En doğru veriler Facebook'ta

İlker Nuri Öztürk

er seçim öncesi sokakları dolduran rengarenk parti bayrakları, son ses marşların çalındığı araçlar, pankartlar yerini yavaş yavaş sanal ortama bırakıyor. Günlük hayatın çoğunu sosyal medya hesaplarında geçiren seçmen, oy vereceği adayları da burada tanıyor. Sosyal medya kullanımı ve dijital algı üzerine çalışmaları bulunan İletişim Tasarımcısı Murat Dağıtmaç ile hem sosyal medyanın seçmen üzerindeki etkisini hem de adayların sosyal medyada dikkat etmesi gerekenleri konuştuk.

Sosyal medya adaylara nasıl bir kolaylık sağladı?

Eskiden bir koltuğa aday olmak çok zordu. Pankart asmak, davet düzenlemek, organizasyon yapmanız gerekiyordu. Şimdi partiye başvurup aday adayı olduktan sonra işiniz çok kolay. Fotoğrafınızı facebook'a yükleyip 100-200 liralık reklamla büyük etkileşim alıyorsunuz. Hem maddi hem de manevi olarak adayların işine geldi. Ancak hesap açıp kanal kurmak yetmiyor. Analiz yapıp sonuçları düşünmek, ciddi bir strateji belirlemek gerekiyor. En samimi iletişim, insanların evine gidip ziyarette bulunmaktı, şimdiyse sosyal medya sayesinde günün her saati seçmenle iletişim halindeler. Örneğin Amerika'daki seçimlerde kimse Trump'ı beklemiyordu ama sosyal medyanın etkisiyle o kazandı. Sosyal medya anket sonuçlarından daha etkili.

TWİTTER'DA MİSAFİR GİBİYİZ

Sosyal medya siteleri ve kullanıcılar arasında nasıl bir bağ var?

Türkiye'de ortalama bir kişinin 3 sosyal medya hesabı var. Hepsi ayrı bir ihtiyacımızı karşılıyor. Site sahipleri içerikleri 7 yaşındaki çocuk da 70 yaşındaki amca da anlasın isterler. Twitter'da altın oran vardır, mavi renk kullanılır. Mavi, güven verir. Facebook ve twitter'ı kullanan kitle biraz büyük yaş grubu. Instagram ise kırmızı, pembe gibi sıcak renkleri kullanarak hedef kitlesini gençler olarak seçiyor. İlk olarak sadece mobil kullanılması da bunun göstergesiydi. Arkadaşlarım ne yapıyorun cevabını Facebook'ta buluyoruz. Yöneticiler ne dedi, Türkiye ve dünya gündeminde neler var kaygısını gidermek için Twitter'a bakıyoruz. Instagram ise narsist bir yaklaşımla kendini ispat yeri olarak kullanılıyor.

Sosyal medyayı iyi kullanan siyasetçilerden kimleri sayabiliriz?

Başkan Recep Tayyip Erdoğan, İBB Başkanı Mevlüt Uysal, genç milletvekili Rümeysa Kadak'ı sayabilirim. Tayyip Erdoğan twitter'ı sık kullanıyor, gittiği ülkenin dilinde yabancı tivitler de atıyor. Mevlüt Uysal sürekli gittiği yerden canlı yayın yapıyor ve takipçilerine bildirim geliyor. Açıp izlemesiniz de haberiniz oluyor. Rümeysa Kadak ise milletvekili olmadan önce neyse şimdi de öyle. Sorulara cevap veriyor, gerçek hayatla sosyal medyayı birleştiriyor. Samimi bir dili var. Kendisini kutlarım.

Yerel seçimler öncesi hangi mecra adaylar tarafından tercih edilmeli?

Twitter'a kapalı bir bakış açısıyla giriyoruz. Alanlar kalın çizgilerle ayrılmış durumda. Devlet büyükleri, bürokratlar, sanatçılar, akademisyenler var. Twitter'da misafir gibiyiz, facebook arkadaşlarımızın olduğu bize yakın bir mecra. Facebook'ta ise tanıdıklarınız, akrabalarınız, arkadaşlarınız var. Onlardan bir zarar, mesaj beklemeden önyargısız şekilde giriyorsunuz. Bu nedenle savunmasız olduğunuz için mesajlardan etkilenmeniz daha kolay oluyor. Özellikle yaklaşan yerel seçimlerde facebook daha öncelikli olmalı. Yerel deyince aklımıza arkadaşlarımız, akrabalarımız geliyor.

