Perakende sektörü, 5 yılda 200 bin kişiye iş yaratacak
'Sadece İstanbul'a bakıp yasa çıkarılmaz. Perakandecilik Yasa Tasarısı bu haliyle sektörü geriye götürür'
Perakende sektörünün hızlı bir büyüme dönemine girdiğini belirten Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD) Başkanı Nuşin Oral, perakende sektöründe, 80-90'lı yıllarda turizm ve finansta yaşandığı gibi bir istihdam patlaması görüleceğini söyledi. Önümüzdeki dönemde en az 100 tane alışveriş merkezinin kurulacağını anlatan Oral, "5 yıl içinde sektörde 150-200 bin kişiye daha istihdam olanağı sağlanmasını bekliyoruz. Bunun için eğitime hız verdik. Ticaret meslek liselerindeki perakende bölümlerini artırmaya çalışıyoruz. Birçok kademede insan gücü yetiştirmek için eğitimler veriyoruz. Önümüzdeki dönemde de üniversitelere gidip organize ve sistematik şekilde gençlere çağrı yapmayı planlıyoruz" dedi. Aynı zamanda YKM'nin üçüncü kuşak yöneticisi olan Oral ile perakende sektörünü ve YKM'deki değişimi konuştuk.
* Son dönemde perakende sektörü hızlı bir büyüme sürecine girdi. Birçok yeni alışveriş merkezi kuruluyor, projeler birbiri ardına geliyor. Bu trendi neye bağlıyorsunuz? Perakende sektöründe son 2 yıldır büyüme trendi var. AB sürecinde atılan adımlar ve ekonominin toparlanması ile bu büyümenin önümüzdeki 5 yılda çok daha yoğun şekilde devam edeceğini düşünüyoruz. Gayrimenkul sektörü çok hareketlendi. Yerli ve yabancı yatırımcılar arttı. Sektör dört nala koşuyor. Şu anda alışveriş merkezlerinin sayısı 137'ye ulaştı. İnşaatı süren 67, proje aşamasında 97 tane alışveriş merkezi var. Alışveriş merkezlerinin büyüklüğü toplam 2.5 milyon metrekareyi geçti. Bunu 5 yılda 2'ye katlayacağız. Böylece perakende sektöründe 25 milyar dolarlık ciro eklenmesi yaşanacak. Tüm perakende sektörünün büyüklüğü 137 milyar dolara ulaştı. Bu ciro artışı sadece alışveriş merkezlerine eklenecek rakam. Bunun dışında cadde mağazacılığı ve yöresel yapılar devam ediyor. Perakende sektörünün hâlâ yüzde 35'i organize, yüzde 65'i yarı organize ya da cadde mağazacılığı yapıyor.
* Tüm bu hızlı gelişmelere sektör ne kadar hazır? Perakendecilik Yasası bu ihtiyaçlara cevap verebilecek mi? Yasa tasarısı mevcut hali ile amacına hizmet etmiyor. İnşallah bu hali ile yasalaşmaz. Yoksa sektörü olumsuz etkileyecektir. Örnek alınan ülkeler organize yapılara sahip. Türkiye henüz buna uzak. Yasa ile üreticilerin korunacağı gibi bir yanılgı var. Özel markalar nedeniyle kendi markalarıyla büyüyemiyorlar tartışması yapılıyor ama bu sayede birçok küçük üretici de çok büyük üretimlere geçmeye başladı. Aynı konuda 20 üretici markalaşsa, zaten raflarda kendilerine yer bulamayacaklar. 400 metrekare sınırı getirilmek isteniyor. Ama önce mevcut yasalar uygulanabilse tüm problemler çözülür. Uygulanamıyorsa yeni bir yasayı nasıl uygulayacaklar?
* Yasa bu haliyle çıkarsa sektörde geriye gidiş olur mu? Mutlaka gerileme olur. İstanbul'a bakıp genel bir yasa çıkarmak doğru değil. Birçok şehrimiz var ki bir tane alışveriş merkezi yok. 16 şehrimizde alışveriş merkezi var. Terzileri korumak için konfeksiyonu engellemeyi kimse düşünmedi. Bakkalların tüm dünyadaki pazarlarda yerleri var. Bugün artık sürekli marketler açılıyor ve bakkalların çoğunluğu market sahibi oluyor. Büyük formata kayış var. Burada önemli olan, küçük ve orta ölçekli yapıları nasıl daha organize hale getiririz, nasıl kayıt içine alırız? Çoğu kayıtdışı çalışıyor. Bakkalların yüzde 50'si sigara ve alkol satıyor. Tütün yasasındaki bir değişiklik onları daha fazla vurabilir.
GENÇLERE ÇAĞRI YAPACAĞIZ
* Sektördeki kayıtdışının önüne geçmek için neler yapıyorsunuz? Geçen yıl pazarlarla ilgili çalışma başlattık ve şunu gördük; alışveriş merkezlerindeki perakende yapıları yüzde 97-98 kayıt içinde çalışıyor. Cadde mağazacılığına geçiyorsunuz, yüzde 55'e iniyor. Pazarlarda yüzde 26'lara geriliyor. Sağlıksız ortamlarda ve kayıtdışı çalışılıyor. Pazarları yapılandırmak için bir belediye ile işbirliği yaparak, proje geliştiriyoruz. AC Nielsen ile perakende endeksi hazırlıyoruz. Aylık olarak sektörün satışlarını duyuracağız. Önümüzdeki dönemde 100 alışveriş merkezi açılacak. Sektörde 5 yıl içinde 150-200 bin yeni istihdam sağlanacak. 80-90'lı yıllarda turizm ve finansta yaşanan istihdam patlaması, şimdi perakendede görülecek. Milli Eğitim Bakanlığı ile ticaret meslek liselerinde perakende bölümlerinin yaygınlaşması için çalışıyoruz. Alışveriş merkezi yöneticisi ve birçok kademe için eleman yetiştirmeye çalışıyoruz. Gençlere sektörün önünün açık olduğunu, perakendeciliğin satış elemanlığından ibaret olmadığını göstermek istiyoruz. Üniversitelere gidip bu çağrıyı yapmayı düşünüyoruz.