Adalet'in görevde yükselmesinde 'hak' yenildi

Adalet Bakanlığı 8 Mayıs 2015 tarihinde yayımladığı duyuruda; yazı işleri müdürlüğü, idari işler müdürlüğü ve muhtelif unvanlara ilişkin görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavının yapılacağını belirtmiştir. Görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavı, idari işler müdürlüğü ve yazı işleri müdürlüğüne atanacaklar için yazılı sınav ve sözlü sınav şeklinde iki aşamadan oluşmuş olup, sınavın sonuçları 28.12.2015 tarihinde açıklanmıştır.

Adalet Bakanlığı tarafından yapılan görevde yükselme sınavları, 2015 yılından önce sadece yazılı sınavdan müteşekkildi. Ancak yapılan değişiklikle, 2015 yılında yapılan sınav; hem mülakat hem de yazılı sınav şeklinde değişikliğin uygulamaya konulduğu sınav olmuştur.

2015 yılından önce yapılan sınavlar tamamen objektif şekilde, tamamen hakkaniyetin olduğu şekilde yapılmaktaydı. Çünkü bu sınavda yazılı sınavdan alınan puan esas alınarak atamalar yapılmaktaydı. 2015 yılında yapılan sınav ise, yazılı ve sözlü sınav şeklinde iki kısımdan oluşması, yazılı sınavda yüksek puan almış olup da sözlü sınavda, yazılı sınavdaki başarının dikkate alınmayarak sınavda başarısız kabul edilen adayların olduğu sınav olmuştur.

2015 yılında, Adalet Bakanlığı tarafından yapılan görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavında yaşanan hakkaniyetsizlikler oluşmuştur. Şöyle ki; Adalet Bakanlığı, 8 Mayıs 2015 tarihinde, muhtelif unvanlara ilişkin görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavı yapacağını duyurmuştur. Sınava başvuru şartlarını taşıyanlar başvurularını yapmışlar ve yazılı sınavda başarılı olup, sözlü sınava girmeye hak kazananların listeleri 24.07.2015 tarihinde yayımlanmıştır.

Yazılı sınavda başarılı olup da, sözlü sınava girecek olanların sınav komisyonu Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü tarafından yapılan duyuruda Ankara Batı Adliyesi olduğu belirtilmiştir. Gerek İdari yargı, gerekse adli yargıda görev yapıp da yazı işleri müdürlüğü veya idari işler müdürlüğü unvanlarına ilişkin görevde yükselme sınavının sözlü sınavına girecek olanlar Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü'nün duyurusunda belirttikleri tarihlerde Ankara Batı Adliyesinde sınava girmişlerdir.

Adli yargıda görev yapıp da yazı işleri müdürlüğü veya idari işler müdürlüğüne ilişkin görevde yükselme sınavına giren kişilerin sınav sonuçlarının açıklandığı 28.12.2015 tarihinden sonra yüksek puan almış olmasına rağmen sözlü sınavda kendisine düşük puan verilerek sınavda başarısız kabul edilenler olmuştur.

Ankara Batı Adliyesinde yapılan sözlü sınava katılan adaylara sözlü sınavının ruhuna aykırı sorular sorulmuştur. Sözlü sınavın amacı, adayların sınavına girdiği mesleği yapıp yapamayacağı, bilgi düzeyi vs. gibi hususların irdelenmesini içermektedir, sözlü sınava girenler ise sınav kurulunun önünde 1-1,5 DK arasında kalmışlardır. Sınav kurulu soru sorduğu adayları, sözlü sınavda amaçlananı elde edecek kadar tanıma fırsatını yakalaması mümkün değildir. Ankara Batı Adliyesinde sözlü sınava giren ve yazılı sınavdan yüksek puan alan adaylar, sözlü sınavdan düşük puan almışlardır, dolaysıyla yazılı sınavın etkisi sözlü sınav ile etkisiz hale getirilmiştir. Somutlaştıracak olur isek, yazılı sınavdan 90 puan almış idari işler müdürü adayı veya yazı işleri müdürü adayı sözlü sınavdan kendisine 30 puan verildiğinde, sınavı 60 puan ile sonuçlanmakta ve bu aday 60 puan ile başarısız olmuştur.

Yazı işleri müdürlüğü sınavına girmiş olup da 98 puan almış olan, akabinde sözlü sınava giren ve sözlü sınavdan kendisine 71 puan verilmiş olan kişi maalesef yazı işleri müdürlüğü sınavında asaleten atandırılamamıştır.

