Eğitimi düzenleyen tasarının ilk 35 maddesi kabul edildi

TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu, Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK ile Bazı Kanun ve KHK'larda Değişiklik Yapan Kanun Tasarısı'nın ilk 35 maddesini kabul etti.

Kabul edilen maddelere göre, Milli Eğitim Bakanlığında müsteşar yardımcısı sayısı 5'ten 7'ye çıkarılacak.

Rehberlik ve Denetim Başkanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği ise Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü şeklinde teşkilatlandırılacak.

Aday çırak, çırak, kalfa, ustalar, genel ve mesleki eğitimlerini verme görevi Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünden alınıp, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü'ne verilecek.

Özel öğretim kurumlarında olduğu gibi, öğrencilere özel barınma hizmeti sunan kurumların iş yeri açma ve çalışma ruhsatı Milli Eğitim Bakanlığınca verilecek, mevzuata aykırılık tespit edilirse bakanlıkça kapatılabilecek. Bakanlık bu yetkisini valiliklere devredebilecek.

Teftiş Kurulu Başkanlığı, bakanın veya bakanın yetkili kılması üzerine müsteşarın emri veya onayıyla bakan adına verilen görevleri yapacak.

Rehberlik ve Denetim Başkanlığına verilen görevlerin yerine getirilmesi amacıyla il milli eğitim müdürlükleri bünyesinde bulunan Maarif Müfettişleri Başkanlığı kaldırılıyor. Tasarıyla Teftiş Kurulu Başkanlığı'nın, başkan, başkanlık birimlerinde ve çalışma merkezlerinde görevli bakanlık maarif müfettişi ve müfettiş yardımcılarından oluşacağı şeklinde değiştiriliyor.

Üniversitelerde görev yapan öğretim elemanlarına, proje okullarında okul müdürlüğü görevi verilebilecek.

Bakanlık tarafından veya bakanlığın denetiminde sunulan hizmetlerin rehberlik ve teftişini sağlamak amacıyla gerekli görülen illerde bakan onayıyla çalışma merkezleri kurulabilecek veya bu merkezler aynı yolla kaldırılabilecek. Teftiş Kurulu Başkanlığında ve çalışma merkezlerinde yeterli sayıda bakanlık maarif müfettişi ve bakanlık maarif müfettiş yardımcısı istihdam edilecek.

Engelli bireylerin özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine, birimlerine kayıt ve kabul işlemleri, engelli birey ve eğitim personelinin ders devam takibi, 1 Kasım 2016'dan itibaren biyometrik kimlik doğrulama sistemiyle yapılacak.

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından; okul ve kurumların eğitim ve öğretim programları, taslak ders kitapları, eğitim araç, gereçleri, sınav sorularının hazırlatılması veya inceletilmesi karşılığı ödenecek bedel ile telif ücretleri, taslak kitap, ders kitabı, eğitim araç ve gereçlerinin inceleme işlerinde görev alanlara yapılacak ödemeler, döner sermayeden karşılanacak.

- Sınav veya soru ücreti ödenecek
Bakanlıkça gerçekleştirilen merkezi sınavlarda görev yapan bina sınav sorumluları, sınav koordinatörüne, yardımcılarına, bina yöneticilerine, salon başkanlarına, gözetmenlere, sınav güvenliğini sağlayan kolluk kuvvetlerine, soruların hazırlanmasında kapalı dönem çalışanlara ve sınav sürecinde görev alan diğer personele, döner sermaye hesabından sınav veya soru ücreti ödenecek. Bakanlığın merkez teşkilatında kadrolu veya sözleşmeli çalışan personeline, sınav sorularının hazırlanmasına katkıları nedeniyle ayrıca soru ücreti ödenmeyecek.

- Sözleşmeli öğretmen ataması
Kalkınmada birinci derecede öncelikli yörelerde bakanlığın boş öğretmen norm kadrosu bulunan örgün ve yaygın eğitim kurumlarında, Devlet Memurları Kanunu'nun 4B fıkrası kapsamında sözleşmeli öğretmen istihdam edilebilecek.

Sözleşmeli öğretmenler, öngörülen genel şartlar ile öğretmen kadrosuna atanabilmek için aranan özel şartları taşıyanlardan KPSS puan sırasına konulmak kaydıyla alım yapılacak her bir pozisyonun 3 katına kadar aday arasından, bakanlıkça yapılacak sözlü sınav başarı sırasına göre atanacak. Bu şekilde atanan sözleşmeli öğretmenler, 3 yıl süreyle başka yere atanamayacak. Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirmelerde sözleşmeli öğretmenin eşi, sözleşmeli öğretmene tabi olacak.

