'Kütle çekim dalgaları' ispatlandı

Bilim dünyası uzun zamandır beklenen bir keşfin heyecanı içinde... Alman fizikçi Albert Einstein'ın Genel Görelilik (Rölativite) Kuramı'nda bahsettiği, ancak ispat edemediği "Kütle çekim dalgaları", uzayda ilk kez keşfedildi.

HIGGS PARÇACIĞINDAN SONRA

Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'ne bağlı Lazer Interferometer Kütle Çekim Dalgası Gözlemevi (LIGO) Laboratuvarı ve İtalya'nın Pisa şehrindeki Avrupa Gözlemevi (VIRGO) tarafından gerçekleştirilen çalışma, bilim dünyasının en büyük keşifleri arasında yer aldı. VIRGO ve LIGO laboratuvarları dün ABD'nin başkenti Washington'daki Ulusal Basın Kulübü'nde düzenlenen bir konferansta bu büyük keşfin sonuçları açıklandı.LIGO Laboratuvarı Başkanı David Reitze, 1,3 milyar ışık yılı uzaklıktaki ve 30 güneş büyüklüğündeki iki karadeliğin birleşerek bir kara delik oluşturduğunu belirtti. Reitze, 150 kilometre çapındaki ve hızları ışık hızının yarısına ulaşan iki karadeliğin oluşturduğu dev karadeliğin, bu dalgaları yaymaya başladıklarını tespit ettiklerini söyledi. Hızı ışık hızını geçen kütle çekim (gravitasyonel) dalgaları, LIGO ve VIRGO'da içinde birbiriyle senkronize olan lazer kirişlerin bulunduğu 4 kilometre uzunluğunda tüneller olan dedektörler sayesinde tespit edildi.

ÇARPIŞMANIN SESİ KAYDEDİLDİ

İtalya'daki VIRGO kütle çekim dalga dedektöründeki verileri paylaşan Louisiana State Üniversitesi'nden Gabriela Gonzales de bu dalgaların çıkardığı sesi insanlarında da duyabileceğini söyledi. Çarpışmanın sesi de kaydedildi. Gonzales, VIGO'da fark ettikleri ses sinyalinin aynısını, 7 milisaniye sonra LIGO'da tespit ettiklerini ifade etti. Ayrıca, keşiflerinin Einstein'ın Rölativite Teorisi'nin modeliyle birebir örtüştüğünü söyledi. LIGO'nun kurucularından Rainer Weiss ile Kip Thorne ise projenin ve keşfin detaylarından bahsetti.

UZAY ZAMANI ESNETİYOR

Einstein'ın teorisine göre, uzay zamanın bükülmesini sağlayan kütle çekim dalgaları, kaynağından dışarıya doğru yayılıyor. 1916'da Einstein'ın Genel Görelilik Kuramı'nda bahsettiği bu dalgalar, uzayzamanı sıkıştırarak ve esneterek deforme ediyor. Büyük Patlama'nın bu dalgaları oluşturan ilk neden olduğu belirtiliyor.

'BU KEŞİF NOBEL ALIR' DENİLDİ

Bilim insanları, şimdi kütle çekim dalgalarının evrenin oluşumunda nasıl bir rol oynadığını araştıracak. Gravitasyonel dalgalar, Newton fiziğinde yer almıyordu. Birçok bilim insanı, keşfin Nobel Ödülü alacağını öngörüyor. Bu beklenti, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ve California Teknoloji Enstitüsü (Caltech) tarafından düzenlenen ortak basın toplantısında da dile getirildi. Çalışmayla Einstein'ın ispat edilemeyen son teorisinin ispatlandığı kaydedildi.

TEKNOLOJİ SAYESİNDE

"Kütle çekim dalgaları"nın bu zamana kadar tespit edilememesinin nedeninin bilim insanlarının kullandığı teknolojideki yetersizlik olduğu belirtiliyor. Astronomlar, kütle çekim dalgalarının tespit edilebilmesi sayesinde, dalgaların yayılmasını sağlayan nedenleri de bulabilmeyi umuyor.