Yeni sistem yeni içtüzük

ZÜBEYDE YALÇIN

Önümüzdeki hafta Meclis Genel Kurulu'na gelmesi planlanan cumhurbaşkanlığı sistemi ile ilgili anayasa değişikliği, referandumda kabul edildikten sonra devletin tüm kurumlarında buna göre yeni düzenlemeler de yapılacak. Meclis'te yeni dönem için hazırlıklar başladı. Anayasa değişiklik teklifinin yürürlüğe girmesinden sonraki 6 ay içinde TBMM yeni bir içtüzük yapacak. Yeni döneme uygun çalışma kuralları belirlenecek. Buna göre şu değişiklikler gündemde: Komisyon sayıları yeniden belirlenecek. Plan ve Bütçe Komisyonu'nda çoğunluğun iktidar partisinden oluşacağı hükmü kaldırılacak. Partilerin milletvekili oranlarına göre temsil getirilecek.

BAKANLAR SAHADA

Gensoru, sözlü soru gibi 80 yılı aşkın süredir yapılan uygulamalar yeni dönemde sona erecek. Milletvekilleri sadece yazılı soru verebilecek, meclis araştırma ve genel görüşme uygulamalarına devam edilecek. Bakanlar, Cumhurbaşkanı ile birlikte TBMM'nin açılış toplantıları dışında Meclis çalışmalarına katılmayacak.

TEKLİF VERİLECEK

Hükümetten gelen yasa tasarıları da tarihe karışacak. Yasal düzenleme gerektiren konularda sadece milletvekilleri yasa teklifi verebilecek. Ancak iktidar partisinin verdiği teklifler yasalaşma olasılığı çok yüksek olduğu için tasarı kadar önemli olacak.

REFERANDUM İÇİN330 OY GEREKİYOR

Anayasa değişiklik teklifinin referanduma götürülmesi için Meclis Genel Kurulu'nda en az 330 oyla kabul edilmesi gerekiyor. TBMM'de AK Parti'nin 317, MHP'nin 39 sandalyesi var.

25 OLAN SEÇİLMEYAŞI 18'E İNECEK

Parlamentersistemden başkanlık sistemine geçişi öngören Cumhurbaşkanlığı sistemini içeren 18 maddelik anayasa değişiklik teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Anayasa Komisyonu'nda dokuz gün süren görüşmelerin ardından 30 Aralık'ta kabul edilmişti.

Teklifle getirilen bazı değişiklikler şöyle:

Cumhurbaşkanının partisiyle ilişiği kesilmeyecek, Cumhurbaşkanı partisinin genel başkanı da olabilecek.

Cumhurbaşkanı, yardımcılarını ve bakanları milletvekilleri arasından kendi belirleyecek.

Cumhurbaşkanı ve meclisin görev süresi 5 yıl olacak. Yerel seçimler Mart 2019'da yapılacak.

Cumhurbaşkanı kararname ile bakanlıklar ve teşkilatların kurulmasına ve kapatılmasına karar verebilecek.

Üst düzey kamu görevlilerini atama yetkisi Cumhurbaşkanında olacak.

Cumhurbaşkanı hakkında Meclis Soruşturma Komisyonu oluşturulması için 5'te 3, Yüce Divan'a sevk kararı için ise 3'te 2 çoğunluk aranacak.

Cumhurbaşkanına olağanüstü hal ilan etme yetkisi verilecek.

Milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkacak. Seçilme yaşı 25'ten 18'e inecek.