Mehmet Şimşek, Türkiye'nin eli güçlü her türlü tedbir masada

Ercan Baysal

Ekonomi yönetimi, yaşanan siyasi gerginlik sonrası Rusya'nın yaptırımlarına karşı harekete geçti. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek başkanlığında toplanan ekonomi yönetiminden oluşan komisyon, Rusya'nın Türkiye'ye karşı uyguladığı yaptırımları ve mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde Türkiye'nin alacağı tedbirleri ele aldı. Edinilen bilgiye göre toplantıda Türkiye'nin elinin daha güçlü olduğu ve alınabilecek her türlü tedbirin masada olduğu kaydedildi.

RAPOR HAZIRLANACAK

Toplantıda Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu'nun (DEİK) konuyla ilgili detaylı bir rapor hazırlaması kararlaştırıldı. DEİK, öncelikle Rusya'dan ithal edilen ürünleri ve Rusya'ya ihraç edilen ürünleri tespit edecek. Konuyla ilgili hazırladığı raporu Mehmet Şimşek başkanlığındaki komisyona sunacak. Komisyon ise gelen rapor doğrultusunda alınacak tedbirlere karar verecek. Aynı şekilde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği de (TOBB) yaşanan sıkıntılara yönelik kapsamlı bir çalışma hazırlayarak Ekonomi Bakanlığı'na sunacak. Rusya kaynaklı sıkıntı yaşayan yerli üreticilere vergi gibi farklı destekler üzerinde de duruluyor.

SINIRDA BEKLEME

Rusya'nın Türk gıda ürünlerine yaptırımına karşı 'mütekabiliyet' ilkesi işletileceği belirtiliyor. Navlun maliyetinde artış meydana gelse de gübre, yem, ayçiçeği gibi ithal edilen ürünler başka ülkelerden karşılanma yoluna gidilebilecek. Türkiye tarım sektöründe Rusya'dan 2.85 milyar dolarlık ithalat yaparken, ağırlıklı olarak narenciye ile sebze ve meyveden kaynaklı 1.3 milyar dolarlık ihracat yapıyor. Kulislerde Türkiye'nin mütekabiliyet çerçevesinde alacağı bazı tedbirler arasında, Rusya'dan gelen TIR'lar ve konteynerlerın, liman ve sınır kapılarındaki gümrüklerde bekletilmesi, Rus ürünlerinin kırmızı hatta alınarak tam sayım yapılması, Rusya'nın Türkiye üzerinden transit olarak kullandığı güzergahlarda yavaşlatmalara gidilmesi gibi uygulamaların söz konusu olabileceği konuşuluyor. Sivil havacılık alanında da bir dizi tedbir alınabileceği de kulislerde konuşulanlar arasında yer alıyor.

RAFLAR BOŞALACAK

Batılı ülkelerin uyguladığı yaptırımlar nedeniyle yaşanan gelişmelerden en fazla etkilenen Rus parekendecileri şimdi de Türk ürünleri endişesi sardı. Rusya'da hem rafların boşalması hem de fiyatların yüzde 25-30 artması bekleniyor.

Ukrayna ve Araplar'dan gıda desteği

Rusya'nın Türkiye'ye yönelik ekonomik tedbirler içeren yaptırım kararının ardından Ukrayna ve Arap dünyasından Türkiye'ye büyük destek geldi. Destek mesajları Twitter'da topic trend oldu. Arap halkları 'Müslümanım, Türkiye'yle dayanışma içindeyim', 'Türk ürünlerine destek ol' hashtagleri kullanıldı.

Ukrayna Tarım Politikası ve Gıda Bakanı Aleksey Pavlenko ise Türkiye gıda pazarında doğabilecek açığı doldurmaya hazır olduklarını söyledi.

Rus çiftçisi zora düşecek

İki ülke arasında yaşananları değerlendiren Tarım Kredi Kooperatifleri Genel Müdür İrfan Güvendi, tarım sektöründe 2,85 milyar dolarlık ithalata karşılık 1,3 milyar dolarlık ihracat olduğunu belirterek, "Bu durumdan önce Rus çiftçisi etkilenir. En hızlı ve en yakın olarak bize satıyorlar. Sadece ayçiçeğinde 1 milyar dolarlık ithalat var. Gübre ve yem hammaddelerinde de ithalatçıyız. Navlun maliyetindeki artış meydana gelse de Türkiye bir başka ülkeden bu ürünleri ithal edebilir" dedi.

Görünümü negatif

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings'ten yapılan açıklamada, Rus doğalgaz ve petrol şirketleri için 2016'da görünümün negatif olduğu bildirildi. Fitch açıklamasında "Düşük petrol fiyatlarının devamı yönündeki beklenti, yüksek vergiler, üretim artışının durması ve batının yaptırımlarının artan etkisi nedeniyle Rus petrol ve doğalgaz şirketleri için 2016'da sektör görünümü negatif" değerlendirmesinde bulunuldu.

Piyasalar Rus yaptırımlarına aldırış etmedi

Türkiye'nin Suriye sınırında Rus savaş uçağını düşürmesinin ardından iki ülke arasında artan gerilim nedeniyle geçen hafta satış baskısı altında kalan yurt içi piyasalar, Rusya'nın yaptırımlarından etkilenmedi. Rusya'nın haftasonu açıkladığı yaptırımlardan etkilenmeyen piyasalara pazar günü yapılan Türkiye-AB zirvesi moral verdi. Geçen haftayı 2.93'ün üzerinde kapatan dolar, dün 2.90 seviyesine geriledi.

Kanatlıda Irak seçeneği

Türkiye kanatlı sektöründe yaşanabilecek sıkıntıyı Irak pazarı ile aşmayı planlıyor. Öncelikli gündem maddelerinden biri de Türk çiftçisinin bu ülkeden beklediği 250 milyon dolara yakın miktarın tahsilatın sağlanması. Ayrıca turizm sektöründe yaşanan sıkıntılar başka ülkelerle aşılmaya çalışılacak.

İlk düğüm Azerbaycan'da çözülecek

Edinilen bilgilere göre Türkiye, Türki Cumhuriyetleri'ne yönelik Rusya'dan kaynaklı nakliye sorununu Azerbaycan ile aşacak. Bu kapsamda Azerbaycan'a ziyaret gerçekleştirilecek. Hazar Denizi üzerinden Ro-Ro seferleri masaya yatırılacak.