Rus uçağı 2. ihlalde vuruldu

UĞUR ERGAN

Genelkurmay Başkanlığı da uçağın 5 dakika içerisinde 10 kez ikaz edildiğini açıkladı. Emekli Hava Korgeneral Erdoğan Karakuş, uçağın ilk turdaki ihlali ikinci turda da sürdürmesi nedeniyle vurulduğunu kaydetti.

SURİYE'de Esad rejiminin Rusya'nın hava desteğini alarak Türkiye sınırı yakınında Türkmenlerin yoğun olduğu Bayırbucak bölgesine yaptığı operasyonlar nedeniyle Ankara-Moskova arasında yaşanan gerginlik, dün sabah Rus yapımı olduğu belirtilen SU 24 tipi uçağın Türkiye hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle Türk F-16'ları tarafından düşürülmesiyle doruk noktaya çıktı.

KIZILDAĞ'A ÇAKILDI

Uçak yoğun çatışmaların yaşandığı Türkmen bölgesindeki Kızıldağ'ın ormanlık alanına çakıldı. Pilotların fırlatma kolunu çekerek paraşütle atladıkları Kızıldağ bölgesindeki çatışmaları, sınırın Türkiye tarafından izleyen kameramanlar tarafından görüntülendi. Askeri uzmanlar ilk kez bir Rus yapımı uçağın bir NATO üyesi ülke tarafından düşürüldüğünü belirterek, "Bunun ileride önemli gelişmelere yol açabileceğini" öne sürüldüler.

MİLLİYETİ BELLİ DEĞİL

Genelkurmay Başkanlığı, ilk açıklamasında düşürülen uçağın "milliyetinin belli olmadığını" duyurdu. Uçaklar, kimlik belirleme radarlarını kapattıklarında ve kuyruklarındaki bayraklarını sildiklerinde milliyeti belirlenemiyor. Genelkurmay Başkanlığı, "milliyeti belirlenemeyen" sözkonusu uçağın saat 09.20 civarında Yayladağı bölgesinde Türk hava sahasını ihlal etttiğini, 5 dakika içinde 10 kez ikaz edilmesine rağmen ihlali sürdürdüğünü bildirdi. Genelkurmay, angajman kuralları çerçevesinde uçağa 09.24'te sınır hattında devriye uçuşu yapan iki Türk F-16'sı tarafından müdahalede bulunulduğunu kaydetti. Askeri kaynaklar, uçak Suriye içindeyken de birkaç kez ihlal yaptığına dair uyarıldığını söylediler. Bilindiği gibi Rusya'ya ait savaş uçaklarının 3-4 Ekim'de Türkiye hava sahasını ihlal etmesi üzerine Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov art arda üç kez Dışişleri'ne çağrılmış ve bundan sonra bir ihlal durumunda Türkiye'nin angajman kurallarının uygulayacağı kendisine iletilmişti.

FLARE ATIP UZAKLAŞTILAR

Türk F-16'larının füzelerini ateşledikten sonra, kendilerine havadan veya karadan olası bir füze saldırısını önlemek için "Isı topu (Flare)" atarak bölgeden uzaklaştıkları bildirildi. Uçağın egzozundan daha fazla ısı yayan "ısı topları", uçağı hedefleyen füzeleri yanıltıyor.

2 MİLDE BİR UYARI

Rus yapımı SU 24 tipi uçağın 15 mil (Yaklaşık 24.1 kilometre) uzaklıktan itibaren uyarılmaya başlandığı bildirildi. Türk yetkililer, değişen angajman kuralarına göre normalde uyarının 10 mil (16.09 kilometre) uzaklıktan itibaren yapıldığını ancak radarda tespit edilen hava aracının Rus uçağı olma ihtimali nedeniyle uyarının "iyi niyetle" 15 milden itibaren yapılmaya başlandığını söylediler. Yetkililer uyarının her 2 milde (3.2 kilometre) bir tekrarlandığını ancak Rus uçağının bu uyarıları dikkate almadığını ileri sürdüler.

RADAR İZİYLE YANIT

Rusya Savunma Bakanlığı'nın "Uçağın Türkiye hava sahasını ihlal etmediğini ve bunu kanıtlayabileceklerini" açıklamasına öğle saatlerinde Genelkurmay Başkanlığı radar izini yayınlayarak yanıt verdi. Radar izinde, düşürülen uçağın Hatay Yayladağı bölgesinin Suriye içine doğru giren en uç noktasında ihlal yaptığı görülüyor.

BİLGİ VERDİ

GENELKURMAY Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve BaşbakanAhmet Davutoğlu'nu telefonla arayarak olayın medyana gelişiyle ilgili ayrıntılı bilgi paylaştı. Davutoğlu, Dışişleri Bakanı Feridun Sinirlioğlu'na olayla ilgili BM ve NATO'nun bilgilendirilmesi talimatını verdi. Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Vekili Ahmet Muhtar Gün, BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) daimi ülkeleri ABD, İngiltere, Fransa ve Çin'in Ankara büyükelçilerini Dışişleri Bakanlığı'na davet ederek olayla ilgili bilgilendirdi. Ahmet Muhtar Gün, BMGK'nın diğer daimi üyesi Rusya'nın Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Sergey Panov'la ise yarım saat süren ayrı bir görüşme yaptı. Aynı şekilde terör örgütü IŞİD'le mücadele koalisyonu içinde yer alan ülkelerle de bilgi paylaşımı yapıldı.

