Bağımsızlık kararı operasyona gerekçe

Şebnem Hoşgör

Hükümet, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde (IKBY) planlanan "bağımsızlık" referanduma üç gün kala, Irak ve Suriye'ye yönelik sınır ötesi operasyon yetkisinin 1 yıl uzatılmasına ilişkin tezkeresini dün kritik rötuşlarla TBMM Başkanlığı'na sundu. Tezkerede, yetki talebinin gerekçeleri arasına bağımsızlık referandumuna yönelik "Türkiye'nin güney kara sınırlarına mücavir bölgelerde yaşanan ve hiçbir meşruiyeti olmayan tek taraflı bölücü gişimler" ile "Türkiye'nin milli güvenliğine yönelik ayrılıkçı hareketler" ifadeleri eklendi. Astana sürecinin de eklendiği metinde 2016'da kabul edilen tezkerede yer alan Suriye rejimine yönelik sert ifadeler yer almadı. Tezkerenin Suriye bölümündeki terör örgütleri arasında DAEŞ'in yanı sıra PKK/PYD-YPG de sıralandı. Kabine üyelerinin elden imzaları alınarak dünkü MGK ve Bakanlar Kurulu toplantıları öncesinde Meclis'e gönderilen tezkere, AK Parti'nin başvurusu doğrultusunda bugün 16.00'da olağanüstü toplanacak TBMM Genel Kurulu'nda görüşülecek. CHP ve MHP de tezkereye destek açıklamaları yaptı.

'Tehdit devam ediyor'

Başbakan Binali Yıldırım'ın imzasıyla TBMM'ye sunulan tezkerede, referandum açıkça dile getirilmedi. Ancak referandum ile olası sonuçlarına yönelik ifadeler kullanıldı. "Türkiye'nin güney kara sınırlarına mücavir bölgelerde yaşanan gelişmeler ve süregiden çatışma ortamının milli güvenliğimiz açısından taşıdığı risk ve tehditler artarak devam etmektedir" denilen tezkerede Türkiye'nin, Irak'ın toprak bütünlüğünün, milli birliğinin ve istikrarının korunmasına büyük önem atfettiği ebirtilerek "Diğer taraftan, Irak'ta PKK ve DEAŞ unsurlarının varlığını sürdürmesi, etnik temelli ayrılıkçılığa yönelik girişimler, bölgesel barışa, istikrara ve ülkemizin güvenliğine doğrudan tehdit oluşturmaktadır. PKK/PYD-YPG ve DAEŞ başta olmak üzere Suriye'de mevcudiyetini sürdüren terör örgütleri, ülkemize yönelik eylemlerini sürdürmektedir" değerlendirmesinde bulunuldu.

Astana sürecine atıf

Astana süreci ile başlayan ateşkesin kalıcı barışa ve çözüme ulaştırılması yönünde Türkiye'nin ilgili diğer ülkelerle yürüttüğü çalışmalarda önemli mesafe kaydedildiği vurgulanan tezkerede, bu bağlamda Suriye sınırları içinde kararlaştırılan çatışmasızlık bölgelerinde terör faaliyetlerini sonlandırmak, huzur, barış ve güvenliği sağlamak amacıyla ilgili diğer ülkelerle yürütülen güvenlik ve diplomatik bazlı çalışmaların devam ettiği anlatıldı.

Baş döndüren trafik

Olağanüstü toplantı çağrısı yapılabilmesi için tezkerenin Meclis'e sunulmuş olması gerektiğinden jet prosedür izlendi. Bu çerçevede Cumhurbaşkanı başkanlığındaki MGK ve Bakanlar Kurulu toplantısı beklenmeden, kabine üyelerinin imzaları elden alınarak tezkere dün öğlen saatlerinde Meclis'e gönderildi.

ABD'den dönen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın havaalanında karşılanmasının ardından da 213 iktidar milletvekillerinin imzasını taşıyan olağanüstü toplantı talebine ilişkin önerge AK Parti Grup başkanvekilleri tarafından TBMM Başkanı İsmail Kahraman'a "takdir sizindir" denilerek sunuldu. Meclis Başkanı Kahraman da "Uygundur, saat de uygun. Acil bir durumdur. Milli bir mesele inşallah neticesinde hayırlı olur, iyi olur. Elzem bir durum var" diye konuştu.

Erdoğan da katılacak

TBMM Başkanı İsmail Kahraman, gazetecilerin Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın tezkere görüşmelerine katılıp katılmayacağı sorusuna "Evet" karşılığını verdi.

CHP'den tezkereye 'şartlı destek'

CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, tezkerenin Meclis'e sunulmasından önce TBMM'de düzenlediği basın toplantısında, "Türkiye'ye yönelik terör örgütlerini kapsayan, terörle mücadeleyi esas alan, Türkiye'ye yönelik terör tehditlerini bertaraf etmeye yönelik" ve "TSK'nın elini güçlendirmesi" şartıyla tezkere "evet" diyeceklerini söyledi.

Ak Parti Grup Başkanvekili Elitaş'ın önceki akşamki olağanüstü toplantı çağrısıyla ilgili açıklamasını eleştiren Altay, Meclis'in Cumhurbaşkanı, Meclis Başkanı ve beşte bir milletvekilinin imzasıyla olağanüstü toplantıya çağrılabileceğini anımsattı.

Elitaş'ın açıklamasında tarih verdiğine dikkati çeken Altay, "TBMM Başkanı İsmail Kahraman, senin hukukunu, saygınlığını da ben mi savunmak zorundayım? Bu TBMM'ye yapılmış en büyük saygısızlıktır. Gerekçe, Kuzey Irak'ta yapılması öngörülen referandumla ilgili akıllarınca oraya gözdağı vermek. Tezkerenin 30 Ekim'e kadar zamanı var, daha 40 gün var. 1 Ekim'de Meclis zaten açılacak. Siyaseti, AK Parti'nin biraz daha ciddi, parlamentoya saygılı, ayakları yere basarak yapmasını tavsiye ediyoruz. Rahatsızlığımız, TBMM Başkanı'na ait yetkinin, AK Parti Grup Başkanvekili tarafından kullanılması. Meclis, bölgede yaşanan her konuda her an toplanacak kabiliyete sahiptir ama TBMM'ye ait yetkiyi Ak Parti'nin kullanması doğru değil" dedi.

MHP olumlu oy verecek

Tezkere görüşmelerinde MHP adına konuşmayı Grup Başkanvekili Erkan Akçay Yapacak. Akçay da, Milliyet'e "Tezkereye olumlu oy vereceğiz. Güney sınırlarımızda yaşanan gelişmeler gün geçtikte daha kritik bir hal alıyor. Türkiye'nin güvenliğine yönelik tehdidin bertaraf edilmesi gerekmektedir. Tezkere bu yönde bir tedbirdir. 25 Eylül'de Barzani'nin inatla yapmak istediği referanduma dönük tutumu içeriyor. Olumlu buluyoruz" dedi. MHP Grup Başkanvekili Erhan Usta da "Biz bu tezkereye başından beri söylediğimiz gibi destek vereceğiz" dedi.

'Birilerinin dar gündemi'

HDP Grup Başkanvekili Ahmet Yıldırım ise olağanüstü toplantı kararının Erdoğan tarafından alındığını ileri sürdü. Olağanüstü toplantıya katılacaklarını aktaran Yıldırım, "Bu birilerinin dar, küçük, çıkar gündemidir" dedi.