AYM, proje okulu davasında, karar gerekçesini açıkladı
Anayasa Mahkemesi, proje okullarına sınavsız atama ve görevlendirme davasında, ret kararının gerekçesini açıkladı
28 Kasım 2016 tarihinde yapmış olduğumuz haberde, Anayasa Mahkemesinin, proje okullarına yönelik karar özetini açıklamaya çalışmıştık. Tıklayınız.
memurlar.net olarak, o gün yaptığımız açıklamada, AYM'nin önüne giden dosyanın, proje okullarına yönelik 2016 yılında yürürlüğe konulan yönetmelik eksenli değil, 2015 yılında yürürlüğe konulan yönerge eksenli olduğuna dikkat çekmiştik.
AYM'nin 12 Nisan 2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan kararında, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun Anayasa'ya aykırılığı iddiasıyla gönderdiği dosya görüşülmüştür.
Danıştay İDDK'nın iptalini istediği 652 sayılı KHK'nın 9 ve 10. fıkraları şu şekildedir:
"(9) (Ek: 1/3/2014-6528/22 md.) Yurt içi veya yurt dışında, yerli veya
yabancı kurum ve kuruluşlarla veya başka ülkelerle işbirliği anlaşması çerçevesinde
kurulan ve ulusal veya uluslararası proje yürüten okul ve kurumlar, Bakan onayı
ile proje okulu olarak seçilen ve belirli eğitim reformu ve programları uygulanan
okul ve kurumlar ile Bakan onayıyla doğrudan Bakanlık merkez teşkilatına
bağlanan kurumlara yapılacak öğretmen atamaları ve yönetici görevlendirmeleri
Bakan tarafından yapılır. (Ek cümle: 2/12/2016-6764/8 md.) 2547 sayılı Yükseköğretim
Kanununun 38 inci maddesi kapsamında üniversitelerde görev yapan öğretim elemanlarına
bu okullarda okul müdürlüğü görevi verilebilir. "
"(10) (Ek: 1/3/2014-6528/22 md.) Öğretim üyeleri ile Bakanlıkta görev yapmakta
olan öğretmenlerin dokuzuncu fıkra kapsamındaki kurumlara atanma ve görevlendirilmelerinde
bu Kanun Hükmünde Kararname, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve diğer mevzuatın
sınavlar ve atanmaya ilişkin hükümleri uygulanmaz Dokuzuncu fıkra kapsamındaki
kurumlara yönetici görevlendirmeleri özlük hakları, atanma ve terfi yönünden
kazanılmış hak doğurmaz" (Bu fıkrada sadece Bakan onayıyla doğrudan
Bakanlık merkez teşkilatına bağlanan kurumlar yönünden incelenmiştir.)
Anayasa mahkemesinin red kararının gerekçe metninin tümü aşağıda yer almaktadır. Bu bölümde ise red kararına dair bazı tespitlerimize yer vereceğiz.
| RED KARARI GEREKÇESİ | DEĞERLENDİRME |
| 27. Anılan kurala göre, Bakan onayıyla doğrudan Bakanlık merkez teşkilatına bağlanan kurumlara öğretmen atamalarında ve yönetici görevlendirmelerinde 652 sayılı KHK'nın, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun ve diğer mevzuatın sınavlar ve atanmaya ilişkin hükümleri geçerli olmaya devam edecek olmakla birlikte yalnızca öğretim üyeleri ile Bakanlıkta görev yapmakta olan öğretmenlerin atama ve görevlendirmelerinde anılan hükümler uygulanmayacaktır. Muafiyetin kapsamı ise 652 sayılı KHK ve 657 sayılı Kanun olmak üzere tüm mevzuatın yalnızca sınavlar ve atanmaya ilişkin hükümleridir. Sınavlar ve atanma haricindeki konuları düzenleyen ilgili hükümler ise uygulanmaya devam edilecektir. | AYM sadece sınavlar ve atanmaya dair hükümlerin uygulanmayacağını, bunun dışındaki tüm hükümlerin uygulanması gerektiğini belirtmiştir. |
