Doğu'nun dirilişine sigorta çelmesi

METİN CAN

Terör eylemleri nedeniyle yaklaşık 45 bin şirketin zarar gördüğü Şırnak, Hakkari, Mardin ve Diyarbakır illerinde yürütülen kentsel dönüşüm çalışmalarıyla bugüne kadar 30 bin işyeri yenilendi. Dönüşümde ön sıralarda yer alan Diyarbakır Sur'da ise hasar gören işyerlerinin yüzde 73'ü devlet kaynaklarıyla onarıldı. Ancak yeniden ekonomiye kazandırılmak istenen işyerleri sigorta eziyetiyle karşı karşıya kaldı. Son verilere göre Diyarbakır'daki kentsel dönüşümle yenilenen işyerlerinin sadece yüzde 3'ü sigorta yaptırabildi. Yüzde 97'sine ise fahiş uygulamalar veya çeşitli mevzuatlar gerekçe gösterilerek sigorta yapılmadı. TÜİK verilerine göre de bölgedeki sigortacılık faaliyetleri son yılda yüzde 35 daraldı.

YANGINA SİGORTA YOK

Bölgede köklü şirketler de dahil olmak üzere birçoğunun faaliyetlerini durdurduğunu ya da satış yapmadığını ifade eden Güneydoğu Genç İşadamları Derneği Başkanı Hakan Akbal, başta Diyarbakır olmak üzere bölgenin genelinde sigorta şirketleri kaynaklı ciddi sorunlar yaşandığını söyledi. Akbal, şu bilgileri verdi: "Yerli kuruluşlar da yavaşça bölgeden çekiliyor. Şanlıurfa dahil olmak üzere Doğu'ya gidildiğinde, binlerce fabrika sigorta kapsamına alınmıyor. Tekstil fabrikaları yangın riskine karşı yıllardır sigorta edilmiyor. Poliçelerde terör kaynaklı zararın neredeyse tamamı poliçe dışında bırakılıyor. Buradaki asıl risk olan terör kaynaklı zararları valilikler dışında tazmin eden yok."

YABANCIYI KAÇIRDIK

SABAH'a konuşan bölge işadamları, özellikle yabancı sigorta şirketlerinin uzun süredir bölgeden çekilme ve satış yapmama eğiliminde olduğu bilgisini verdi. Kalkınma Bakanlığı'nın yatırım teşviki ile Şanlıurfa'da yeni bir tekstil firması yatırımına başladıklarını ifade eden işadamı Ömer Tuna, fabrikasına ortak olmak isteyen yabancı bir yatırımcıyı bu nedenle kaybettiğini ifade etti. Fabrikanın sigorta yapılmama nedenlerini yabancılara izah edemediklerini anlatan Tuna, "Bu durum ihracatımızı da etkiliyor" açıklaması yaptı. Güneydoğu'da sigorta sektörünün çare olmadığı sorunları ise genellikle valilikler ve devlete ait kurumlar çözüyor. Son olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Diyarbakır'da sigorta kapsamında bulunmayan 2 bin işyerini A'dan Z'ye yeniledi. Her bir işyeri için ortalama 40 bin lira harcayan bakanlığın bölgedeki çalışmaları sürüyor. Bölgede terör nedeniyle zarar gören ev ve işyerlerine şu ana kadar yaklaşık 500 milyon TL eşya ve kira yardımı yapıldı.

Sigorta sektörü ise bölgeye ilişkin devletten teminat bekliyor. Sektör temsilcileri, acentelerin, kamu destekli finansman imkanlarından yoksun bırakılmasının en büyük sorun olduğunu belirterek, "Bölgede sigorta talebi çok yüksek değil. Devletin tazminat uygulamaları da ilgiyi azaltıyor. Sigortası olmayana devlet tazminatta öncelik veriyor" dedi.