Eşitliği memur haklarında sağlayın

Anayasa Mahkemesi, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun bazı hükümlerinin iptaline ilişkin gerekçeli kararını açıkladı.

Yüksek Mahkeme, bu kapsamda, özellikle Anayasa'nın 10, 51, 128'inci maddelerine atıf yaparak, mevzuat açısından memur-işçi statüsünün farklılığına dikkat çekti ve farklı yasalarla da eşitliğin sağlanabileceğini vurguladı.

Kararda özetle şu noktalar öne çıkıyor:

Aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar farklı kurallara bağlı tutulursa Anayasa'da öngörülen eşitlik ilkesi zedelenmez.

Yaptıkları işin özelliği nedeniyle aynı kurallara bağlı tutulamayanlar için de koşut düzenlemeler getirilerek ekonomik ve mali haklar yönünden eşitlik sağlanabilir. Emeklilik için de benzer kurallar geçerlidir.

Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yürüttükleri kamu hizmetine bağlı olarak hukuksal konumları diğer çalışanlardan birçok bakımdan farklılıklar göstermektedir.

Anayasa'nın 53'üncü maddesinde kamu görevlilerine ilişkin toplu görüşmelerle ilgili son karar Bakanlar Kurulu'nun takdirine bırakılmış, 54'üncü maddesinde grev hakkı yalnız işçilere tanınmıştır.

SAĞLIK SİGORTASI

Çalışmakta olanları ve emeklileri kapsayan genel sağlık sigortasından yararlanma hakkının da Anayasa'nın 128'inci maddesinde memurlar ve diğer kamu görevlileri için yasayla düzenlenmesi öngörülen haklar arasında bulunduğundan, üstlendikleri kamu hizmetinin aksamadan yürütülmesi ve hizmet alanlar yönünden de olumsuzluklar yaşanmaması için, bu hususların da memurların diğer haklar gibi onlara ilişkin düzenleme içinde yer alması anayasal bir gerekliliktir.

KADEMELİ GEÇİŞ

Çalışanların emekli yaş haddi ve prim ödeme gün sayılarının belirli bir ölçü ve denge gözetilerek yükseltilmesi sosyal güvenlik hakkını ortadan kaldıran veya onu kullanılamayacak ölçüde sınırlayan bir düzenleme olarak nitelendirilemez. Kuralın 1 Ocak 2007'den itibaren ilk defa sigortalı olacaklar için uygulanacak olması, ne zaman emekli olunacağının öngörülebilmesi ve 1 Ocak 2036 yılından başlayarak kademelendirilmesi bazı iş kollarında çalışanlar ile sigortalıların özel durumları gözetilerek kurala istisnalar getirilmesi karşısında düzenlemenin adil ve makul olmadığından söz edilemez.

Genel sağlık sigortasının tüm nüfusu kapsaması nedeniyle diş protez giderlerinin karşılanmasında belirli yaş gruplarına ödeme yapılmaması ya da bazılarına belli oranda ödeme yapılması, devletin mali kaynaklarının yeterliliği ölçüsünde yasa koyucunun takdirindedir.