En doğru veriler Facebook'ta

Türkiye ve dünyadaki siyaset twitter üzerinden takip ediliyor fakat hedef kitleyi bulma açısından twitter eksik kalıyor. Facebook'ta daha çok veri yer alıyor. Beğen tuşuna kolay basıyoruz ama favorilere ekleme konusunda tereddüt ediyoruz. Paylaştıklarınızdan ayrı olarak, 60-70 beğeniyle sizin nerede oturduğunuzu, cinsel tercihinizi ve siyasi eğiliminizi çıkartabiliyorlar. 300 beğeniyle bilinçaltınıza kadar detayları çıkartabiliyorlar. Sosyal medya algı yönetiyor fakat ondan daha önemlisi bilgi topluyor. Bu bilgilere bakıp strateji belirliyor. Yardımsever bir kişi böyle bir mesaj vermeli, bunlar genç şöyle bir mesaj verelim diye seçim yapıyorlar.

Belediye denince bina akla gelmiyor

Uşak Belediyesi hesabını iyi kullanıyor. Minik bir taraftara Uşak ağzıyla "Küfür etmeyelim gari" dedirtiyor. Geçenlerde Korece tivit atmış, iyi uykular diye. İkonları kullanıyor, popüler bilgisayar oyunlarından espri üretiyor. Bu tür hesaplar alt metin olarak takipçilerine "Sizdenim" diyebilmeli. Verilen mizahi cevaplar ve sürekli etkileşim sayesinde artık belediye denince akla bina gelmiyor.

7 maddede bir aday hesabı nasıl olmalı?

1- Hesabın profil fotoğrafında beyazı tercih etmeleri iyi olur. Aday olduğunuz partinin renklerinden mendil, kravat kullanırsanız bu aidiyet hissi uyandırır.

2- Hatıra fotoğrafı çektirilmesin. Komşularla samimi ortamları, kendiliğinden oluşan ortamlar paylaşılmalı. Gelen mesajlara cevap verilmesi lazım. Çünkü vatandaş, beni facebook'ta dinlemeyen adam gerçek hayatta hiç dinlemez diye düşünür.

3- İyilik gizli yapılmalı. İhtiyaç sahibi aile, yaşlı veya hasta ziyaretleri insanları mahcup ediyor. Böyle şeylerin paylaşılmaması gerekiyor.

4- Sosyal medya selam için değil hizmet için kullanılmalı. Şu an toplantıdayız, hayır olsun ziyareti gibi paylaşımlar yukardaki siyasetçilere selam niteliğindedir. Bunlar vatandaşı ilgilendirmiyor. Sosyal medyayı yoğurdun kaymağı olarak kullanıyoruz. İnsanlara dokunabiliyor musun, bu önemli.

5- Sadece paylaşımla, vaatle bir şey olmaz. Pankarttaki vaat yerini bulmalı. İçerik oluşturduğumuzda asıl sosyal medyayı kullanmaya başlıyoruz. Örneğin 100 kişinin katıldığı bir etkinlik, iyi bir içerik hazırlığı ile milyonlarca kişiye duyurabiliyor.

6- Özellikle twitter'da linç kültürü var, dikkatli olunmalı. Orada yanlış anlaşılacak yazılar yazılmamalı. En basiti bir yaşlıyla oturarak konuştuğu video, fotoğraf dolaşıma sokulduğunda aday zor duruma düşer.

7- Büyük tartışmalara taraf olmaktan çok; bilgi verici, aydınlatıcı, düzeltici olmalı. Her şeyle ilgili fikir söylememeli. Bu konuyu araştırmam lazım diyebilmeli. Söyleyeceği bir yanlış, bu kez kendisini lince götürür. Alanıyla ilgili fikir beyan etmekten kaçınmamalı.