İnsanı ölümden kurtarmanın en ucuz yolu aşıdır

- Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Türkiye'de yılda 40 milyon aşı yapıldığını belirterek, "Yıllık aşı harcamamız 550 milyon lira. Türkiye'de eğer hiç aşı yapmazsak yılda sadece bu nedenden 14 bin 296 kişi ölür." dedi.

Ceyhan, aşı yapılmaması halinde maddi kaybın 550 milyon liralık aşı harcamasının 142 katına denk gelen 20 milyar avro olacağını bildirdi.

GSK Türkiye tarafından Dünya Aşı Haftası kapsamında düzenlenen "Aşıların Değeri" başlıklı toplantıda konuşan Ceyhan, aşının tarihçesini anlattı.

Aşıların uygulanmaya başlanmasıyla ilk olarak dünyada çiçek hastalığının yok edildiğini dile getiren Ceyhan, çocuk felci hastalığının ortadan kaldırılmasına ise çok yaklaşıldığını bildirdi.

Geçen yıl dünya genelinde 11 çocuk felci vakasının görüldüğünü hatırlatan Ceyhan, vaka sayısının 350-400 binden 11'e kadar inmesinin aşı sayesinde olduğunun altını çizdi.

Ceyhan, "Bu yıl ise şu ana kadar 5 vaka görüldü. Bunların bir kısmı da Pakistan'da. Orada da biliyorsunuz aşı ekiplerine falan saldırılar oldu." diye konuştu.

Prof. Dr. Ceyhan, bir zamanlar çok daha yüksek sayıda görülen kızamık vakasının görülme sayısının hayli azaldığını aktardı.

- "Türkiye 1888'de aşı üretmiş ve ihraç etmiş"

Ceyhan, Türkiye'nin aşı tarihinde önemli kilometre taşlarından birisini oluşturduğunu kaydederek, Türklerin aşıyı Çin'den alıp Anadolu'da uyguladıklarını söyledi.

Kuduz aşısını bulan Louis Pasteur'ün o dönemde dünya liderlerine çalışmalarına destek olması için mektup yazdığını dile getiren Ceyhan şöyle devam etti:

"O dönemde Osmanlının başında II. Abdülhamit var. Abdülhamit Han da Pasteur'e mektup yazarak, 'Tamam ben sana destek için 800 altın gönderiyorum ancak sana bir ekip yolluyorum onlar da aşıyı öğrensin' diyor. Kendi doktorunun başında olduğu bir ekibi bir yıllığına gönderiyor. Bu ekip gidip geliyor. İstanbul'da ilk tıp fakültesinin bahçesinde bir kerpiç binasında aşı üretimi başlıyor.

İlk defa 1888 yılında Türkiye'de kuduz ve çiçek aşısı üretiliyor. Bu ekip üretime devam ederken Kurtuluş Savaşı başladığında Atatürk'ün isteğiyle bu ekip Sivas'a geliyor ve orada aşı üretiyor. Cumhuriyet kurulunca Ankara'ya geliyor. Sıhhiye'de aşı üretimine devam ediliyor. 22 farklı aşı üretiliyor ve Türkiye dışarıya aşı satan bir ülke idi."

Ceyhan, ancak sonrasında teknolojik gelişime ayak uydurulamadığını belirterek, aşı üretiminin sıfıra indiğini bildirdi.

En son 15 yıl önce kuduz aşısının üretildiğini dile getiren Ceyhan, ancak yeni gelişmeler yaşandığını bildirdi.

- "Aşı olmazsa 142 kat fazla harcamak zorundayız"

Ceyhan, Türkiye'de şu anda verem, difteri, boğmaca, tetanoz, Hepatit B, kızamık, çocuk felci, menenjit-zatürre, kızamık-kızamıkçık-kabakulak (üçlü karma), difteri-tetanoz, su çiçeği ve Hepatit A gibi 13 aşının uygulandığını söyledi.

