablo var. 2006 yılından beri bunu izliyorum. 2006 yılında Brezilya borsası 40 binden 30 bine kadar düşmüştü, Türkiye'de aynı hareketi yaptı. Sonra Brezilya çok ciddi bir toparlamaya girdi. 2013'te Brezilya'nın notu 'yatırım yapılabilir'e çıkartıldı. Hemen arkasından Türkiye'nin de notu yatırım yapılabilir seviyeye çıktı. 2012'de Brezilya reali dolar kuru 1.54'e kadar geldi biz de o dönemde 1.54'lerdeydik ve Brezilya reeli dolar karşısında öyle zayıflamaya başladı ki bugün 3.60'ları gördü.

Biz de 3.60'a doğru mu gidiyoruz?

Evet, 3.60'a gidiyoruz. Uzun vade 2016 yazına kadar 3.60 olabilir. Dolar endeksinin dünyada 30 yıllık bir düşüş trendi vardı, o kırıldı yukarı yönde hareket başladı.

Elinde doları olanlar ne yapsın?

Bence tutmaya devam edilebilirler. Üçün üzerine çıksın, üzerinde gezecek mi diye bakmak lazım. Gezme ihtimali var. Sonra bir düzeltme görebiliriz ama seçimde devam edeceği için biraz canlı kalmaya devam edecek gibi.

Eylülde sembolik faiz artışı

Eylül ayında faiz artırımı öngörmüyor musunuz?

Benim kanaatin eylülde sembolik de olsa bir artırım olacağı yönünde. Faizler uzun süre düşük kalacak gibi gözüküyor çünkü faizlerin yükselişi demek bu ülkelerin de çok ciddi olarak sıkıntıya girmesi demek.

Avrupa ambargo yüzünden pişman

Yunanistan'ın yaşadığına benzer bir krize en yakın ülke hangisi peki?

Geçen yaz Portekiz'le ilgili bir sıkıntı vardı. Hemen bir şekilde üstü kapatıldı. İspanya'da sanki biraz toparlama var gibi. İtalya biraz daha sıkıntılıymış gibi geliyor gördüğüm kadarıyla. Eğer bir sıkıntı olursa yine bu ülkeler arasında olacak gibi gözüküyor. Rusya'nın sıkıntılı olması da dünya için iyi değil çünkü Avrupa'nın ihracatını etkiliyor. Hatta benim kanaatim Avrupa Rusya'ya ambargo koydu diye içten içe pişman oldu. Çünkü Almanya'nın son verileri kötü gelmeye başladı. Ve Almanya Avrupa'nın motoru konumunda.