Varlık fonuna devredilen KİT'lerin personel istihdam şekli de değişti mi?

Türkiye Varlık Fonunun Kuruluşu

6741 sayılı "Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile Türkiye Varlık Fonu oluşturulacağı hüküm altına alınmış ve bu fonu yönetmek üzere Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi kurulmuştur.

17/10/2016 tarihli ve 2016/9429 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki "Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Yapısına ve İşleyişine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Karar" ile de yapı ve işleyişe ilişkin usul ve esaslar gösterilmiştir.

Fonun Statüsü

6741 sayılı Türkiye Varlık fonu yönetimi a.ş. kurulması kanunu 8. madde 5. Fıkrasında "3/12/2010 tarihli ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu, 6362 sayılı Kanun ile bu Kanun uyarınca yürürlüğe konulan ikincil mevzuat, 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 4/7/2001 tarihli ve 631 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Mali ve Sosyal Haklarında Düzenlemeler ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 18/5/1994 tarihli ve 527 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlileri ile İlgili Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname, 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu, 2/4/1987 tarihli ve 3346 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanunu, 9/11/1983 tarihli ve 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu, 2/1/1961 tarihli ve 195 sayılı Basın-İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanun, 7/12/1994 tarihli ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun, 24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun ile bunların ek ve değişikliklerine ilişkin hükümler Türkiye Varlık Fonu ve Şirket ile alt fonlar ve Şirket tarafından kurulan diğer şirketler hakkında uygulanmaz. Kamu kurum ve kuruluşlarına personel alınmasına dair ilgili mevzuat hükümleri Şirket tarafından istihdam edilecek personel hakkında uygulanmaz." Hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre fonun ve fonu yönetmek üzere kurulan şirket ile şirket tarafından kurulacak şirketlerin kamu mevzuatından büyük ölçüde muaf tutulduğu söylenebilir.

KİT'lerin Durumu

İlgili mevzuat incelendiğinde fonun gayrimenkul ve nakit kaynakları yönetmek ve yatırımlara dönüştürmek üzere kurulduğu anlaşılmaktadır.

684 sayılı OHAL KHK'sinin 9 unca maddesi ile Kanuna eklenen fıkra ile "İktisadi devlet teşekküllerinden, bunların müessese, bağlı ortaklık, işletme, işletme birimleri ile varlıkları ve iştiraklerindeki kamu paylarından, sermayesinin tamamı veya yarısından fazlası Devlete ve/veya diğer kamu tüzel kişilerine ait olan ticari amaçlı kuruluşlardaki kamu paylarından, sermayesinin tamamı kamuya ait olan ticari amaçlı kuruluşların sahip olduğu hisse ve varlıklardan, Devletin diğer iştiraklerindeki kamu paylarından ve Hazineye ait paylardan Bakanlar Kurulu tarafından Türkiye Varlık Fonuna aktarılmasına veya Şirket tarafından yönetilmesine karar verilenler" de fonun kaynakları arasına eklenmiştir.

Bu durumda KİT'lerde Hazineye ait payların fona aktarılması söz konusudur. Fon pay sahipliğine ilişkin haklarını kullanabilecektir. Örneğin Fona aktarılan bir KİT'in karı Fona aktarılırken zararı da Fondan karşılanacaktır.

Fon, Şirket ve Şirketin kuracağı şirketlerde özel hukukun geçerli olacağını belirtmiştik. Fona aktarılan şirketler ve KİT'ler Şirket tarafından kurulmadıklarından ve durumlarına ilişkin başka da bir hüküm bulunmadığından mevcut mevzuat çerçevesinde işlemlerine devam etmeleri gerektiğini düşünmekteyiz.

Keza Başbakanlıktan yapılan yazılı açıklamada "Söz konusu şirketlerin mevcut yönetimleri ve işletme politikaları, iş planları, yatırım ve büyüme stratejilerine uygun olarak devam edecektir. Uluslararası finans kuruluşları da dahil olmak üzere ilgili paydaşlarla sağlanan işbirliği sürdürülecektir. Türkiye Varlık Fonu söz konusu şirketleri Bakanlar Kurulunca onaylanacak Stratejik Yatırım Planı çerçevesinde yönetecektir." denilmektedir.

Personelin Durumu

Fona aktarılmasına karar verilen KİT'lerin (ÇAY-KUR, BOTAŞ, ETİ Maden, TPAO) ve diğer şirketlerin personelinin şuan için mevcut statülerinde de bir değişiklik bulunmadığı kanaatindeyiz.

Ancak, Fon Yönetiminin aktarılan hisseler üzerinde tasarruf yetkisi bulunduğu açıktır. KİT hisselerine ilişkin bir satış gerçekleşmesi halinde personelin ne olacağı ise belirtilmemiştir. Bu duruma ilişkin olarak Kanunda bir düzenleme yapılarak 4046 sayılı Özelleştirme İşlemleri Hakkında kanun2un 22 nci maddesinde nakil hakkı tanınmış personele yönelik bir güvence getirilmesi gerekmektedir.