30 yaş üstü gebelerde 'Down sendromu' riski
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Miraci Tosun, "Hamilelik öncesi mutlaka diş doktoruna gidin, sigarayı bırakın, folik asit alımına 2 ay önce başlayın" önerisinde bulundu. Tosun, 30 yaşında doğum yapan bayanların bebeklerinde 952'de 1, 35 yaşta 378'de 1, 40 yaşta 100'de 1, 49 yaşında ise 11'de 1 down sendromu riskinin olduğunu söyledi.
OMÜ Tıp Fakültesi Şehir Polikliniği'nce düzenlenen hasta eğitim toplantısında sağlıklı gebelik konusu işlendi. Gebelik öncesi, gebelik sırasında yapılması gerekenler, doktor kontrolü, alınması gereken önlemler, gebelik süreci gibi konularda bilgi veren Yrd. Doç. Dr. Miraci Tosun, çocuk kararının alınmasıyla birlikte ön hazırlık yapılmasının çok önemli olduğunu söyledi.
Birçok anne adayının ön hazırlık yapmadığına dikkat çeken Tosun, "Gebelik öncesi diş hekimine gidilerek dişler kontrol ettirilmelidir. Günlük ağız ve diş bakımı kesintiye uğratılmamalıdır. Hamilelik öncesi tam bir ağız muayenesinden geçerek optimal ağız hijyenine kavuşmalı ve bunu sürdürme alışkanlığını kazanmalıdır. Çünkü plak birikimi ve diş eti hastalıkları ile hamilelik sırasında oluşan hormonal değişiklikler arasında direkt ilişki vardır. Hamilelik sırasında oluşan hormon artışı ağız mukozasını dış etkenlere karşı özellikle bakteri plaklarına karşı daha hassas yapar. Bilinen uzun dönem bir hastalık varsa gebe kalmadan önce kontrol altında olmalıdır. Sigaranın zararları ise ortadadır. Gebe kalmadan önce sigara bırakılmalıdır. Anne ve çocuk üzerinden birçok zararları vardır. Gebelikte folik asit kullanımı çok önemli. Her 100 gebelikten 2-3'ünde anormallik var. Folik asit eksikliğinde sakatlıklar çok fazla ortaya çıkıyor. Gebe kalmadan önce folik asit alımına 1-2 ay öncesinden başlanmalıdır" dedi.
Bir anne adayının hamile olduğunu hissettiği an doktora başvurması gerektiğine dikkat çeken Tosun, doktora en son adet gününün bildirilmesinin çok önemli olduğunu, buna göre gerekli kontrollerin yapıldığını, hamile ise doğum zamanlamasının belirlendiğini kaydetti. Hamilelik döneminde fiziksel sakatlıkların yanı sıra genetik bozukluklarında olduğunu, binlerce genetik bozukluk arasında en yaygınının "down sendromu" olduğunu ifade eden Tosun, "En basit tanımıyla down sendromu çocuğun vücudundaki hücrelerin 46 yerine fazladan bir kromozoma, yani 47 kromozoma sahip olmasıdır. Günümüzde birçok çocuğun down sendromu olarak doğduğunu görüyoruz. Genel olarak genetik bozukluklar 800'de 1 olarak görülmektedir. Sendroma baktığımızda 30 yaşındakilerde 952'de 1, 35 yaşta 378'de 1, 40 yaşta 100'de 1, 49 yaşında ise 11'de 1 olarak down sedromu riski vardır. Down sendromunda kesin tanı konulmaz. Genel yapılan testler vardır. Ama risk oranlarının belirlenmesi için geliştirilen özel testler uygulanmaktadır. Bu testlerin bebek 11-14 haftalıkken yapılması çok önemli. Bu testlerde bebeğin bazı bölgelerinin inceliği, ense kalınlığı, baş ve popo mesafeleri ölçülür. Yüzde 90 güvenlidir. Hamilelik sürecinde doktor kontrolü çok önemli" diye konuştu.
Hamilelikte mide bulantısı konusuna da değinen Tosun, yüzde 70-80 hamileliklerde bulantı olduğunu, sabah kahvaltı yapmadan önce bisküvi, kızartılmış ekmek gibi kuru gıda yenmesinin bulantıyı azaltacağını, bulantıyı tetikleyecek kokulardan uzak durulması gibi önlemler alınabileceğini ve az ve sık yemek yenmesinin yararlı olacağını kaydetti.