Sözleşmeli öğretmenler, aday öğretmenler için öngörülen adaylık sürecine tabi tutulacak.

Sözleşmeli öğretmenlerden sözleşme gereği 3 yıllık çalışma süresini tamamlayanlar, talepleri halinde bulundukları yerde öğretmen kadrolarına atanacak. Öğretmen kadrolarına atananlar, aynı yerde en az 2 yıl daha görev yapacak, bunlar hakkında adaylık hükümleri uygulanmayacak.

1. Hukuk Müşaviri olan personel Hukuk Hizmetleri Genel Müdürü, Rehberlik ve Denetim Başkanı olan personel Teftiş Kurulu Başkanı olarak başka bir işleme gerek kalmaksızın atanmış sayılacak.

-Maarif müfettişleri inceleme, araştırma, rehberlik hizmetleri verecek

Tasarıda Maarif Müfettişi ve Maarif Müfettiş Yardımcısı kadrolarında bulunanların, bulundukları kadro dereceleriyle Eğitim Uzmanı kadrolarına atanmasını öngören düzenlemeden verilen önergeyle vazgeçildi.

Maarif müfettişleri, illerde il müdürlüklerine bağlı olarak inceleme, araştırma, rehberlik hizmetleri ile il müdürünün vereceği diğer görevleri yapacak.

Maarif müfettişi ve maarif müfettiş yardımcısı kadrolarının herhangi bir nedenle boşalması halinde bu kadrolar hiçbir işleme gerek kalmadan iptal edilecek.

Maarif müfettiş yardımcılarından yeterlilik sınavına girebilmek için gerekli süreyi tamamlayanlar, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki mevzuat hükümlerine göre yeterlilik sınavında başarılı olmaları halinde, bu maddenin yürülüğe girdiği tarihten önce emsali maarif müfettişlerinin tabi olduğu özlük haklarından yararlanacak.

Tasarıyla, kanunla yurt dışına gönderilen bursiyerlerin eş ve çocuklarının tedavi giderlerinin karşılanmasına da imkan sağlanıyor.

Mecburi hizmetle yükümlü bulunanların yetiştirme, eğitim veya staj sürelerinin bitiminden itibaren en çok 3 ay içinde kurumlarına başvurma zorunluluğu 2 ay şeklinde değiştiriliyor.

Yurt dışına gönderilmeye hak kazandıktan sonra çeşitli nedenlerle ruh veya beden sağlığı bozulan öğrenciler, hastanelerden aldığı sağlık kurulu raporu ve bakanlığın istediği diğer belgelerle sağlık durumlarının öğrenimlerini sürdürmelerine imkan vermediğini belgelendirmeleri halinde öğrencilikle ilişikleri kesilecek.

Bu öğrenciler tahsil masrafı ödemeyecek, mecburi hizmetle yükümlü tutulamayacak.

Kanun kapsamında yurt dışına gönderilen memurlar, öğrenim süreleri boyunca aylıksız izinli sayılacak. Bu kişiler öğrenimlerini başarıyla tamamlayıp mecburi hizmet yükümlülüklerini yerine getirmek üzere aylıksız izinli olarak ayrıldıkları kadrolarına döndükten sonra, adına öğrenim gördükleri kurumların ilgili kadrolarına en geç 6 ay içerisinde naklen atanacaklar. Ancak 2 ay içinde görevine dönmeyenler, memuriyetten çekilmiş sayılacak.

- Çıraklık eğitimi

Tasarıyla, çıraklık eğitimi zorunlu ortaöğretim kapsamına alınıyor.

Ortaöğretim, ilköğretime dayalı 4 yıllık zorunlu örgün veya yaygın öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumları ile mesleki eğitim merkezlerinin tümünü kapsayacak. Bu okul ve kurumları bitirenlere, bitirdikleri programın özelliğine göre diploma verilecek. Ancak mesleki eğitim merkezi öğrencilerinin diploma alabilmeleri için Milli Eğitim Bakanlığı'nca belirlenen fark derslerini tamamlaması gerekecek.

Sınavsız geçişin kaldırılması nedeniyle mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarının öğrenci kaybı yaşamaması, öğrencilerin teşvik edilmesi ve meslek yüksekokullarına daha yetkin öğrenci kazandırılması için ek puan verilecek.

