Cep'te altın var taksit yok!

Hanife BAŞ

Cep telefonunda kredi kartına taksitin geri gelmemesi sektörde ve tüketicilerde hayal kırıklığı yarattı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) cepte kredi kartıyla taksit uygulamasını 31 Aralık 2013'te yasakladı. Bu yasak iki ay sonra uygulamaya girdi. Yaklaşık 32 aydır uygulamada olan bu yasağın kaldırılması bekleniyordu.

Ancak Başbakan Binali Yıldırım'ın açıkladığı Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantısında alınan kararlara göre kredi kartlarında genel taksit sayısı 9'dan 12'ye çıkarılmasına karşın cep telefonuna taksit başka bahara kaldı.

Senetli satış artıyor

Kullanıcıların ve sektörün beklentisi boşa çıkarken kredi kartına alternatif yollarla cep telefonu satışında ise artış yaşanması bekleniyor. Kurlardaki baskı nedeniyle cep telefonu fiyatlarındaki artış kullanıcıları buna yönlendiriyor.

Sektör yetkililerinin verdiği bilgilere göre, senetle, açık hesap, krediyle satış yapan mağazaların bu pazardaki payı hatıra sayılır şekilde arttı. Taksit kararının gelmemesinden sonra bu trendin daha artarak devam edeceği düşünülüyor.

Operatörlerin faturalı hat kullanan aboneleri için hazırladığı kontrat karşılığı taksitli alımlar da büyüyüyor. Diğer yandan, kendi çözümünü kendisi yaratan vatandaşlar da az değil. Örneğin, kuyumcudan kredi kartı ile 4 aya kadar taksitle altın alıp hemen ardından bozdurup aldığı nakitle cep telefonu alan binlerce tüketici var. Türkiye'de yılda 12-15 milyon adet arasında cep telefonu satılıyor. Çoğu ithal olan bu telefonların cari açığa ise 6 milyar dolarlık bir etkisinin olduğu hesaplanıyor.

Düşük gelirliyi vurdu

Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İşadamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Sinan Ekşi, bu yasaklamadan gelir düzeyi düşük tüketicilerin daha fazla etkilendiğini söylüyor. Ekşi, "Yasakla beraber bin TL'nin altında satılan telefon sayısında azalma gerçekleşirken daha pahalı telefonlarda satış göreceli olarak düşmedi. Son 32 ayda 1.000 TL'nin altındaki cep telefon satış tutarı yüzde 57'den yüzde 34'e düştü. Parası olan zaten taksite ihtiyaç duymadan alıyor. Yasak parasını denkleştiremeyeni vurdu" diyor.

Taksit yasağının kaldırılmamasını makul bulmadıklarını da dile getiren Ekşi, "Cep telefonu alımlarında kredi kartına en az 6 aya kadar taksit yapılabilmeli böylece düşük gelir düzeyindekiler de kolayca alabilsin" dedi.

Ekşi, kredi kartıyla taksit yasağının sürdürülmesinin cep telefon satışlarında beklenen düşüşü getirmeyeceğini de savunurken, "Operatörlerin kontratlı vadeli satışlarına da yasaklamalar da gelebilir. Bu tür yasaklamalar amaca hizmet etse de kayıt dışı ve Kaçak oranı büyüyecektir" tespitini yapıyor.

TÜRKİYE'DE CARİ AÇIĞI AZALTIYOR MU?

KPMG Türkiye Vergi Bölümü Şirket Ortağı Emrah Akın, Türkiye'de cep telefonları üzerindeki vergi yükünün gelişmiş ülkelere kıyasla yüksek olduğunu hatırlatarak, "Cari açığın kontrol altında tutulması elbette ekonomik dengelerimiz açısından son derece kıymetli. Ancak bir taraftan da bilgi ve iletişim toplumu olanaklarından yararlanarak 'katma değeri yüksek üretim ve ihracat' yapmak zorundayız. İçeride cep telefonu üretimini teşvik etmeyi sürdürmek yanında cep telefonları üzerindeki vergi yükünün biraz daha düşürülmesi ülkemizin bilgi ve iletişim toplumu olması yolunda son derece isabetli olacak gibi görünüyor" diye konuşuyor.

En çok aralık ve mayısta alınıyor

Türk tüketicisinin farklı dönemlerde cep telefonu alım alışkanlıkları da var.

En çok cep telefonu alımı kasım, aralık, mayıs ve haziran aylarında yapılıyor. Bu alımların sadece yüzde 12'si 600 TL'nin altındaki fiyatlara satılan telefonlardan oluşuyor.

Yüzde 22'si 600-1.000 TL, yüzde 36'sı 1.000-1.600 TL fiyat bandındaki ürünlerden, yüzde 30'u ise 1.600 TL ve üzerindeki cihazlardan oluşuyor.

Fiyatın yüzde 36'sı vergi...

Akıllı telefonlar üzerinde ciddi bir de vergi yükü var. KPMG Türkiye'nin analizine göre, cebimizdeki 1000 TL'lik telefon için bayi karı hariç 1563.5 TL ödüyoruz. Yani satın alınan akıllı telefonun perakende satış fiyatının yüzde 36'sı vergi ve mali yükümlülüklerden oluşuyor.