TÜRKMENLER: VURDUK ANKARA: YAŞIYORLAR

RUS uçağındaki 2 pilot paraşütle atladı. Türkmen 2. Sahil Tümeni'nin komutanı Alpaslan Çelik, "Pilotlar paraşütle inerken vurduk" dedi. Ankara'daki güvenlik birimleri ise, pilotların sağ ve muhaliflerin elinde olabileceğini kaydetti. Sosyal medyada yer alan ölü Rus pilotun ise muhaliflerce düşürüldüğü belirtilen helikopter personeli olduğu tahmin ediliyor.

UZMAN GÖRÜŞÜ: GİRMEYECEKTİ

Genelkurmay Başkanlığı, Rus savaş uçağı vurulduktan yaklaşık 3 saat sonra uçağa ilişkin radar izlerini paylaştı. Radar izlerini yorumlayan emekli Hava Korgeneral Erdoğan Karakuş, radar izi okunduğunda uçağın iki tur yaptığının anlaşıldığını, ilk turdaki ihlali ikinci turda da sürdürmesi nedeniyle vurulduğunu savundu.

Karakuş şunları söyledi:"Radar izinde gördüğünüz noktalar, uçağın geçiş noktaları. Bunlar birleştirilerek iz tespit ediliyor. Kırmızı çizgi Rus uçağı, açık gri ise Türk uçağına ait radar izleri. Yayladağı'nın Suriye içine giren sivri ucun genişliği yaklaşık 4 kilometredir. Bu durumda uçağın 8-10 saniye ihlal yaptığı ortaya çıkıyor. Pilotlar, tüm uyarılara rağmen hava sahasına doğru gelen uçağın artık ihlal yapacağını anlar. Bu nedenle fırlatma düğmesine, Rus uçağı daha Suriye içindeyken ancak Türkiye hava sahasını ihlal ederek manevra yapabileceği, ki fiziken başkası mümkün değildir, noktada basılmıştır.

Füzenin menzili yaklaşık 60 kilometre. Uçak Suriye içine kaçsa da ısıya duyarlı füze motor ısısından onu bulur. Bu nedenle uyarıları dikkate alacaksınız, başka bir ülkenin hava sahasına girmeyeceksiniz."

2 UÇAK 17 SANİYE

Türkiye'nin hava sahasını ihlal eden Rus SU-24 tipi uçağın düşürülmesiyle ilgili BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon ve BM Güvenlik Konseyi Dönem Başkanı İngiltere'ye gönderdiği mektup, olay sırasında havada iki Rus uçağının olduğunu ortaya koydu.

Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Halit Çevik'in imzasını taşıyan mektuptaki bilgilere göre, sınırda devriye görevi yapan Türk F-16'larının uyarısını dikkate alıp Türkiye Hava Sahası'nı terk eden SU-24'lerden birisi kurtulurken, diğeri ihlale devam edince angajman kuralları gereğince vurularak düşürüldü. İhlalin 17 saniye sürdüğü bildirildi.

Mektupta dün yaşanan gelişmeyle ilgili şu bilgilere yer verildi:

"Bu sabah (dün sabah) milliyetleri belirlenemeyen 2 SU-24 tipi uçak Türkiye'nin Hatay-Yayladağı bölgesindeki hava sahasına yaklaştı. Bu uçaklar acil durum kanalından 5 dakika boyunca 10 kez uyarıldı ve rotalarını acil şekilde güneye doğru değiştirmeleri istendi. Bu uyarılara rağmen iki uçak 19 bin feet yükseklikte Türkiye Hava Sahası'nı 1.36 mil derinlikte, 1.15 mil genişlikte yerel saatle 09.24.05'ten itibaren 17 saniye süreyle ihlal etti. Bu ihlalin ardından birinci uçak Türkiye Hava Sahası'ndan ayrıldı. İkinci uçak o sırada angajman kuralları çerçevesinde Türkiye Hava Sahası'nda bulunan Türk F-16 savaş uçağı tarafından vuruldu. Vurulan uçak sınırın Suriye tarafına düştü."

DÜŞÜRÜLEN HAVA ARAÇLARI

Türkiye'nin Suriye tarafından kaynaklanan hava ihlallerine müdahaleleri de şunlar:

16 Eylül 2013 - Hatay Yayladağı'nda Türkiye hava sahasını ihlal eden bir Suriye helikopteri düşürüldü.

23 Mart 2014 - Suriye'ye ait MİG 23 uçağı-Yayladağı'nda düşürüldü.

16 Mayıs 2015 - Suriye'ye ait olduğu anlaşılan hava aracı Cilvegözü yakınlarında düşürüldü.

16 Ekim 2015 - Kilis semalarına giren ve hangi ülkeye ait olduğu belirlenemeyen küçük bir İHA düşürüldü.

HELİKOPTERİ ABD FÜZESİYLE VURDULAR

VURULAN Rus uçağından atlayan iki pilotu bulmak için bölgeye Rus helikopterleri de gitti. Helikopterlerden biri bölgedeki muhalif güçler tarafından vurulunca zorunlu olarak indi.

Bu helikopter, bölgede ABD tarafından silahlandırıldığı iddia edilen muhalif güçlerce, TOW füzesiyle ikinci kez vuruldu. Helikopterdeki yaklaşık 10 personel, kaçmayı başardı.