İşin en hazin tarafı, bazı adliyelere verilen idari işler müdürlüğü ve yazı işleri müdürlüğü kadrosuna atamanın yapılmamış olması veya uzun yıllar idari işler veya yazı işleri müdürlüğünü vekalet yürüten kişilerin atamasının yapılamamış olmasıdır. Özellikle vekaleten yazı işleri müdürü veya idari işler müdürlüğü yapan kişilerin asaleten atanamamaları bu kişilerin çalışma barışını, moral, ve motivasyonlarını yok etmiştir. Memurların herhangi bir pozisyona vekaleten atanabilmeleri için, o görevi yapacak olan asil memurda bulunması gereken hususları taşımaları gerekmektedir. Müdürlük pozisyonuna vekaleten atanacak olan kişilerin de asaleten o pozisyona atanacak olan müdürlerin taşıması gereken özellikleri taşımaları gerekmektedir. Görevde yükselme sınavına girmiş olup da vekaleten idari işler müdürlüğü veya yazı işleri müdürlüğü görevlerini sürdürenlerin bazıları, sözlü sınavda başarısız kabul edilmişlerdir. Halbuki, asil memurda bulunan özellikleri taşıyan bu kişiler nasıl oluyor da, vekaleten sürdürdükleri göreve asaleten atanamıyorlar. Burada tezatlık vardır. Şöyle ki; memur vekaleten görev yapıyor ise, zaten idare o memurun asilde olan özelliklerini bildiği için bu görevi kendisine tevdi etmiştir;ama sözlü sınavda başarısız olduğuna karar vermek, bu kişilerin asilde olan şartları taşıyıp da vekaleten görev yaptıklarının dikkate alınmamış olduğu anlamına gelmektedir. (Vekaleten görev yapıp da asaleten atananlar istisnadır.)Ayrıca, yönetmelikte belirtilen yazılı sınav puan sınırını çok az bir şekilde geçip de sözlü sınavda başarılı olanlar da bulunmaktadır.

Adalet Bakanlığı, yazılı sınav puanı yüksek olup da sözlü sınavda kendisine düşük not verilmek sureti ile başarısız olduğunu deklare ettiği kişilere ilişkin 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununda bahsi geçen liyakat ve kariyer ilkelerini göz ardı etmiştir.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda liyakat ve kariyer şu şekilde tanımlanmıştır.

Kariyer: Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanını sağlamaktır.

Liyakat: Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yükselmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmaktır.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunundan da anlaşılacağı üzere, tamamen objektif şekilde yapılması gereken görevde yükselme sınavları, yazılı sınavda alınan puan dikkate alınmadan sonuçlanmıştır. Danıştay'ın sözlü sınavın nesnellikten uzak olduğuna ilişkin vermiş olduğu karar bulunmaktadır.

Danıştay 2. Daire Başkanlığı'nın 2014/8821 Esas 2015/1537 Karar sayılı ilamında; " ...davacının girmiş olduğu görevde yükselme sözlü sınavında hukuken itibar edilebilir herhangi bir sebep ortaya konulmaksızın davacının başarısız sayıldığının anlaşılması karşısında, söz konusu sınavın başarı düzeyini oluşturan puanların belirlenmesinde davacının bilgi ve yeterliliğinin objektif ve nesnel biçimde değerlendirildiğinden söz etmeye olanak bulunmamaktadır." denilmek suretiyle karar verilmiştir.

Yine Danıştay 5. Daire Başkanlığı'nın 06.03.2014 tarih ve 2013/7936 Esas sayılı yürütmenin durdurulmasına yönelik vermiş olduğu kararında; "... sözlü sınav, yazılı sınavı tamamlayıcı nitelikte bilgi ve liyakatı ölçmek, adayın mesleğe uygun yeteneğe ve kültürel birikime sahip olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmaktadır, Bu çerçevede, sözlü sınavın temel amacı, yazılı sınav yapılmak suretiyle nesnesl bir biçimde tespit edilenler arasından en başarılı adaydan başlayarak en uygun olanların seçilmesidir. Diğer tüm idari işlemlerin yargısal denetiminde olduğu gibi sözlü sınavın da yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden yargısal denetiminin yapılabilmesi esas olmalıdır." denilmek suretiyle karar verilmiştir.

Yukarıda gerek mevzuat çerçevesinde gerekse adayların yaşamış olduğu hususların irdelenmesi bakımından ve Danıştay'ın kararlarından da anlaşılacağı üzere; Adalet Bakanlığı tarafından yapılan görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavının sözlü sınavı hakkaniyetsizliklerin yaşandığı sınav olmuştur. Görevde yükselme sınavına girmiş olup da sözlü sınavda başarısız kabul edilen adaylar, ilerleyen günlerde İdare Mahkemeler çok fazla sayıda dava açacaklarını bilmek için kahin olmaya hiç gerek yoktur.

Temennimiz; görevde yükselme sınavına girmiş olup da yazılı sınavdan yüksek puan almış olup, sözlü sınavda başarısız kabul edilen adayların mağduriyetlerinin giderilmesi ve bu hususa ilişkin yaşanılan mağduriyetlerin Adalet Bakanlığı tarafından dikkate alınıp gerekli işlemlerin yapılması dileğiyle.

ÇOTANAK
Memurlar.Net