YÖK Denetleme Kurulu'nun üye sayısı 10'dan 15'e çıkarılıyor, üyelerin görev süresi 6 yıldan 3 yıla indiriliyor.

Bir mesleğe yönelik program uygulayan liselerin mezunlarının, YÖK tarafından belirlenecek aynı alanda bir önlisans programına yerleşmelerinde, merkezi sınavda aldıkları puanlara, ortaöğretim başarı puanı ve bu puanın YÖK tarafından tespit edilecek katsayıyla çarpımı sonucuda bulunacak puan eklenecek.

Kabul edilen maddelere göre, yükseköğretim kurulu başkanı, üst kuruluşlar ile bağımsız vakıf meslek yüksekokulu müdürleri de disiplin amiri olabilecek.

Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarında disiplin amirlerince verilebilecek tüm cezaların kanun ile belirlenmesi sağlanacak. Devlet ve vakıf yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanları, memur ve diğer personeline uygulanabilecek disiplin cezaları, uyarma, kınama, aylıktan veya ücretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme, üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve kamu görevinden çıkarma cezaları olacak.

Kanun kapsamındaki kamu görevlileri için uyarma cezasını gerektiren fiiller; yetkili makamların bilgi ve belge istemini mazeretsiz olarak zamanında yerine getirmemek, maiyetindeki elemanların yetiştirilmesinde özen göstermemek, destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek şeklinde belirleniyor.

- Kınama cezası

Kınama cezasını gerektiren fiiller ise şunlar olacak:

-Yetkili makamların görevle ilgili bilgi ve belge istemini mazeretsiz olarak zamanında yerine getirmemek.

- Resmi olarak ders vermekle yükümlü bulunulan öğrencilere özel ders vermek.

- Resmi ilan, afiş, program, yazı ve benzeri dokümanları koparmak, yırtmak veya tahrif etmek.

- Üniversite veya bağlı birimlerin sınırları içinde herhangi bir yeri kurumun izni olmadan hizmetin amaçları dışında kullanmak veya kullandırmak.

- Yayınlarında hasta haklarına riayet etmemek.

- İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda veya diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak.

- İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak.

- Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak.

- Araştırma ve deneylerde, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak.

- Araştırma ve deneylerde, mevzuata veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak.

- Araştırmacılar veya yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlülüğüne uymamak.

-Akademik atama ve yükseltmelere ilişkin başvurularda bilimsel araştırma ve yayınlara ilişkin yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunmak.

-İçeriği itibariyle şiddet, terör ve nefret amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak ve bunların kurumların herhangi bir yerine asmak, teşhir etmek.

-Yükseköğretim kurumları içinde siyasi parti faaliyetinde bulunmak veya siyasi parti propagandası yapmak.

- Aylıktan kesme cezası

Aylıktan veya ücretten kesme cezasını gerektiren filler, tasarıda şu şekilde belirlendi:

- Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarının organlarında yapılan konuşma ve alınan kararları, yetkili olmadığı halde organ veya üyelerinin aleyhinde davranışlara yol açmak maksadıyla dışarı yaymak.

- Kuruma ait araç, gereç, belge ve benzeri eşyayı görevin sona ermesine ve kurumca yazı ile istenmesine rağmen belirlenen süre içinde geri vermemek.

- Araştırma ve deneylerde, hayvanlara ve ekolojik dengeye zarar vermek.

- Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak.

- Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekanları imkanları ve cihazları amaç dışı kullanmak.

- Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak.

- Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak.

- Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dahil etmek veya olan kişileri dahil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dahil ettirmek.

- Dayanaksız, yersiz ve kasıtlı olarak suç isnadında bulunmak.

- Hukuka aykırı olarak kurumun bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına kasten girmek veya orada kalmak.

- Kişilerin özel hayatı ile ilgili rızası olmadan açıklama yapmak suç olacak.

- Kademe ilerleme durdurulması

Tasarıda kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme cezasının da koşulları belirleniyor.