Türkiye'de yılda 40 milyon aşı yapıldığını dile getiren Ceyhan, "Yıllık aşı harcamamız 550 milyon lira. Türkiye'de eğer hiç aşı yapmazsak yılda sadece bu nedenden 14 bin 296 kişi ölür. Maddi kaybımız ise yaklaşık 20 milyar avro olur. Yani aşı ile harcadığımız paranın ortalama 142 katı." ifadelerini kullandı.

- "Aşı insanı ölümden kurtarmanın en ucuz yolu"

Ceyhan, Türkiye'de ilaca yılda 16,5 milyar dolar ödendiğini kaydederek, kalp hastalığı ile ilgili ilaçların aşı gibi insan ömrünü uzatmadığını sadece belli bir yaştan sonra yaşam kalitesini artırdığını, kalp hastalıklarında ilaçlara aşının 4 katı para harcandığını anlattı.

Aşı ile ölümü engellemenin ortalama maliyetinin 38 bin lira olduğunu aktaran Ceyhan, aşının, insanı ölümden kurtarmanın en ucuz yolu olduğunun altını çizdi.

Ceyhan, yılda trafik kazasına bağlı 40 bin civarı ölüm yaşandığını ancak ne yapılırsa yapılsın bu sayının istenilen şekilde azaltılamadığını belirterek, ancak aşıda durumun farklı olduğunu bildirdi.

- "Aşı ile ilgili olumsuz haberler samimi değil"

Ceyhan, aşı ile ilgili çıkan olumsuz haberlerin hiçbirisinin samimi olmadığının altını çizen Ceyhan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Dünyanın hiçbir yerinde şüphe olduğu için aşı yapılmayan ülkeyi bırakın, bölge dahi yok. Çıkıp ekranlarda 'Bilmem ne otu yiyin' gibi uyarı yapanlara bakmayın. Onların ticari yönü var. Mesela kanserden en etkili korunma yöntemi yine aşıdır. Buna örnek olarak rahim ağzı kanserini verebiliriz. Kalp hastalıklarını engellemede aşı kadar etkili bir yöntem yok. İnsan sağlığını korumada aşı kadar etkili bir yöntem yok.

Aşı ile ilgili olumsuz konuşanlar ya şöhret amaçlı ya gelir amaçlı konuşuyor. 'Aşıda civa var otizme neden oluyor, kullanmayın' deniliyor. 12 yıldır Türkiye'de hiçbir aşıda cıva yok. Cıva olan aşılarda da bu denilenle alakası yok."

Ceyhan, medyada aşının zararlı olduğuna dair yer alan bazı haberlere rağmen Türkiye'de yıllık aşılama sayısı olan 40 milyonun sadece 972'sinin reddedildiğini bildirdi.

- "Yetişkin aşılamasında sıkıntı var"

Ceyhan, Türkiye'de çocukluk çağı aşılama oranının yüzde 97 olduğunu kaydederek, yetişkin risk gruplarında ise grip aşısının yapılma oranının yüzde 4, pinömokok aşısının uygulanma oranının ise binde 7 olduğunu bildirdi.

Yetişkinlerin aşılanmasında sıkıntı olduğunu dile getiren ceyhan, "Çünkü yetişkin aşılama dünyanın bir çok yerinde yeni başlamış bir kavram." dedi.

Ceyhan, dünya tarihinde en çok ölüme neden olan felaketin grip olduğunu kaydederek, 1918-1919 yıllarında yaşanan grip felaketinde 150 milyon insanın hayatını kaybettiğini aktardı.

Prof. Dr. Ceyhan, şu bilgileri verdi:

"İsmi İspanyol Gribi ama en çok ölüm ABD'de olmuş. Bu gribe yakalanan her iki kişiden biri ölmüş. Devlet başkanları ve sanatçılar hayatını kaybetmiş. Şimdi bugün gripten ölümler aşı ile önlenebiliyor. Aşı ile korunulabilen hastalıkların hiç şakası yok. Aşı ile hastalıktan kurtarabileceğiniz bir hastayı iyileştirmek için aşı olmadan yüzlerce kat para harcıyorsunuz. Dünya tarihinde insana yapılmış en büyük hizmet aşıdır."