Üniversiteler, idari personelin nakli hakkında, usul ve esas belirlemeli!

Bilindiği üzere, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 51 inci maddesinin (a) fıkrasında; "Yükseköğretim üst kuruluşlarında başkana, üniversitelerde rektöre bağlı, merkez yönetim örgütünün başında bir genel sekreter ve hizmetlerin gerekli kıldığı daire başkanları, müdürler, danışmanlar, hukuk müşavirleri, uzmanlar ile büro ve iç hizmet görevlerini yapmak üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar ve diğer görevliler bulunur." hükmü bulunmaktadır.

Buna göre üniversitelerin akademik ve idari teşkilatında yer alan birimlerde idari, teknik, sağlık, avukatlık ve yardımcı hizmetler 657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi personel tarafından yürütülmektedir.

Ancak, bu memurlar her ne kadar 657 sayılı yasaya tabi olsalar da Anayasamıza göre "özerk kuruluş" olan üniversitelerde görev yapmaları sebebiyle, mezkür kanunun "Yer Değiştirme Suretiyle Atanma" başlıklı 72 nci maddesine göre çıkartılan "Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik"te belirtilen Sağlık Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği, Aile Birliğine Bağlı Yer Değişikliği, Can Güvenliğine Bağlı Yer Değişikliği ve Engellilik Durumuna Yer Değişikliği haklarından yararlanamamaktadır.

Dolayısıyla, yükseköğretim kurumlarında görev yapan personelin yer değiştirme işlemleri ancak kurumlar arası nakil yoluyla gerçekleşmektedir. Örneğin, eşi başka bir ilde askeri görevde olan üniversite memuru eşinin zorunlu hizmeti sebebiyle bulunduğu ilde bir kuruma atanabilmesi için öncelikle kendisine yer değişikliği talep edecek kurum bulmak zorundadır. Karşı kurum uygun gördükten sonra ilgili üniversite rektörlüğünden "muvafakat" alarak ancak atama yapılabilmektedir.

Zaman zaman bazı üniversite yönetimlerinin "KEYFİ" uygulamaları sebebiyle birçok memur bu hususta mağdur edilmiştir. Özellikle eş durumu sebebiyle idari davaya giden memurların çoğunluğu yargı yolunda haklı çıkmaktadır.

Bu bakımdan, üniversitelerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak görev yapan idari personelin naklen başka kurumlarına atanabilmeleri olanak sağlayacak mevzuatın daha doğrusu bırakın mevzuatı elle tutulur hiç bir kriterin olmaması, memurların aile bütünlüğünün sağlanamamasına sebebiyet vermiştir.

BAZI ÜNİVERSİTELER KENDİ USUL VE ESASLARINI HAYATA GEÇİRDİ

Bu konuya memur bakımından baktığımızda, uygulamanın somut bir kritere dayanmaması eleştirilebilir bir husustur.

Ancak, son zamanlarda bütçe kanununa bağlı atama izinlerinde yaşanan önemli düşüş üniversitelerdeki idari personel ihtiyacını had safhaya çıkartmıştır. (08 Ekim 2016 tarihli "Üniversitelerde İdari Personel İhtiyacı Artıyor" başlıklı haberimizde konuyu etraflıca açıklamıştık. )

Üniversitelere atanan memur sayısı ile ayrılan memur sayısı/ayrılma talebi olan memur sayısı dengesi son yıllarda iyice bozulduğundan, yükseköğretim kurumları bu konu hakkında kendi başının çaresine bakma yoluna gitmişlerdir.

Araştırdığımızda; Sinop, Ardahan, Karabük, Gebze Teknik, Bitlis Eren, Siirt, Iğdır, Düzce, Munzur, Ağrı İbrahim Çeçen ve Gümüşhane Üniversitelerinin "İl Dışı Naklen Tayin Usul ve Esasları"nı kendi senatolarınca uygulamaya geçirdiklerini ve naklen atama taleplerine somut kriterler getirdiklerini görüyoruz.

Örnek olarak Ardahan Üniversitesine baktığımızda; Sağlık, Aile Birliği ve en az altı yıl hizmet şartına bağlı olarak mazeret dışı naklen atama kriterlerinin olduğunu, muvafakat taleplerinin belirli dönemler dahilinde personelden alınarak kurulan bir komisyon tarafından yapılan değerlendirme sonucu karara bağlandığını görüyoruz. Ayrıca, mazerete bağlı naklen atanma taleplerinin cari yıl bütçe kanunu ile ilişkilendirilerek belirli bir oranı aşmamasına yönelik tedbirler dahi konulmuştur. Yani üniversite ben sizi gönderirim ama benim de personel ihtiyacım var demiştir.

Sonuç olarak bu üniversiteler naklen atanma talepleri ile ilgili hiçbir yasal düzenleme olmadığından en azından kendi kriterlerini getirerek, idari personel ihtiyacı ile kurumdan ayrılma taleplerini bir anlamda dengelemeye çalışmışlardır.

Özellikle bu usul ve esasları getiren üniversitelere bakıldığında, geneli itibarıyla Doğu ve Karadeniz bölgesi olmakla birlikte, akademik ve idari birimlerinin de henüz teşkilatlanmalarının tam anlamıyla oturduğunu söyleyemeyiz. Bunun bir sebebi de coğrafi bölge itibarıyla memurların adaylık süresi sonunda memleketlerine dönme talepleridir.

TÜM ÜNİVERSİTELER KENDİ BAŞININ ÇARESİNE BAKMALI !

Üniversitelerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi olarak çalışan personelin yer değiştirme atamaları ile ilgili somut kriterlerin yasal düzenleme ile getirilmesi kısa vadede mümkün gözükmemektedir. Çünkü, Yükseköğretim Kurulunun yasal olarak yönetmelik veya bir düzenleme yapma yetkisi 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 65 inci maddesinde bulunmamaktadır.

Bundan dolayı, tüm üniversitelerde idari personelin tayin işlemlerini belirli kriterlerle düzen içerisine sokmak adına her üniversite senatosunca bazı usul ve esaslar getirilmelidir. Bunu yapan ve yavaş yavaş uygulamayı kendi içinde oturtan örnek yükseköğretim kurumları bulunmaktadır.

Umuyoruz ki tüm üniversiteler bu konu hakkında gereken adımları yakın zamanda atacaklardır. Atmazlarsa ilerleyen dönemde kendilerinin de personel ihtiyacı açısından sorun yaşayacaklarını bilmelidirler !

Yavuz Selim KAPLAN