Devlet yükseköğretim kurumlarında bulunulan kademedeki ilerlemenin, fiilin ağırlık derecesine göre bir ila üç yıl arasında durdurulması; vakıf yükseköğretim kurumlarında ise fiilin ağırlık derecesine göre üç ila altı ay süreyle brüt ücretten 1/4 ila 1/2 arasında kesintiye gidilmesi olarak belirleniyor. Bu ceza kapsamına giren fiiller şu şekilde sıralanıyor:

- Hizmet içinde resmi bir belgeyi tahrif etmek, yok etmek, gizlemek veya sahte olarak düzenlemek, sahte belgeyi bilerek kullanmak, kullandırmak.

- Görevi sebebiyle veya görevi sırasında doğrudan veya dolaylı olarak her ne ad altında olursa olsun menfaat sağlamak, iş sahiplerinden veya öğrencilerden borç para istemek veya almak.

- Kamu hizmetlerinin yürütülmesini engellemek, boykot ve işgal eyleminde bulunmak.

- Ders, seminer, konferans, laboratuvar, grafik çalışma ve sınav gibi öğretim çalışmalarının yapılmasına engel olmak, görevlileri, öğrencileri eğitim-öğretim alanı dışına çıkartmak, görev yapılmasına engel olmak, öğrencileri bu tür davranışlara teşvik etmek veya zorlamak ya da bu maksatla yapılacak hareketlere iştirak etmek.

- Basın-yayın veya bilişim sistemlerini kullanarak amiri, iş arkadaşları, personeli, hizmetten yararlananlar veya öğrencileri hakkında gerçeğe aykırı açıklamada veya haksız isnatta bulunmak veya rızaları olmaksızın özel hayatlarıyla ilgili açıklama yapmak.

- İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda ve diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak suretiyle kişilere zarar vermek.

- Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak, araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarlan doğrultusunda araştırma sonuçlarım tahrif etmek veya şekillendirmek.

- Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak.

-Kanunların izin verdiği haller dışında siyasi partilere üye olmak.

- Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma

Tasarıda, üniversite öğretim mesleğinden çıkarma, akademik bir kadroya bir daha atanmamak üzere üniversite öğretim mesleğinden çıkarma olarak tanımlandı. Üniversite öğretim mesleğinden çıkarma cezasını gerektiren fiil ise, kasten başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan, kısmen veya tamamen kendi eseri gibi gösterme olarak düzenlendi.

Kamu görevinden çıkarma cezasını gerektiren fiiller de terör niteliğinde eylemlerde bulunmak veya bu eylemleri desteklemek, kanunların izin verdiği haller dışında siyasi partilere üye olmak, amire, iş arkadaşlarına, personeline, hizmetten yararlananlara veya öğrencilerine fiili saldırıda veya cinsel tacizde bulunmak, kamu hizmeti veya öğretim elemanı sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak, uyuşturucu veya uyuşturucu olarak kabul edilen diğer uyarıcı maddeleri kullanmak, bulundurmak, başkalarına vermek, kullanılmasını özendirmek, satmak, imal etmek, hukuka aykırı olarak kurumun verilerini elde etmek, kaydetmek, kullanmak, depolamak, dağıtmak, değiştirmek veya yok etmek, kurumun bilişim sistemlerinin işleyişini kasten engellemek veya bozmak olarak belirlendi.

Yükseköğretim Kanunu'nda yapılan değişiklikle; yükseköğretim üst kuruluşları başkan ve üyeleri ile yükseköğretim kurumları yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının ve bu kuruluş ve kurumların Devlet Memurları Kanunu'na tabi memurlarının görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada suç işlediklerinin iddia edilmesi halinde, buna ilişkin ihbar veya şikayet başvurusunun somut ve inandırıcı mahiyette bilgi veya belge olmaksızın yapılması halinde veya suçun işlenmediğinin kısa bir inceleme ile açıkça görülebildiği diğer hallerde bir inceleme yapılmasının ardından ceza soruşturması başlatılmamasına karar verilebilmesi olanaklı hale getiriliyor.

Yükseköğretim Kanunu'nun Disiplin ve Ceza İşleri alt başlığındaki üniversite ifadesi "devlet ve vakıf yükseköğretim kurumu" olarak değiştirilerek, üniversite dışındaki devlet ve vakıf yükseköğretim kurumları rektörleri ile bağımsız vakıf meslek yüksekokulu müdürleri hakkındaki ceza soruşturmasında da devlet üniversiteleri rektörleri gibi YÖK üyelerinden oluşacak 3 kişilik kurulca son soruşturmanın başlatılıp başlatılmayacağına karar verilecek.

Tasarının görüşmeleri, komisyonda bugün de devam edecek.