2. öğretimde, harcını ödeyemeyen, bırakıyor

OZAN ÖMER KARADÜKER

Bakanlar Kurulu kararıyla 2012'de birinci öğretimde okuyan öğrencilerden alınan harçlar ve açıköğretimdeki katkı payları kaldırılmıştı. Ancak ikinci öğretimde okuyan öğrenciler ile uzaktan öğretimde okuyanlardan, öğrenim ücreti alınmaya devam ediyor. İkinci öğretim öğrencileri, birinci öğretim öğrencilerinden daha düşük puanlarla aynı bölümlere giriyor, derslerini ise genellikle saat 17.00'den sonra alıyorlar. Bu da üniversiteler için ekstra maliyet olarak görülüyor. O nedenle bu öğrenciler, öğrenim ücreti ödemeye devam ediyor. Ücretler bölümlere göre yıllık 770 TL'den başlıyor 4.268 TL'ye kadar çıkıyor. En düşük ücret, turizm, adalet, maliye, otomotiv gibi meslek yüksekokullarında iken en yüksek öğrenim ücreti ise Sivil Havacılık ile devlet konservatuvarı programlarında.

Öğrencilerin çoğu, bu programları öğrenim ücreti ödeyeceğini bilerek tercih ediyor. Çünkü birinci öğretimden 5 ile 20 puan daha düşük puanlarla bu programlara yerleşebiliyorlar. Ancak kılavuzdaki özel şartları iyi incelemediği için üniversiteyi kazandıktan sonra öğrenenler de var.

ONLARA BURS DA YOK

İkinci öğretim öğrencilerinin en büyük sıkıntısı öğrenim ücretleri yani öğrencilerin deyimiyle "harçlar". Bu öğrenciler, Kredi ve Yurtlar Kurumu'nun (KYK) burs ve kredilerinden yararlanabiliyorlar ancak çoğu vakıf ve dernek, ikinci öğretim öğrencilerine burs vermiyor. O nedenle pek çoğu, öğrenim ücretlerini ödemekte zorlanıyor. Öğrenciler, harçların birinci öğretimde kaldırıldığı gibi ikinci öğretimden de kaldırılmasını istiyorlar. Çünkü harçları ödeyemedikleri takdirde, eğitimlerine ara vermeleri gerekiyor. Bu konuyla ilgili, Yükseköğretim Kurumlarında Cari Hizmet Maliyetlerine Öğrenci katkısı Olarak Alınacak Katkı Payları ve Öğrenim Ücretlerinin Tespitine Dair Karar'da "Süresi içinde katkı payı veya öğrenim ücretini ödemeyenler ile mazeretleri ilgili yükseköğretim kurumunun yönetim kurulunca kabul edilmeyenler, o dönem için kayıt yaptıramaz ve öğrencilik haklarından faydalanamaz" deniliyor. Yükseköğretim Kurulu'ndan (YÖK), aldığımız bilgiye göre de öğrencilerin eğitimlerine devam etmeleri için öğrenim ücretini ödemek dışında başka seçenekleri yok. O nedenle bazı öğrenciler, harcını ödeyemediği için bir ya da birkaç dönem eğitimine ara veriyor, aralarında okulu bırakanlar dahi bulunuyor. Ayrıca ücreti ödeyemeyen öğrenciler, aktif öğrenci sayılmadığı için KYK'dan aldıkları kredi ve bursları kesiliyor, KYK yurtlarında da kalamıyorlar.

Bu dönem için üniversitelerde öğrenim ücretleri alınmaya başlandı. Öğrencilerden de konuyla ilgili şikayetler arttı. Ödeme imkanı bulunmayanlar borcun mezun olduktan ve işe başladıktan sonra tahsil edilmesini ya da takside bağlanması istiyorlar. İçlerinde üniversitede çalışarak ücretimi ödeyebilirim diyenler de var. Öğrenci görüşleri şöyle:

HER DÖNEM AYNI STRES

Şermin T.: Bu dönem 765 TL yatırmam gerekiyordu. Babam şu anda işsiz. Benim de tek gelirim KYK bursu. O nedenle 3 arkadaşımdan borç alarak harcımı ödedim. Belki düşük miktar gibi geliyor ama bir öğrenci için bir anda ödemek zor. Öğretim ücreti alınsın ama en azından gecikme, erteleme ya da taksit seçeneği olsun. Şu anda 4. sınıftayım her dönem aynı stresi yaşadım. Sırf bu yüzden eğitime ara vermeyelim. Üstelik benden daha kötü durumda olanlar var.

İNTİHARI DÜŞÜNENLER VAR

Fehime Ürüm (Harran Üniversitesi Kamu Yönetimi): Dönemlik 577,5 TL olmak üzere 1.155 TL veriyoruz. Ödemekte zorlanıyoruz. Bu dönem üç arkadaşım parayı bulamadığı için borç istedi. Bu fiyatlar belki düşük gözüküyor ama ailelerin ne kadar zorlandığını bilmiyorlar. Bir arkadaşım bu yüzden okulu bırakacağını söyledi, intihar etmeyi düşünüyordu. Eğer ödeyemezsek eğitimimizi engelleyecek bu sisteme karşıyım başka bir yol bulunmalı.

KREDİ ÇEKİYORLAR

Mert Özer (İskenderun Teknik Üniversitesi Havacılık Yönetimi): Dönemlik 2.134 TL olmak üzere yıllık 4.268 TL veriyoruz. En yüksek öğretim ücreti, sivil havacılıkta. Ancak verilen eğitimin bu kadar masraflı olduğunu düşünmüyorum, normal bir mühendislikte nasılsa bizde de eğitimler o şekilde yapılıyor. Bu ücret bizi çok zorluyor. Örneğin bir arkadaşım harç parasını ödeyebilmek için kredi çekti. İlk dönemin harcını yazın para biriktirdiğimiz için bir şekilde ödüyoruz ama ikinci dönemde çok sıkıntı yaşanıyor. Bir anda 2 bin TL çok fazla. Bu işin başka bir yolu olmalı. Tek çaremiz borç bulmak, kredi çekmek olmasın. Örneğin zorlanırsak en azından üniversiteye borçlanalım, eğitime ara vermeyelim.

EN AZINDAN İNDİRİLEBİLİR

Burak dikmen (Erciyes Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği): Yıllık 1.529 TL veriyorum. Ödemekte zorlananlar oluyor. İkinci öğretimden ücret talep edilmesini yanlış bulmuyorum. Fakat örgün öğretim harçları kaldırılmışken en azından bizim harçlarımız indirilebilirdi. Ayrıca harcını ödeyemeyenlerin eğitim hakkının elinden alınması çok yanlış.

EĞİTİMİME ARA VERDİM

Umay Demirel (Kocaeli Üniversitesi Gazetecilik): Geçen yıl ikinci döneme başlamak üzereyken ailemden kimse çalışmıyordu. Harcı ödeyecek birikimimiz de yoktu. Öğrenim ücretini ödeyemediğim için bir dönem üniversiteye gidemedim. Öğrenim ücreti kaldırılamıyorsa bile daha düşük olmalı. Eğitime bu nedenle ara vermemek için harç ücretini taksitlendirerek, okul bittikten sonra birkaç sene içinde, daha sonraki dönemlerde ödemek gibi seçenekler getirilebilir. Böylece eğitime ara verilmemiş olur. Eğitime bu kadar önem veriyorsak, herkesin daha kolay eğitim alması sağlanmalı. Öğrencilerin müşteri olmadığını fark etmeliler.