Danıştay'dan 'Danıştay Başsavcısı diplomatik pasaport alamaz' kararı

Eski Danıştay Başsavcısı Turgut Candan'ın diplomatik pasaport ile ilgili başvurusunun reddi hukuka uygun bulundu. Danıştay Başsavcılığı görevini 20 Eylül 2010-15 Eylül 2012 tarihleri arasında yürüten Başsavcı Turgut Candan, görevi sırasında Pasaport Kanunu uyarınca kendisine diplomatik pasaport verilmesi istemiyle başvuru yaptı. Candan, Dışişleri Bakanlığının başvuruyu reddetmesi üzerine, bu işlemin iptali istemiyle dava açtı.

Davaya bakan Ankara 13. İdare Mahkemesi, Pasaport Kanunu'nun 13. maddesinin 3. fıkrasında geçen "Cumhuriyet başsavcısına" ibaresinden Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının anlaşılması gerektiğine karar verdi. Mahkeme, hizmetin niteliği itibarıyla görev unvanı "Danıştay Başsavcısı" olarak belirlenen hukuksal statünün, 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 64. maddesinde öngörülen kural uyarınca "Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı" ile hukuksal açıdan eşit durumda olduğu sonucuna vardı.

Mahkeme, bu nedenle Danıştay Başsavcısı olarak görev yapan davacıya diplomatik pasaport verilmesi gerekirken aksi yönde tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemi iptal etti.

Dışişleri Bakanlığının kararı temyiz etmesi üzerine dosya, Danıştay 10. Dairesine geldi. Daire, Ankara 13. İdare Mahkemesinin kararını oy birliğiye bozdu.

DİPLOMATİK PASAPORT VERİLECEK İSİMLER

Kararda, Pasaport Kanunu'nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan "Diplomatik pasaportlar" başlıklı 13. maddesinde, "diplomatik pasaportlar"ın verileceği kişilerin şu şekilde sayıldığı belirtildi:

"Diplomatik pasaport, Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyelerine, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi olmayan bakanlara, Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeleri ile Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Uyuşmazlık Mahkemesi, Sayıştay, Genelkurmay birinci ve ikinci başkanlarına, Cumhuriyet Başsavcısına, orgenerallere, oramirallere, eski cumhurbaşkanlarına, yasama meclisleri eski başkanlarına, eski başbakanlar ve dışişleri eski bakanlarına, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterine, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı Genel Sekreterine, Başbakanlık ve bakanlık müsteşarları ile Diyanet İşleri Başkanına, Valilere, Büyükşehir Belediye başkanlarına, Büyükelçi unvanını almış olanlar ile Dışişleri Bakanlığı meslek mensuplarına, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanına, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanına ve bu Başkanlığın yurt dışındaki Program Koordinasyon Ofisi sorumlusuna, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği üst düzey görevlilerinden resmi bir görevle gönderilenlere, Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri nezdinde memur edilen müşavirlere, ataşelere ve muavinlerine, Hükümet adına milletlerarası resmi müzakereler yapılması, mukavelenameler akdi için veya milletlerarası toplantılarla kongre ve konferanslara katılmak üzere gönderilenlere ve yabancı devletler veya millletlerarası teşekküller nezdinde daimi veya geçici görev yapmak üzere gönderilenlere, siyasi kuryelere verilir."

"CUMHURİYET BAŞSAVCISINDAN KASIT..."

Dışişleri Bakanlığının başvuruyu, "Pasaport Kanunu'nun 13. maddesinde diplomatik pasaport verilebilecek resmi görev ve unvan hamillerinin sınırlı olarak sayıldığı, söz konusu kanun hükmünün, idarelerine bu görev ve unvanların belirlenmesi konusunda takdir yetkisi tanımadığı, bu nedenle davacıya Danıştay Başsavcısı unvanı ile diplomatik pasaport düzenlenmesinin mümkün olmadığı" gerekçesiyle reddettiği aktarıldı.

Kararda, yasa hükmünde diplomatik pasaport verilecekler arasında sayılan ve "Cumhuriyet başsavcısına" şeklinde ifade edilen unvanın "Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı" olduğu konusunda bir duraksama bulunmadığı belirtildi.

Danıştay Kanunu'nda, "Danıştay Başkanı, Danıştay Başsavcısı, Başkanvekilleri, daire başkanları ve üyelerine aylık, ödenek, mali, sosyal ve diğer özlük hakları bakımından sırasıyla Yargıtay Birinci Başkanı, Cumhuriyet Başsavcısı, birinci başkanvekilleri, daire başkanları ve üyeleri hakkındaki kanun hükümleri uygulanır" şeklindeki düzenlemenin, aylıklara, ödeneklere, mali ve diğer özlük haklarına ilişkin olduğu ifade edildi.

"MALİ VEYA ÖZLÜK HAKKI OLARAK KABUL EDİLEMEZ"

Kararda, şu tespitler yapıldı:

"Diplomatik pasaport verilmesi isteminin ise bir mali veya özlük hakkı olarak kabulüne imkan bulunmadığı, bu itibarla Danıştay Başsavcısı olarak görev yapan davacının istemi doğrultusunda, salt anılan yasa uyarınca tarafına diplomatik pasaport verilemeyeceği sonucuna varılmaktadır.

Pasaport Kanunu'nun 13. maddesinde kimlere diplomatik pasaport verileceği yasa koyucu tarafından sayılmak suretiyle belirlenmiştir. Yasada açıkça belirtilmemesi halinde, yasa koyucu tarafından saymak suretiyle belirlenen görevlerin kapsamının yorum yoluyla genişletilmesine hukuken olanak bulunmamaktadır."