Boş kadrolara, vekaleten atama yapmak mevzuata uygun mu?

SORU: Çalıştığım kurumda birçok boş kadro var. Ama kurumum yıllardır sınav açmıyor. Bu kadroları başka kurumlardan naklen atanan insanlarla dolduruyor veya vekaleten atamalar yaparak işleri yürütüyorlar. Bu durum haksızlık değil mi?

CEVAP: Görevde Yükselme Genel Yönetmeliğinin 1 inci maddesinde, "Bu Yönetmeliğin amacı, liyakat ve kariyer ilkeleri çerçevesinde, hizmet gerekleri ve personel planlaması esas alınarak, Devlet memurları ile 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki kamu iktisadi teşebbüslerinde görev yapan sözleşmeli personelin görevde yükselme ve unvan değişikliklerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir." hükmü vardır.

Bu hüküm çerçevesinde kurumların hizmet gerekleri esas alınarak kendi insan kaynakları planlamasını kendilerinin yapması öngörülmüştür.

Yani kurumlardaki boş kadroların ne kadarının ne şekilde doldurulacağı, bütçe kanunlarındaki kısıtlamalar dışında, kurumların takdirine bırakılmıştır.

Ancak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 3'üncü maddesiyle öngörüldüğü şekilde, "sınıflandırma", "kariyer" ve "liyakat" ilkeleri üzerine inşa edilmiştir. Bahsedilen maddede "kariyer", "Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanını sağlamaktır."; "liyakat" ise, "Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmaktır." şeklinde tanımlanmıştır.

Devlet memurlarının liyakate dayalı bir şekilde kariyer yapabilmeleri hususunda kurumların adalet ve hakkaniyet içinde davranmaları, yasal bir zorunluluktur. Kurumların bu amaçla yönlendirilmesi bakımından, kamu görevlileri sendikalarına önemli roller düşmektedir. Örneğin, belirli bir süredir vekaleten yürütülen boş kadrolara, belirli bir oranda, görevde yükselme veya unvan değişikliği suretiyle atama yapılması zorunluluğu getirilebilir. Genel Yönetmelikte bu yönde değişiklik yapılması hususunda kamuoyu oluşturulabilir.