Bakan Albayrak'a büyük ilgi
Enerji Bakanı Albayrak'ın, Çin'deki temaslarında bir durağı da geçtiğimiz günlerde Türkiye'de üçüncü nükleer santralle ilgili 'hükümete rapor' sunduklarını açıklayan Çinli SNPTC ve ABD'li Westinghouse oldu. Çinliler, ABD'lilerle yaptığı nükleer santralin kalbini Bakan Albayrak'a açtılar.
Yener Yalçın
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak'ın yatırımcılar ve yetkililerle buluştuğu Çin'deki temaslarının arasında nükleer enerji santrali de var. Çin'in başkenti Pekin'de Çin İdaresi Başkanı (Enerji Bakanı) Nur Bekri, rüzgar enerjisi şirketleri ve kömür şirketleriyle gece geç saatlere kadar süren görüşmelerin ardından dün sabah nükleer enerji santrali için Pekin'den ayrıldık. Türkiye'nin 3. nükleer santralini yapmaya talip olan ve geçtiğimiz günlerde 'Türkiye Hükümeti'ne rapor sunduklarını açıklayan Çin devlet şirketi State Nuclear Technology Corporation (SNPTC) ve ABD'li Westinghouse Electric Company ile yaptığı nükleer santrali ziyaret etmek için Pekin'den Qindao Havalimanı'na uçtuk.
KONTROL MERKEZİNİ GEZDİK
Çinli yetkililer, nükleer santralin kalbini açtıkları Bakan Albayrak'ı devlet başkanları protokollerini aratmayacak şekilde karşıladılar. Bakan Albayrak ile Müsteşar Yardımcısı Necati Yamaş, Özelleştirme İdaresi Başkanı Mehmet Bostan ve Başbakanlık Yatırım ve Destek Ajansı Başkanı Arda Ermut'un da yer aldığı heyetle birlikte havaalanına yaklaşık 1.5 saat uzaklıktaki Haiyang'da bulunan nükleer enerji santraline gittik.
Bakan Albayrak ve beraberindeki Türk heyetine büyük ilgi gösteren Çin devlet şirketi SNPTC'ın nükleer santralini yapan ABD'li Westinghouse Electric Company yetkilileri 3. nesil nükleer enerji santralini anlattılar. Çinli ve ABD'li bu dev iki şirketin Türkiye'ye ilgileri 2014 yılına kadar uzanıyor. AK Parti Hükümeti'nin 3'üncü nükleer santral için ABD-Çin ortaklığıyla görüşmelere başladığına ilişkin ilk haberler Kasım 2014'te gündeme geldi. Westinghouse, o tarihte Elektrik Üretim A.Ş. ile münhasır görüşmelere başladığını açıklamıştı.
TEKNOLOJİ TRANSFERİ YAPARIZ
Uzun süreden bu yana Türkiye'de nükleer santral sürecine dahil olmak isteyen Westinghouse Electric'in Kıdemli Başkan Yardımcısı Jeff Benjamin, 15 Mart'ta da hükümete 3'üncü nükleer santral ile ilgili rapor sunduklarını belirterek "Hükümetinizden cevap bekliyoruz" dedi. Nükleer santral sahasına vardığımızda Bakan Albayrak ve heyetini SNPTC ve Westinhouse yetkililerinden oluşan bir ekip karşıladı. İnşası bitmek üzere olan yeni bölümde kontrol odası dahil hızlı bir tur sonrasında sunuma geçildi. Şirket temsilcileri sunumda, şu noktalara özellikle işaret etti: "Türkiye'ye teknoloji transferi yaparız. Türk şirketlerin santral için lokal üretim yapmasına sıcak bakarız. Arkamızda ABD ve Çin Halk Cumhuriyeti yönetimlerinin güçlü desteği var."
UÇAK ÇARPMASINA DAYANIKLI
HAIYANG SNPTC AP1000 saha ziyareti ve sunum sırasında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak'ın heyetindeki bürokratlardan biri, nükleer santralın güvenliği konusu üzerinde durdu. Şirket yetkilileri "Nükleer santrallerin dayanıklılığı üzerine her türlü olasılık değerlendiriliyor. Uçağın çarpma hızı önemli. Ancak nükleer santraller uçak çarpmalarına karşı dayanıklı" dediler. SNPTC, Çin'in 53 kamu şirketi arasında büyüklük açısından 4'üncü sırada. SNPTC ve Westinghouse, 1400 MW kapasitede CAP1400 reaktörü ile ilgili de ortaklık geliştirdi. Çin, CAP1400 teknolojisinin tüm patent haklarını satın aldı.