KPMG Türkiye Vergi Bölümü Şirket Ortağı Emrah Akın, akıllı telefon satışının hızla tırmandığı Türkiye'de tartışmaların, ithalat ağırlığı nedeniyle 'cari açık' ve telefonlar üzerinden alınan vergilerin yüksekliği üzerinde yoğunlaştığını söyledi. Satın aldığımız herhangi bir cep telefonu üzerinden TRT Bandrolü, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisi (KDV) ödüyoruz. Oranlar şöyle: Yüzde 6 TRT bandrolü, yüzde 25 ÖTV, yüzde 18 KDV.

iPhone 7'de 4 Android özelliği

iPhone 7 ve 7 Plus, 7 Eylül'de lanse edildi. Belli ülkelerde satışa çıkan yeni modellerin, ekim ayı içinde Türkiye'de de satışa sunulması bekleniyor. iPhone'un yeni modelinin yansımaları halın sürüyor. iPhone 7 ve iPhone 7 Plus'ta yenilik olarak sunulan pek çok özelliğin ilk olarak Android telefonlarda kullanıldığı ortaya çıktı. İşte o özellikler:

Kulaklık girişi: Yeni modellerin en çok tartışılan özelliği bu oldu. Ancak bu trend Apple'dan çok önce 2014 yılında başladı. Çinli Oppo, R5 akıllı telefonlarını kulaklık girişi olmadan lanse etti. LeEco ve Motorola'nın Moto Z ve Z Force modelleri de bu yıl kulaklık girişi olmadan piyasaya sürüldü.

Çift lensli arka kamera: Bu özelliğe sahip ilk telefon LG Optimus 3D oldu. Bu model 2011 yılında piyasaya sürüldü. HTC'nin bu özellikteki Evo modeli de birkaç ay sonra geldi. Nisan 2016'da lanse edilen LG G5'de gerçek bir çift arka kamerayla geldi. Yine nisanda piyasaya sürülen Huawei P9 da çift kamerayla öne çıktı.

Stereo hoparlör: iPhone 7 ve iPhone 7 Plus, ön tarafta iki kat daha fazla ses sunan stereo hoparlöre sahip. Fakat bu da ilk değil. HTC On M7, stereo speaker özelliğiyle 2013 yılında lanse edildi. Ardından M8 ve M9 bu yıl aynı özellikle geldi. HTC 10 da iPhone 7 ve iPhone 7 Plus'ta olduğu gibi dip tarafta çift hoparlör özelliğiyle lanse edilmişti.

Su geçirmezlik: iPhone'un iki modeli, su ve toz geçirmezlik sertifikası olan IP67'ye sahip. Ancak bu da ilk kez iPhone'da gördüğümüz bir özellik değil. Samsung Galaxy S7, S7 Edge ve Note 7 daha üst bir standart olan IP68'e sahip. Android telefonların çoğunda su geçirmezlik yıllardır var. Motorola Defy 2010, Sony Experia Z ise 2013'de bu özellikle çıktı.

YENİ ÜRÜN

Desire ailesine iki yeni model geldi

Uzakdoğulu akıllı telefon üreticisi HTC, Desire ürün ailesine yeni modeller ekledi. Desire 10 pro ve Desire 10 lifestyle modellerini tanıttı. 10 pro, geniş açılı resimler çeken yeni 150 derecelik Selfie Panorama modu, ultra hızlı parmak izi sensörü gibi üst segment özelliklerinin yanı sıra ön ve arkada bulunan yüksek çözünürlüklü kameraları var.

Desire 10 lifestyle'da ise HTC BoomSound Hi-Fi harici hoparlörlerin yanı sıra kulaklıkta kristal netliğinde bir performans sunan 24 bit Hi-Res ses özelliği bulunuyor. Pro'nun 5.5 inç Full HD erkanı bulunurken, HTC Desire 10 lifestyle ise 5.5 inç HD ekrana sahip. 20 MP ana kamera ve 13 MP'lik ön kamerası var.

YENİ GİRİŞİM

GARAJYERI.COM'DA İKİNCİ YATIRIMCI TURU

Garajyeri.com ikinci yatırımcı turuna çıkıyor. 2.5 milyon dolarlık turun 1 milyon dolarının şimdiden elde edildiği belirtildi. Ocak 2015'te, Hummingbird Ventures, Nevzat Aydın ve Doğa Girişim'den toplamda 900 bin dolarlık yatırımla 17 kişilik ekiple kurulan Garajyeri, ilk yılında 4 milyon TL'lik kiralama talebi hacmine ulaştı. 2017 Ocak ayında yeni yatırımcı turuna çıkacak olan Garajyeri'nin hedefinde Rusya, Dubai ve Katar fonları var.

Kişiden kişiye araç kiralama fikriyle doğan Garajyeri, Arda Aşkın, Güven Özyurt ve Erman Çağıral bir araya gelerek kuruldu. Mayıs 2015'te kullanıma açılan Garajyeri'nin 2017 hedefi ise bin araçla hizmet vermek.

Aşkın'ın hayali ise 81 ilde her mahallede 5 otomobile ulaşmak.