Mesleki öğretimin maliyeti yüzde 76 daha yüksek
Türkiye'de mesleki orta öğretimde öğrenci başına yapılan harcamanın, genel orta öğretimin ortalama olarak yüzde 76 daha üstünde olduğu bildirildi.
Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonunun (TÜRKONFED), Adana SİAD ev sahipliğinde gerçekleştirdiği, ''Ekonominin Yeni Darboğazı, Yetişmiş Ara Eleman: Mesleki ve Teknik Eğitimde Yeni Politikalar'' konulu, HiltonSA Otelinde düzenlenen 10. Girişim ve İş Dünyası Zirvesinde, mesleki eğitimin maliyeti tartışıldı.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. Hakan Yılmaz, mesleki ve teknik eğitimin maliyetini içeren sunumunda, Türkiye'nin bugün öğrencilerin yüzde 39'unun meslek okullarına, yüzde 61'inin ise genel liselere yönlendiğini, oysa bu oranın meslek okulları lehine tersine dönmesi gerektiğini kaydetti.
Yılmaz, Türkiye'de mesleki orta öğretimde öğrenci başına yapılan harcamanın genel orta öğretimin ortama olarak yüzde 76 daha üstünde olduğunu ifade ederek, ''OECD ortalamasında bu oran yüzde 18'dir. Türkiye, mesleki eğitimin yüzde 124 daha pahalı olduğu Almanya'dan sonra ikinci sıradadır'' dedi.
Öğrenci başına harcamalar açısından bakıldığında öğretim kurumları arasında da önemli farklılıklar olduğunun görüldüğünü vurgulayan Yılmaz, şunları söyledi:
''Meslek liselerinde ortalama olarak öğrenci başına harcama 2006 yılı fiyatlarıyla 2.208 YTL'dir. İlk sırayı ise öğrenci başına 3.334 YTL harcamayla sağlık liseleri alıyor. Bunu, 3.037 YTL ile imam hatip liseleri izliyor. En düşük öğrenci başına harcamanın yapıldığı okul türü ise 1.434 YTL ile ticaret ve turizm liseleridir.''
Yılmaz, orta öğretimde eğitim süresinin dört yıla çıkarıldığını, bunun ise 2009 yılından başlamak üzere orta öğretimde eğitim gören öğrenci sayısının yaklaşık 1 milyon artacağı anlamına geldiğini ifade ederek, şunları kaydetti:
''Bu sayının ortalama 380 bininin mesleki eğitimde, 595 binini ise genel orta öğretimde olacağı tahmin ediliyor. 2009 yılı mali planı ve bütçe tahminine bakıldığında, öğrenci sayısındaki artışa karşılık gelecek bir ödenek artışının öngörülmediği anlaşılmaktadır. Bu ise öğrenci başına düşen harcamaların bir anda oralama yüzde 25 oranında düşmesine yol açacaktır.''
-''DERSLİK AÇIĞINDA İSTANBUL BİRİNCİ, BURSA İKİNCİ''
Yılmaz, mesleki ve tekik eğitim veren okullarda, derslik ihtiyacının iller arasında önemli farklılık gösterdiğini, 81 il bazıda 2004-2005 öğretim yılı için yapılan çalışmada bu okullar için toplam derslik ihtiyacının 1846 olarak hesaplandığını ifade etti.
İstanbul'un, kendi başına derslik ihtiyacının yüzde 55'ini temsil eden il konumunda bulunduğuna dikkat çeken Yılmaz, ''İstanbul'u yüzde 13,1 ile Bursa izliyor. Yine 81 il üzerinde yapılan çalışmada, 16 ilde derslik başına düşen öğrenci sayısı 20 ve 20'nin altıdır. Bu iki temel tespit aslında okulların iller arasında ihtiyaca veya talebe uygun bir şekilde dağıtılmadığını gösteriyor'' dedi.
-ÖNERİLER-
Yılmaz, mesleki eğitimin genel eğitime göre daha fazla maliyetli olması nedeniyle mesleki eğitimde öğrenim gören öğrenci sayısının artırılmasının, eğitime net olarak çok daha fazla kamu ve özel sektör kaynağı ayrılması anlamına geldiğine işaret etti.
Mesleki ve teknik eğitimde okuyan öğrenci sayısının artırılması konusunda karar alıcıların iki noktayı dikkate almaları gerektiğini savunan Yılmaz, şöyle devam etti:
''Birincisi, göze alınması gereken ek harcamanın, kısa vadede meslek liselerinin öğrenci kapasitesinin artırılması yerine, mevcut kapasitenin kalitesini artıracak yönde kullanılması. İkincisi, orta ve uzun vadeye yayılan ve mesleki eğitime ağırlık veren aşamalı bir geçişin öngörülmesidir.''
Yılmaz, sanayi, mesleki eğitim eren orta öğretim ve yaygın eğitim kurumları arasındaki ilişkinin de güçlendirilmesinin gelecek dönemin en somut stratejisi olması gerektiğini savunarak, ''Bu anlamda, Organize Sanayi Bölgelerinin kaynaklarının mesleki eğitimin, özellikle işsizlere yönelik hayat boyu eğitim perspektifinde geliştirilmesine yönelik olarak kullanılması düşünülmelidir'' dedi.