İstanbul'da yıkılan binalarda kanserojen asbest tespit edildi

Arif Balkan

İstanbul Kadıköy Belediyesi, toplum sağlığını yakından ilgilendiren asbest tehdidiyle ilgili adım atan ilk belediye oldu. İlçede 2015'te hayata geçirilen düzenlemeyle, yıkımı yapılacak binalara asbestten ve zararlı atıklardan temizlenme şartı getirildi.

Yoksa ruhsat da yok

Uygulama kapsamında bugüne kadar 498 buçuk ton asbest atığı bertaraf eden kadıköy belediyesi, 'asbest temiz raporu' olmadan bina yıkım ruhsatı vermiyor. İnşaat sahalarında asbest, floresan, paratoner, PCB gibi tehlikeli atıkların bertarafının ve kağıt, cam, metal, plastik, karton gibi geri dönüştürülebilir atıkların geri kazanımının sağlandığı uygulama kapsamında, bina yıkımı için gelen kurum ve kişiler yıkım ruhsatı verilmeden Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü'ne yönlendiriliyor. Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü'nün asbest ve tehlikeli maddeler konusunda uzman ekibi yıkım sahasına giderek binada inşaat sahası kontrolü gerçekleştiriyor. Tespit edilen asbestli malzemelerin 'Asbestle Çalışmalarda sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliğinde' belirtilen kriterlere uygun şekilde sökümü yapılırken, Ulusal Atık Taşıma Formu düzenlenerek bertarafının sağlanması isteniyor.

Nasıl yapılıyor?

Yıkılacak binalarda, uzman bir ekip özel giysileriyle binaya girerek numuneler alıyor. Yapılan analizler sonucunda asbestli malzemeleri tespit ediyor. Uzman ekip ayrıca binada bulunan ve asbest içeren parçaların çevreye zarar vermeden sökümünü yapıyor. Sökülen tehlikeli maddeler özel tekniklerle yok edilecekleri yetkili merkeze gönderiliyor. Uzman ekip daha sonra yıkılacak binanın asbest bakımından temizlendiğine dair rapor hazırlayıp, Kadıköy Belediyesi'ne sunuyor. Bir buçuk yıldır uygulanan proje kapsamında ilçede 1517 inşaat sahası denetlenirken, 446 binada asbestli malzemeye rastlandı ve toplam 498 buçuk ton asbest atığının halk sağlığına zarar vermeyecek şekilde bertaraf edilmesi sağlandı.

Kanserojen bir madde

Asbest ya da amyant, ısıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere çok dayanıklı lifli yapıda kanserojen bir madde. Solunum yoluyla vücuda girdiğinde başta kanser olmak üzere çeşitli hastalıklara yol açıyor. Asbestli malzemeler binalarda yoğun olarak katlar arası panellerde, kazan, boru, izolasyon ceketlerinde, asma tavan kaplamalarında, marleylerde, ısı-yangın yalıtım malzemelerinde, asbestli çimento ürünlerinde, oluklu çatı kaplamalarında ve duvar kaplamalarında bulunuyor.

Tartışma yaratmıştı

Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin şubat ayında şehirde bulunan Havagazı Fabrikası alanında 350 ton asbest bulunduğu öne sürülen binayı yıkması kamuoyunda büyük tartışmalara yol açmıştı. Meslek odaları ve iş güvenliği uzmanları hiçbir koruma önlemi alınmadan yıkılan bina için uyarmıştı.