| 29. "Bakanlıkta görev yapmakta olan öğretmenler... " ibaresi, Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı ile yurt dışı teşkilatında çalışan öğretmenlerin tamamını kapsamakta olup bunlar, öğretmen olarak atanabilmeye ilişkin gerek 657 sayılı Kanun'da ve 652 sayılı KHK'da, gerekse diğer mevzuatın atanmaya ilişkin hükümlerini önceden yerine getirmek suretiyle öğretmen olarak atanmış kimselerdir. Bu itibarla kuralda yer alan "atanma" kavramının, Bakanlıkta görev yapan öğretmeler yönünden, ilk kez memuriyet görevine atanmaya ilişkin olmayıp yer değiştirme suretiyle atanmayı ifade ettiği anlaşılmaktadır. | Proje okullarına, sadece görevde olan öğretmen naklen atanabilecektir. Naklen atanmada, mevzuatta yer alan kurallar uygulanmayacaktır. |
| 30. Bakanlıkta görev yapmakta olan öğretmenlerin, Bakan onayıyla doğrudan Bakanlık merkez teşkilatına bağlanan kurumlara atanmalarında, yalnızca yer değiştirme suretiyle atanmaya ilişkin mevzuatta yer alan koşullardan muaf tutulmaları, öğretmen olarak atanabilmek için gerekli tüm koşulları öncesinde yerine getirmiş olmaları karşısında, herhangi bir belirsizliğe veya keyfiliğe yol açmamakta, yasama yetkisinin devredilemezliği ve kanuni düzenleme ilkelerine bir aykırılık taşımamaktadır. |
Öğretmenlerin naklen proje okullarına atanmasında, Anayasa Mahkemesi herhangi bir belirsizlik olmadığı veya bu durumun herhangi bir keyfilik içermediği tespiti yapmaktadırki, bu doğru bir yaklaşım değildir. AYM'nin 29 ve 30 nolu maddelerinde yer alan gerekçelere göre, sanki bu hüküm ilk defa atamayı kapsasaydı "belirsizlik ve keyfilik olacak" ama sadece yer değiştirme söz konusu olduğu için "belirsizlik ve keyfilik olmayacak" şeklinde bir anlam çıkmaktadır. Mahkeme bu red gerekçesiyle kendi içinde dahi çelişmiştir. |
| 32. Öğretim üyeleri ile Bakanlıkta görev yapmakta olan öğretmenlerin, Bakan onayıyla doğrudan Bakanlık merkez teşkilatına bağlanan kurumlara yönetici olarak görevlendirilmelerinde uygulanmayacak hükümler ise, mevzuatın sınavlara ilişkin hükümlerinden ibarettir. Yönetici olarak görevlendirilebilmek için gerekli olduğu mevzuatta belirtilen sınav haricindeki şartların tamamının, Bakanlıkta görev yapmakta olan öğretmenlerin ve öğretim üyelerinin, Bakan onayıyla doğrudan Bakanlık merkez teşkilatına bağlanan kurumlara yönetici olarak görevlendirilebilmeleri yönünden de aranmasında yasal bir engel bulunmamaktadır. | AYM'nin buradaki tespitine göre proje okulu yöneticiliklerine, herhangi bir kriter aranmaksızın, görevlendirme yapılmasında yasal bir engel yok demektedir. |
| 35. Öte yandan itiraz konusu kurallarla, doğrudan Bakanlık merkez teşkilatına bağlanan kurumlan belirleme konusunda sınırları belirli olmayan, herhangi bir ölçüte dayanmayan çok geniş bir yetkinin Bakana tanındığı belirtilerek kuralların Anayasa'ya aykırılığı ileri sürülmüş ise de Bakanın bu belirleme yetkisinin, itiraz konusu kurallarda öngörülen bir husus olmaması nedeniyle bu kapsamda denetime konu yapılabilmesi mümkün değildir. | Danıştay, AYM'ye gönderdiği dosyada, sınırları belirlenmeyen bir yetkinin bakana tanındığını belirtmiş ancak AYM, itiraz konusu kuralda bu hususun yer almadığını belirtmektedir. Oysaki 9 noul fıkrada "Bakan onayı ile proje okulu olarak seçilen" ifadesi açık olarak yer almaktadır. |