Dizeli Hindistan'dan aldık petrolde değişken davrandık

ALİ YILDIRIM

Türkiye'de trafiğe kayıtlı araç sayısı her geçen gün artmaya devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, haziran ayı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı toplam 21 milyon 643 bin 213 adet taşıt bulunuyor. Haziran ayında trafiğe kaydı yapılan toplam 95 bin 608 taşıt içinde otomobil yüzde 61,2 ile ilk sırada yer aldı. Ocak-Haziran döneminde trafikteki toplam taşıt sayısı 552 bin 789 adet arttı. Bu artış ise akaryakıttaki arzı arttırarak, fiyatların dalgalanmasına ve ithalat oranında artmasına ister istemez sebep oluyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) verilerine göre Türkiye, 2016 yılında rafineri petrol üretimini 28,7 milyon tonun üzerine çıkardı.

Motorin ürünleri ise aynı dönemde 9,5 milyon tona ulaşırken, benzin üretimi 5,1 milyon tona düştü. İthalatta ise toplam 40 milyon tonun üzerine çıkan Türkiye, ham petrol ihtiyacını 2016'da 24,9 milyon tona geriletti. Benzin ürünlerinde ithal bağımlılığımız yok fakat, motorinde geçen yıl ki oran 12,3 milyona çıktı. 2016'da motorin ithalatımız ise şöyle: 3,9 tonla Hindistan 3,5 tonu Rusya'dan 1,7 milyon ton ile ise İsrail'den alıyoruz. 2014 yılında Irak ve İran'dan alınan ham petrol neredeyse eşit iken, 2015'te İran'dan alınan petrol neredeyse aynı kalırken, Irak tarafından 6 milyon ton daha fazla petrol ithal etmeye başladık. Tabi bu rakamlarla bu iki ülke ithalat konusunda bizim için ilk sırada geliyor. Rusya'dan aldığımız petrole bakacak olursak, 2014 yılında binli rakamlarda gezerken, bu tonajın 2015 ve 2016 yıllarında 3 milyon tonun üzerine çıktığını görüyoruz. 2014 yılında Kuveyt'ten hiç ham petrol alışı yapmıyorduk. 2015'te ufak ufak başladığımız petrol ticareti 2016'da 2,5 milyon tonu aştı.

Suudi Arabistan ile 2 milyon ton civarındaki ticaretimiz son 3 yıldır aynı şekilde devam etmekte. İtalya'dan ithal ettiğimiz ham petrol ise 2014-2016 yılları arasında sürekli düşüş kaydetti. Kolombiya'da 2014 ve 2015'te yarım milyon varil yapılan ithalatta 2016'da hiç yer verilmedi. Kazakistan'dan alınan 1,5 milyon ton ham petrol, 2015 ve 2016'da 600 bin ton seviyelerinde seyretti. Nijerya'da ise 2016'da ithalat alış-verişimizi bitirdik. 2 milyon tona yaklaşan ithalatımız 2015 yılında 600 bin tonlara kadar düştü. Komşu Yunanistan'a baktığımızda EPDK verilerine göre, 2014 ve 2015 yıllarında hiç ham petrol ithalatı yapmadık. 2016'da komşuyla olan ithalat 75 bin tonları aştı. Son 3 yılda Mısır ile aynı düzeyde seyrederken, Libya ve Yemen ile olan ham petrol ticaretimizi 2015 ve 2016 yıllarında sonlandırdık.

MOTORİN İTHALATI HAZİRAN AYINDA YÜZDE 3,7 AZALDI

EPDK 2017 Haziran Ayı Petrol Piyasası Sektör Raporu'na göre Türkiye, söz konusu ayda en fazla ham petrol ithalatını 1 milyon 88 bin tonla İran'dan gerçekleştirdi. İthalatta bu ülkeyi 439 bin tonla Irak, 156 bin tonla Suudi Arabistan ve 152 bin tonla Kuveyt izledi. Bu dönemde Türkiye'nin motorin türleri ithalatı geçen yılın aynı ayına göre, yüzde 3,7 azalarak 1 milyon 120 bin tona, havacılık yakıtları ithalatı yüzde 37,2 düşüşle 18 bin tona indi.

Ham petrol ithalatı ise geçen yılın haziran ayına oranla yüzde 4,64 artarak 2 milyon 7 bin ton oldu. Haziranda, Türkiye petrol piyasasının toplam ithalatı, ham petrol ürünleri ithalatında yaşanan artışla birlikte, yüzde 4,4 yükselerek 3 milyon 514 bin tona ulaştı. Haziranda geçen yılın aynı ayına göre, benzin türleri ihracatı yüzde 14,3 azalışla 237 bin 930 tona, denizcilik yakıtları ihracatı yüzde 62'lik düşüşle 71 bin tona geriledi, havacılık yakıtları ihracatı ise yüzde 13,9 artışla 336 bin tona çıktı. Bu dönemde Türkiye'nin toplam petrol ürünü satışları, haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,5 artışla 2 milyon 335 bin tona yükseldi.

Kaynak: Karar Gazetesi