Kamuda unutulan lojman meselesi

eser karakaş

Demokrasi muhteşem bir kavram. Demokrasinin en muhteşem yanı da bütçe hakkı kavramı.

Bütçe hakkı ne anlama gelir?

Bütçe hakkı demek kamunun yaptığı her kuruş harcamayı milletvekillerinin ve yurtaşların denetleyebilmesi demek.

Bütçe hakkı kavramını en çok seven siyasetçimiz Sayın Demirel başı sıkıştığı zaman 'verdiysem ben verdim' (1993) diyebilmiştir ama bu sapma bütçe hakkı kavramının özünü zedelemiyor, olsa olsa Sayın Demirel'in tutarsızlığını sergiliyor.

Bütçe hakkı kavramı bizlerin bulduğu bir kavram da değil ama kavramın mucidinin biz olmamamız askeri harcamaların tümünün TBMM ve Sayıştay tarafından denetlenememesi anlamına da gelmemeli.

Bütçe hakkı muhteşem bir kavram zira bizim gibi sıradan yurttaşlar da kamunun yaptığı harcamalar hakkında en azından bazı konularda bilgi sahibi olabiliyoruz.

Kamunun lojmanları ne alemde?

T.C. Maliye Bakanlığı'nın 2007 bütçesi TBMM'ye gelir iken yayınladığı 2007 Yılı Bütçe Gerekçesi kitabından da kamunun yaptığı harcamalar ile ilgili epey şey öğreniyoruz.

Bu çok kapsamlı, iyi düzenlenmiş (Maliye bürokratlarına teşekkürler) kitapçıktan öğrendiğimiz konular arasında genel ve özel bütçeli kamu kuruluşları ile özel bütçeli idarelerin lojman ve sosyal tesislerinin sayıları hakkında bilgi sahibi oluyoruz.

Hatırlanacağı gibi 2002 Kasım seçimleri sonrası kamunun bu lojman ve sosyal tesislerinin sayıları çok tartışma konusu olmuş ama hemen arkasından tartışma ilginç bir biçimde kesilmiş idi.

2006 Ekim ayında yayınlanan Bütçe Gerekçesi kitapçığı bir zamanlar 'saltanat' olarak sunulan durumun aynen devam ettiğini ortaya koyuyor.

Genel bütçeli idareler arasında Milli Savunma Bakanlığı'nın 41701 lojmanı, 329 sosyal tesisinin olduğu görülüyor.

Bu sosyal tesisler dinlence tesisleri ama nedense adları hep 'eğitim tesisi', sanki kamu çalışanlarının, subayların ve astsubayların dinlenmesi, eğlenmesi ayıpmış gibi.

Emniyet Genel Müdürlüğü'nün de 37 bin 168 lojmanı, 143 sosyal tesisi var.

Jandarma Genel Komutanlığı'nın 13 bin 195 lojmanı, 151 sosyal tesisi mevcut.

Güvenlik hizmeti üreten kamu birimlerinin toplam olarak yüz bine yakın lojmanı, yedi yüze yakın da sosyal tesisi bütçe gerekçesinde yer alıyor.

Milli Eğitim Bakanlığı'nın 44 bin 96 lojmanı, 820 de sosyal tesisi yine aynı belgede görülüyor; öğretmenlerin maaş düzeyleri ve destek hizmetlerinin düşüklüğü düşünüldüğünde bu anlaşılabilir bir konu.

Sözün özü

Kentlerde artık hiçbirimizin bir albay, bir general komşusu yok, onlar ile toplumsal hayatın olağan mekan ve zamanlarında, mesela alış-veriş yaparken bile pek karşılaşamıyoruz, bu durum da kanımca sivil-asker ilişkilerini olumsuz etkiliyor.

Bu lojmanlar kamu görevlileri için çok mu gerekli bilemiyorum ama bütçe rakamları ve diğer veriler 2002-2005 arasında disipline girmiş kamu maliyesi büyüklüklerinde küçük de olsa bir kmıpırdanmayı gösteriyor.

Aman dikkat.