Yargıtay'dan üreticiye: Hatalı üretilen TV'nin tamiri yetmez, parasını iade et
Türkiye'de 5 tüketici şikayetinden 4'ü haklı bulunurken Yargıtay'ın aldığı son karar müşterilerle şirketler arasındaki ihtilaflarda içtihat niteliğinde olacak. Buna göre, üretim hatası bulunan ürünler ya yenisiyle değiştirilecek ya da tüketiciye ödediği ücret iade edilecek.
Tüketicinin korunması gereğinden yola çıkan Yargıtay, bu kapsamda açılan iki davada tamir bedeliyle yetinilmesine hükmeden alt mahkemenin kararlarını bozdu.
Yargıtay'ın kararına konu olan ilk olay şöyle gelişti:
Davacı, televizyonunun satın aldıktan 11 ay sonra arızalanması üzerine tüketici
hakem heyetine başvurdu. Üründe 'üretim hatası' tespit edildiğini beyan eden
tüketici, tamir edilen televizyonu kabul etmeyeceğini bildirerek, öncelikle
yenisi ile değiştirilmesini, bu mümkün değilse ödediği paranın geri verilmesini
talep etti. Televizyonu satan şirket ise üretim hatasının giderildiğini ve
ürünün kullanıma hazır olduğunu savundu. Tarafları dinleyen mahkeme, şirket
lehine karar verererk dava açıldıktan sonra üretim hatası giderilen ve bilirkişi
raporuna göre orijinali ile aynı nitelikte çalıştığı tespit edilen televizyonu
teslim almayacağını bildiren tüketicinin davasını reddetti. Tüketicinin temyiz
talebiyle devreye giren Yargıtay ise mahkemenin kararını bozdu. Yargıtay'ın
oybirliği ile tüketici lehine verdiği bozma kararında, 4077 sayılı tüketicinin
korunması ile ilgili kanuna dikkat çekildi. Tüketicinin ayıplı malla
karşılaşması durumunda seçme hakları bulunduğunu belirten Yargıtay, ödediği
bedeli geri isteme ya da ayıplı malın aynısıyla değiştirilmesini talep etmenin
bu kapsamda olduğunu vurguladı. Davacının, ayıplı malın yenisi ile değişimi,
olmadığı takdirde bedelinin iadesi yönündeki talebinin dikkate alınması
gerektiği belirtildi. Ürünün onarım bedeline ilişkin fatura dikkate alındığında
arızanın önemli olduğunun anlaşıldığına da dikkat çeken Yargıtay, mahkemenin
tüketici lehine karar vermesi gerektiğine işaret etti.
'Satıcı, tüketicinin isteğini yapmalı'
İkinci vakada ise tüketici, bin 350 yeni lira ödeyerek satın aldığı mobilyaların
3 ay geçmeden kabarmaya başladığını belirterek ürünleri iade edip parasını geri
almayı istedi. Bilirkişi raporuna göre de satışa konu olan mobilyalarda imalat
hatası ve gizli ayıp niteliğinde sorunlar bulundu. Davacı, tüketici hakem
heyetinin lehine karar vermesine karşın sonuç alamadığını açıkladı. Söz konusu
mobilyalarda çekme ve kabarma şeklinde üretim hatası bulunduğunu kabul eden
mahkeme, bunların boyutunun geri ödemeyi gerektirmediğine hükmetti. Sonuç
olarak, kusurlar nedeniyle oluşan değer kaybının bedeli olarak satıcı firmadan
100 yeni lira tahsil edilmesi kararlaştırıldı. Mahkemenin bu kararını,
tüketicinin temyiz talebi sonucunda Yargıtay bozdu. Yargıtay, tüketicinin ayıplı
malla karşılaşması durumunda ürünün yenisi ile değişimi, bedelinin iadesi, ayıp
oranında indirim ya da ücretsiz onarım isteme hakları bulunduğunu ifade etti.
Tüketicinin bu haklardan herhangi biriyle ilgili tercihini, satıcının yerine
getirmekle yükümlü olduğuna hükmetti. Bilinçli tüketici sayısı arttıkça yapılan
şikayetler de çoğalıyor. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın 2006'nın ilk 9 aylık
verilerine göre, Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü'ne toplam 44
bin şikayet geldi. Sonuçlanan 34 bin şikayetten 28 bin'inde tüketici, 7 bin'inde
ise davalı firma haklı çıktı.