Tarihin üstünde oturuyoruz

IŞIL ÇALIŞKAN

İstanbul'un tarihi ve kültürel mirası, hem çarpık yapılaşma hem de bilinçsiz vatandaşlar eliyle tahrip edilmeye devam ediyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz günlerde yaptığı "İstanbul'a ihanet ettik" açıklamasıyla bu vahim tabloya dikkat çekti. Ancak tarih ve kültürü yok etme davranışı yerel yönetiminden vatandaşa uzanan, artık normalleşmiş bir durum. İstanbul'un en çok ziyaret edilen yerlerinde bulunan tarihi kalıntıların içler acısı hali de bu gerçeği bir kez daha ortaya konuldu.

Saraçhane Parkı'ndaki Roma kalıntıları ve Mimar Sinan'ın İstanbul'un merkezi olarak tespit ettiği mihenk taşı bu anlayışın yeni kurbanları. Yüzlerce yıllık tarihi eserler kimi zaman oturak olarak kullanılıyor kimi zaman da üzerlerinde mangal yakılıyor. İsten kararmış bu tarihi kalıntıların çevresinde herhangi bir koruma da uyarı yazısı yok. Eserler tarih ve kültür düşmanlarının açık hedefi durumunda. Bir diğer can sıkan görüntü ise Şehzadebaşı Camii'nin avlu duvarındaki mihenk taşına yapılan graffiti. İstanbul'un merkezi kabul edilen tarihi bir taşın bu haldeki görüntüsü görenleri şaşkına çeviriyor.

Sanat tarihçisi Prof. Dr. Selçuk Mülayim, tarihi miraslara karşı bu acımazsızca tutumu şöyle değerlendirdi: "Graffiti işlerine diyecek de yapacak da bir şey yok. Bu maalesef önlenemiyor. Eline spreyi alan sıkıyor. İnsanlar surların içine girip çay ocağı yapıyor, sonra 'Ben Bizans'tan beri buradayım' diyor. O da bilinçsizlik tabii. Yalnız bunu Bursa, Eskişehir halkı yapmıyor. Sadece İstanbul'da var. En genel anlamda temel sorun eğitim. Bilinçlenme, aydınlanma, farkındalık, bunun kendi yararına olacağını anlama ve kavrama sıkıntıları yaşıyoruz."