Aylıksız izinde avukatlık stajı

Memurlar.net olarak daha önce bu konu hakkında çeşitli makaleler paylaştık. Ancak gerek yapılan yorumlar gerekse uygulama olarak çok bilgi sahibi olunmaması bu konuyu tekrar gündeme getirmemize neden oldu.

İşte daha önceki memurlar.net paylaşımlarımız.

Aylıksız izindeki memur, avukatlık stajı yapabilir

Hukuk bitiren memur nasıl avukat veya hakim olur?

Bilindiği üzere 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 5/d maddesine göre "Avukatlık mesleği ile birleşemiyen bir işle uğraşmak" avukatlığa kabule engeldir. Bu madde hükmü gereğince memur olarak görev yapan birinin diğer bütün gerekleri sağlasa bile avukatlık stajı kabul edilmiyordu. Bu konu hakkında Devlet Personel Başkanlığının 07/01/2013 tarih ve 19766 sayılı görüşü mevcut olup, memurlar.net olarak bu görüşe de yer vermiştik.

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 30/01/2014 tarihli ve 2014/124 Karar nolu kararı gereğince aylıksız izinde iken avukatlık stajı yapılmasına imkan sağlanmıştır. Ancak yasal mevzuat gereği avukatlık stajı için aylıksız izin verilmemektedir. Bu durum da pek çok sorunu beraberinde getirmektedir ve stajın kabul olunmaması ve bütün uğraşların maddi ve manevi olarak boşa çıkmasına neden olacaktır. Staj yaparken dikkate alınması gereken hususlar makalemizde değerlendirilmektedir.

5 Hizmet Yılını Doldurup Aylıksız İzin Alacakların Dikkatli Olması Gereken Hususlar:

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Aylıksız İzin" başlığında yer alan 108/E maddesinde, beş hizmet yılını doldurmak ve memuriyeti boyunca ve en fazla iki defada kullanılmak üzere, bir yıla kadar aylıksız izin verilebilir hükmü yer almaktadır. Burada idarenin takdir yetkisinin olduğu konusu açıktır. İdareden bir yıl aylıksız iznimizi aldık varsayalım, peki bu halde bu süre staj için yetecek mi? Burada buna değinelim.

1136 sayılı Avukatlık Kanunu 15inci ve devamı maddelerinde stajı ele almıştır. 16.maddesinde "3 üncü maddenin (a), (b) ve (f) bentlerinde yazılı koşulları taşıyanlardan, stajyer olarak sürekli staj yapmalarına engel işleri ve 5 inci maddede yazılı engelleri bulunmayanlar, staj yapacakları yer barosuna bir dilekçe ile başvururlar." hükmü yer almaktadır. Yani stajyer olarak yazılmadan önce dilekçe verilecek ve dilekçe tarihinde staja engel hiçbir durumunuz söz konusu olmayacaktır. Özetle dilekçe tarihinde memurken stajı yapacak kişiler için aylıksız izinde olması gerekmektedir. Peki dilekçe ile başvurduktan sonra hemen staja kabul edilmiyor muyuz? Avukatlık Kanunu 18. maddesinde bu duruma açıklık getirerek "Adayın istemi, yukarıdaki maddede yazılı hususlarla birlikte, istem tarihinden itibaren on gün içinde baronun ve adalet dairesinin uygun bir yerinde onbeş gün süre ile asılarak ilan olunur" şeklinde belirtmiştir. Dilekçeyi verdiğiniz gün kararı alarak askı ilanına çıksa ilgili Baro Başkanlığı en az 16 gününüz staj öncesi boşa çıkmaktadır, ve bu süre Kanunda belirtildiği üzere 25 güne kadar çıkmaktadır. Yorumlara baktığımızda askı süresi içinde aylıksız izinde olmaya gerek yok şeklinde ifadelere yer verilmiştir. Bu Kanunen imkansızdır. Kaldı ki askı ilanında herhangi bir itiraz gelmesi durumunda, memur olmak engel teşkil edecek ve staj yapılamayacaktır. Ayrıca itiraz edilmesi, listeye yazılmak için süreyi de uzatacaktır.

