'Su'da kayıp kaçağa AB fonu ilaç olacak

MİTHAT YURDAKUL

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nda 1.5 milyar euro'luk çevre bütçesini yöneten Avrupa Birliği Yatırımları Dairesi Başkanı Ferruh Parmaksız, AB ile ortak yürütülen IPA programları çerçevesinde Kaçakla da mücadele edileceğini belirterek, "Yüzde 60'a varan kayıp kaçaklar var. AB'yle bu projeyi yaparken bu projenin hedefleri konusunda kayıp kaçakların azaltılması en önemli unsurlardan birisi" dedi.

AB'den Türkiye'ye mali kaynak sağlayan IPA 2 finansman anlaşmasının onaylandığına ilişkin karar 16 Nisan'da yürürlüğe girdi. Türkiye'de AB mali desteği, özellikle altyapı, atık su arıtma tesisi, içme suyu şebekeleri, katı atık yönetimi vb alanlarda IPA programı çerçevesinde sağlanıyor.

Parmaksız, "Bizim projeler genel olarak yüzde 85 AB katkılıdır. Yüzde 9'u bizim bakanlığımız tarafından hibe edilir, geri kalanı belediye tarafından karşılanmaktadır. Biz AB'nin bize tahsis ettiği toplam 1 milyar 300 milyor euro'luk rakamın bu kısmına denk gelen kısımlarıyla bu yatırımları yapıyoruz. 705 milyon euro IPA 1 döneminde tahsis etti, 600 milyon küsür de IPA 2 döneminde tahsis etti. Ulusal katkı da yüzde 15 koyduğumuz zaman bizim başkanlığımızın kontrol ettiği bütçe yaklaşık 1.5 milyar euroya denk geliyor" dedi.

2 saat su alıyordu

Parmaksız, Doğubeyazıt'ta yürüttükleri proje hakkında bilgi verirken, "Doğubeyazıt belediyesine günde toplam 2 saat su veriliyordu. 1 saat öğleden önce, 1 saat öğleden sonra. Yaptığımız proje sayesinde musluklarından 24 saat su akıyor" dedi.

Parmaksız, Erciş'te içme suyu projesi ve adıyaman'da atık su arıtma tesisi projesi yürüttüklerini anlattı. Kahramanmaraş'ta bütün pisliğin nehire aktığını anlatan Parmaksız, "O pislik Osmaniye'den Adanaya'ya gidiyor, oralarda her türlü etkiyi yapıyor. Sizin çocuğunuz orada yüzüyor, su içiyorsunuz, gidiyor bir de denizi kirletiyor. Biz o nehrin üzerini temizleyeceğiz. IPA 2'deki hedeflerimizden birisi Elbistan'ın atık su arıtma tesisini yapmak. Hem Osmaniye'ye hem Adana'ya hem döküldüğü Akdeniz'e faydası var. Hem Ceyhan'ı temizleyeceğiz, hem Akdeniz'i temizlemiş olacağız" diye konuştu.

Yüzde 60 kaçak var

Suda ciddi kayıp-kaçak sorunu olduğuna dikkat çeken Parmaksız, şöyle devam etti:

"Eskiyen borular, düzgün yerleştirilmemiş borular, bunların belediyeler bünyesindeki yeraltı planlarının, haritalarının bulunmaması. Yüzde 60'a varan kayıp kaçaklar var."

'Kebapçıda' dışkı partikülü

Arıtma yapılan suların tarımsal sulama için de kullanıldığını vurgulayan Parmaksız, "Arıtılmamış suyla yapılan sulama, halk sağlığını ciddi bir manada tehdit ediyor. Toplam maliyet analiziyle baktığımızda, çevre altyapı yatırımları çok büyük masraflardan kurtarıyor halkı. O bitkilerden geçen hastalıklar, yeraltı sularının kirlenmesi. Adam kanalizasyon suyuyla tarla suluyor. Su yok, kurak diyor. Bizim yediğimiz kebapçıdaki maydonozda dışkı partükülü var" ifadesini kullandı.

Evsel atıkların önemine de işaret eden parmaksız, "Yağ çok önemli bir şey. Deterjan atıkları, günlük kirli su, bunun gibi atık sular da ciddi bir kirlilik oluşturuyor. Arıtma tesisi yapıyoruz. İleri biyolojik arıtma yapıyoruz. Şu anda yaptığımız arıtma tesisleri, Avrupa'nın herhangi bir gelişmiş kentinde görebileceğiniz tesisler seviyesinde