7.2 büyüklüğünde deprem olacak

Mert İnan

17 Ağustos Gölcük depreminin 18'inci yıldönümünde Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nde kamuoyunu bilgilendirme toplantısı düzenlendi. Olası Marmara depremine yönelik son veri ve çalışmaların kamuoyuyla paylaşıldığı toplantıya Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, Enstitü Müdür Yardımcısı ve Deprem Mühendisliği Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erdal Şafak ve Bölgesel Deprem ve Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ali Pınar katıldı. Toplantıda konuşan Özener, depremlerin 1939 Erzincan sarsıntısından sonra batıya doğru kaydığını belirterek, şunları söyledi:

"Tarih veremiyoruz ancak 7'nin üzerinde deprem olacağı açık. Marmara'da fay var. Tarihsel depremler var, bu deprem tekrarlanacak. Aslında şu andan sonra yapılabilecek tek şey deprem zararlarını azaltmak. Hesaplama ve öngörülerimiz 7.2 olacağını gösteriyor. Bu tek parçalı bir kırık olabilir, iki ya da üç parçalı kırık olabilir ama Marmara'da bir deprem olacağı gerçeğini hiçbir zaman değiştirmez. Biz Marmara'da deprem beklerken aslında ülkemizin başka bir yerinde, Doğu Anadolu fayında veya başka bir yerde 7'nin üzerinde bir depremle karşılaşırsak buna şaşırmamamız lazım. Her yıl yaklaşık 2.5 santim batıya doğru kayıyoruz ve bir enerji birikiyor. Marmara için yapılan hesaplamalarda 7.2 gibi bir sürpriz olmaz. Depremlerin ne zaman olacağını bilmiyoruz. Bilemediğimiz için şu an olacakmış gibi depreme hazırlıklı olup olmaması için de belki biraz temennide bulunmamız gerekiyor. Bu deprem ne kadar gecikirse hükümetin adımları da, ne kadar hızlı atılırsa, bu da 500 bin konutun dönüşümü demek, çok ciddi bir rakam. Bunu çok hızlı yaparsak, Marmara depremi de gecikirse, zararlarını en az kayıpla atlatacağımız açık."

'Tsunami olacak'

"Depremleri nerede ve yaklaşık ne büyüklükte olacağını biliyoruz ama hiçbir zaman maalesef bugünkü teknolojiyle zaman verme şansımız yok" diyen Özener şöyle devam etti: Farklı senaryolar çalışılarak elde edilmiş tsunami senaryoları var. Tsunami açık denizlerde olduğu gibi Japonya'da, Uzakdoğu'da olduğu gibi ülkemizde hiçbir zaman yaşanmayacak. Çünkü o büyüklükte bir deprem yani 9.5'lik depremler hayal etmiyoruz ülkemiz ve yakın çevresi için. Bölgesel Deprem ve Tsunami İnceleme Merkezi'nde yapılan çalışmalar neticesinde Marmara denizinde farklı deprem senaryolar çalışılarak elde edilmiş tsunami senaryoları var. Bazı istisnai kıyı bölgelerinde 2 metre, 2 metre 25 santim gibi dalga yüksekliği görmemiz mümkün olacak. Bu bir senaryo çalışması. Tsunaminin deniz tabanı heyelanlarında sonra oluşacağını bekliyoruz. Ege ve Doğu Akdeniz'de tsunami modelleme çalışmasında beklenebilecek tsunami yükseklikleri üç metreler civarında olabilir."

17 yılda 164 bin deprem oldu

Türkiye, 17 yılda 164 bin 307 depremle sallandı.

2000 ile 2017 yılları arasında 6 ve üzerinde 13 deprem yaşandı.

Türkiye ve çevresinde 114 yılda can ve mal kaybının yaşandığı 6 ve üzerinde büyüklükte 66, 7 ve üzerinde büyüklükte 15 deprem gerçekleşti.

Dünyada 1900 yılından bu yana kaydedilen en büyük deprem, Şili'de 22 Mayıs 1960'ta meydana gelen 9.5 büyüklüğündeki deprem oldu.

Türkiye'de 114 yıldaki en şiddetli sarsıntı 27 Aralık 1939'da Erzincan'da yaşandı. Deprem, Erzincan ve çevresini 7.9 ile vurdu. Bu depremi 7.8 büyüklüğündeki 17 Ağustos 1999 Gölcük depremi izledi.

Sonuncusu 2011 Van depremi

1900 yılından beri 6 ila 6.9 arasında 81 depremin meydana geldiğini belirten Özener, "18 ayda bir depreme denk gelmesine rağmen bu yıl içinde peş peşe 6'nın üzerinde deprem oldu. Bu da uzun vadede bir ortalama alabiliyorsunuz ama depremlerin karakterini çok fazla tahmin etme şansınız yok. 1900 yılından bu yana 7'nin üzerinde 18 deprem kaydetmişiz. Bu da yaklaşık her 6,5 yılda bir 7'nin üzerinde depreme denk geliyor. En son 2011 Van depremi..." dedi.

'99 sonrası kafamızda deprem bİlİncİ oluştu'

Türk Kızılayı tarafından, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), İstanbul Valiliği ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin destekleriyle düzenlenen "17 Ağustos 1999 Marmara Depremi Anma Programı ve Güvenli Yaşam Paneli"nde deprem konusu tartışıldı.

99 depremi milat oldu

Panelde konuşan İstanbul Valisi Vasip Şahin, depremin Türkiye'nin ve hayatın bir gerçeği olduğunu ifade ederek, "Türkiye 1999 depremini bir milat olarak yaşadı. O günden sonra her kurumda ciddi bir bakış ve anlayış değişikliği gerçekleşti. Uygulamada bunun sonuçlarını ne kadar yüzde 100 alabildik o tartışılabilir ama hepimizin kafasında depremle ilgili farklı bir konsept oluşmasını sağladı, daha bilinçli olmak noktasında bir ihtiyaç listesi haline geldi." diye konuştu.

"Vatandaş böyle bir afetle karşılaştığında literatüre göre, bilimsel çalışmalara göre ilk 72 saatte kendisine profesyonel yardımın ulaşmayacağını bilmeli. 72 saatten ne kadar önce profesyonel yardımla afetzedenin yanında olunabiliyorsa o kadar başarılıdır noktasından bakmamız gerekiyor" dedi.