Bilindiği üzere Avukatlık Kanunu 15.maddesinde, stajın bir yıl olduğundan bahsetmiş ve ilk altı ayı mahkemelerde ve kalan altı ayı da bir avukat yanında yapılabileceğini belirtmiştir. Uygulamada mahkeme stajının bittiği kararının Komisyon kalemince alınarak imzalatılması ve avukat yanında stajın başlatılması için Baroya bilgi vermek konusunda, mahkeme stajının bittiği tarihten sonraki günler genel olarak olmaktadır. Burada da süre kaybı yaşanabilmektedir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu açısından aylıksız izin durumunu değerlendirelim. 108/E maddesi gereği, 1 yıl aylıksız izine ayrıldık ve tekrar dönüş tarihimiz ne olacak. Örneğin, 1 Kasım 2016 da ayrıldıysak 1 Kasım 2017 de aylıksız izin süresi sona ermektedir. 108/F maddesinde aylıksız izin bitim süresinden itibaren 10 gün içinde göreve dönmeyenlerin memuriyetten çekilmiş sayılacakları ifade edilmiştir. Staj için süresi yetmeyenlerin buradaki süreyi değerlendirmesine olanak vardır ama yine de tavsiye etmemekteyiz. Bu durumda disiplin cezasıyla da karşı karşıya kalınabilmektedir. Bazı yorumlar incelendiğinde de sürenin bitiminde sağlık raporu alarak göreve geç başlamak çözüm olarak düşünülmektedir. Ancak Adalet Bakanlığı ruhsatnamenin onayı sırasında bu hususları değerlendirmeye almış ve sağlık raporunu göreve başlama olarak değerlendirdiğinden ret cevabı vererek ruhsatı onaylamamıştır.

Özetle, 5 yıl hizmet süresini doldurarak aylıksız izin almak suretiyle avukatlık stajı yapacak olan memurların yukarıda belirtilen hususlara dikkat ederek hareket etmesi ve süreyi buna göre ayarlaması gerekmektedir. Staj yapmadan önce yapacakları Baroyla durumu görüşmeli ve her türlü evrakı elden takip ederek zaman yönünden sıkıntıya girmemesi gerekmektedir. Yoksa büyük bir emek harcayarak yapılacak olan stajın kabul edilmeme durumu söz konusu olabilecektir. Zira avukatlık stajı bir yıllık süreden fazla olmaktadır.

657 Sayılı DMK 108/B Maddesine Göre Staj Yapmak Daha Uygun Çözüm:

Bilindiği üzere 6111 sayılı Torba Yasayla yapılan değişikle kadın memura analık izin bitim süresinden, eşi doğum yapan erkek memura ise doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmi dört aya kadar izin verilmektedir. Burada süre açısından staja yetecek kadar süre olmakla birlikte, idarenin bu madde gereğince aylıksız izin verme konusunda takdir yetkisi de yoktur. Avukatlık stajı yapmayı düşünen, evli ve çocuk sahibi olan (iki yıllık süre dikkate alınarak) veya çocuk sahibi olmayı planlayan memur arkadaşların bu madde gereğince aylıksız izin alarak staj yapmaları daha uygun olacaktır.

Stajı Yaptıktan Sonra Ruhsat Aşamasında Aylıksız İzinde Olmak Gerekir Mi?

Usulüne uygun olarak yapılan avukatlık stajından sonra Avukatlık Ruhsatı aşamasında aylıksız izinde olmaya gerek yoktur. Zaten Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun vermiş olduğu kararlar bu yöndedir. (30/01/2014 tarih ve 2014/123 Karar nolu ile 30/01/2014 tarih ve 2014/124 Karar nolu Kararları). Şunu da belirtmek gerekir ki, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun bu kararlarına karşı Adalet Bakanlığı "Karar Düzeltme" yoluna gitmiş bulunmaktadır.

Çağatay Han