Suriye satrancında faili meçhul saldırılar

HİLAL ÖZTÜRK

Başladığı günden bu yana uluslararası güçlerin sahadaki unsurlara açık desteği nedeniyle 'vekalet savaşı' olarak adlandırılan Suriye'de yeni bir evreye girildi. Bölgede atılan her adım ayrı bir mesaj niteliği taşıyor ancak savaşın paydaşları son dönemde düzenlenen kritik saldırıları üstlenmekten kaçınıyor. Dünyayı yakından ilgilendiren birçok önemli olay esrarengiz kalıyor.

ÜÇ OLAYDA SIR PERDESİ

Yakın zamanda yaşanan 'faili meçhul' olaylardan biri İdlib vilayetinde Esad rejiminin kontrolündeki Nubul ve Zehra beldelerine pazar günü gece saatlerinde düzenlenen füze saldırısıydı. Rejime yakın medya organları, muhaliflerin kuşatması altındaki bölgeye yönelik saldırıyı koalisyona bağlı uçakların düzenlediğini öne sürdü. Muhaliflere yakın kaynaklarsa İdlib'e saldırı düzenleyen Suriye ordusu ve müttefiklerinin Nubul ve Zehra'yı yanlışlıkla vurduğunu açıkladı. Eylül ayında ise ilan edilen ateşkes kapsamında Halep'e insani yardım taşıyan BM konvoyuna hava saldırısı düzenlendi, ABD Rusya'yı sorumlu tuttu. Rusya ve Suriye cephesi ise saldırının yerden yapıldığını öne sürdü. BM uzmanları tarafından yapılan analizde saldırının havadan yapıldığı belirlendi. Esad rejimine bağlı uçakların gece uçuş yapamaması nedeniyle saldırının Rus uçakları tarafından düzenlendiği tahmin ediliyor. Bu saldırıdan birkaç gün önce ABD, Suriye'nin Deyrizor bölgesindeki rejim güçlerini 'yanlışlıkla' vurmuş, sonra özür dilemişti.

Rus uçağının angajman kuralları gereği düşürülmesinin yıldönümünde, 24 Kasım gecesi El Bab'daki Türk Özel Kuvvetler Birliği'nin hava bombardımanıyla vurulmasının ardından TSK'nın "Rejime ait uçaklar" değerlendirmesi dışında resmi bir açıklama yapılmadı. Rusya saldırıyla ilgisi olmadığını önce askeri yetkilileri aracılığıyla, daha sonra da Devlet Başkanı Vilademir Putin'in Cumhurbaşkanı Erdoğan'la yaptığı telefon görüşmesinde açıkladı. Daha önce Türkiye'yi defalarca tehdit eden Esad rejimi de saldırıyı resmi olarak üstlenmedi. Tüm bu tablo önceki gün ve dün sabah Halep'in kuzey batısındaki Nubbul ve Zehra kasabalarının 'kimliği belirsiz' uçaklar tarafından vurulmasıyla dikkat çekici bir hal aldı. İran'ın etkisinde ve Şii nüfusun yoğun olduğu Nubbul ve Zehra kasabalarına 'kimliği belirsiz uçaklar' 6 sorti yaptı. Arap basını ilk olarak Nubbul ve Zehra'nın Rus uçakları tarafından 'yanlışlıkla' vurulduğunu yazdı. Ancak dünkü haberlerde Türk Hava Kuvvetleri'nin vurduğu iddia ediliyordu.

Karar'ın bölge kaynaklarından aldığı bilgilere göre Türkiye'ye yönelik El Bab saldırısının arkasında ne Rusya ne de Esad var. Rejimin kontrolündeki bölgelerde neredeyse tam hakimiyet kuran İran'ın, Rus uçağının vurulmasının yıldönümünde rejimin saldırısı görüntüsü vererek Türk askerlerini hedef aldığı öne sürüldü. Bölge kaynakları, saldırıdan bir gün sonra üstelik sabah erken saatlerde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile MİT Müsteşarı Hakan Fidan'ın Tahran'a gitmesinin de bu durumun göstergesi olduğu görüşünde. Bu sürpriz ziyaretin "saldırının arkasında sizin olduğunuzu biliyoruz" mesajı taşıdığı belirtiliyor. Bu görüşmeden sonra İran'ın etkili olduğu Nubbul ve Zehra kasabalarının vurulmasının tek bir mesaj taşıdığını belirten bölge kaynakları "Uçaklar Rusya veya TSK'ya ait de olsa İran'a bir gözdağı verildiği anlaşılıyor. İran'ın yaptığı plan deşifre oldu. Türkiye ve Rusya soğukkanlı yaklaşımla İran'a kurduğu senaryoyu bozdu" değerlendirmesi yaptı. Askeri kaynaklar ise Nubbul ve Zehra'nın TSK tarafından vurulduğu iddiasıyla ilgili herhangi bir açıklama paylaşmadı.

PUTİN 'BİZ YAPMADIK' DEDİ

Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, Rusya'nın Fırat Kalkanı Harekatı'nda TSK birliklerine El Bab operasyonu sırasında yapılan hava saldırısında kendi uçaklarının kullanılmadığını söylediğini açıkladı. Kurtulmuş, dünkü Bakanlar Kurulu toplantısının ardından konuyla ilgili yaptığı açıklamada "Moskova, açıkça bu saldırıda bulunan hava araçlarının Rusya'ya ait olmadığını bizzat Sayın Putin vasıtasıyla teyit etmiştir. Bu saldıran hava aracının, uçak ya da İHA, bunların tespiti ve o bölgedeki bütün hareketliliklerin hepsinin kayıtları var. Bunlarla ilgili teyit yapıldıktan sonra gerekli girişimlerde bulunulacaktır" dedi.

SURİYE'DE KİRALIK PİLOTLAR VAR

Güvenlik uzmanları bölgede peş peşe yaşanan 'hayalet saldırıları' Karar'a değerlendirdi.

GÜVENLİK VE TERÖR UZMANI ABDULLAH AĞAR: "Suriye hava sahasının üzerinde 65 ülke artı Rusya ve Suriye rejiminin uçakları var. Birliklerimizi vuran uçakların Albatros modelinde olduğunu biliyoruz. Radardan Halep'e indiğini de gördük. O zaman ortada bir şey var, Suriye'nin ve Rusya'nın kabul etmediği ama Suriye uçaklarıyla yapılan bir şey. Bunun, Suriye rejiminin içerisindeki herhangi bir şekilde istismar edilmiş olması da bir ihtimal. Ayrıca Suriye Hava Kuvvetleri'nde pilot yetersizliğinden dolayı Irak, İran ve Mısır'dan gelenler pilotlar ile kiralık pilotlar da var."

GÜVENLİK POLİTİKALARI UZMANI METE YARAR: "Uçaklar görsel olarak görmenin dışında, bir de radarda tanımlanabilir. Üzerindeki sistemi açık olduğunda uçağın hangi ülkeye ait olduğunu görebilme imkanına sahibiz. Eğer bu sistem kapanırsa kimliği tanımlanamayan uçak olarak görülür. NATO ve koalisyon uçaklarının sistemleri açıktır. Diğer uçaklar ise tanımlanamayan uçak gibi görünür. Uçak tanımlanamasa bile kalktığı alan ve indiği alan radarda görünür. Sadece uçağın tipini bilemezsiniz. Ortada bir belirsizlik var ve bunu anlatması gereken Suriye rejimidir."

Kaynak Karar Gazetesi