Harcamalar yükselirken tüketim ve gelir düştü
Şubatta bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9.7 artarak enflasyonun altında kaldı. Giderler ise yüzde 33.2 yükselerek 83.7 milyar lira oldu. Ocak ayında takvim etkilerinden arındırılmış tüketim daralması da bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6.7 olarak kayıtlara geçti. Perakende de cirolar ise ocakta yıllık bazda yüzde 12.1 arttı
Merkezi yönetim bütçesi Ocak-Şubat döneminde 11.7 milyar lira açık verdi. Hazine ve Maliye Bakanlığının açıkladığı Şubat 2019'a ilişkin bütçe uygulama sonuçlarına göre, şubatta bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9.7 artarak 67 milyar lira, bütçe giderleri ise yüzde 33.2 artarak 83.7 milyar lira olarak kaydedildi. Ocak-şubat döneminde bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 37.5 artarak 163.9 milyar lira, bütçe giderleri ise yüzde 47 yükselerek 175.6 milyar lira oldu. Böylece merkezi yönetim bütçesi, şubatta 16.8 milyar lira, ocak-şubat döneminde ise 11.7 milyar lira açık verdi. Öte yandan Türkiye İstatistik Kurumu, ocak ayına ilişkin perakende satış hacmi endekslerini açıkladı. Takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi ocakta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.7 azaldı. Daralma aralık ayında yüzde 8.8'di. 2018 yılının son üç ayılık ortalama tüketim daralması da yüzde 7.5 olarak kayıtlara geçmişti. Yüzde 6.7'lik düşüşe göre, gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 2.9, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 10.3, otomotiv yakıtı satışları yüzde 2.8 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi, ocakta bir önceki aya göre yüzde 1.3 yükseldi. Söz konusu ayda, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 0.5, otomotiv yakıtı satışları yüzde 4. 8 artarken, gıda, içecek ve tütün satışları aynı seviyede kaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciroya bakıldığında ise; ocakta bir önceki aya göre yüzde 2.4 artış görüldü. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 2.1, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 1.5, otomotiv yakıtı satışları yüzde 5.3 artış kaydetti. Takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro da, ocakta yıllık bazda yüzde 12.1 arttı. Bu dönemde gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 17.9, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 10.6, otomotiv yakıtı satışları yüzde 7 artış gösterdi.
ŞUBATTA 83.7 MİLYAR LİRA HARCANDI
2019 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 960 milyar 976 milyon lira ödenekten, şubatta 83 milyar 737 milyon lira gider gerçekleştirildi. Geçen yılın aynı ayında ise 62 milyar 888 milyon lira harcama yapılmıştı. Geçen ay, faiz hariç bütçe giderleri için öngörülen 843 milyar 659 milyon lira ödeneğin yüzde 8,2'si kullanılarak, 69 milyar 33 milyon lira harcandı. Şubatta personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 33 artarak, 20 milyar 122 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 247 milyar 303 milyon lira ödeneğin yüzde 8,1'i kullanıldı.
BÜTÇEYİ ALKOL VE TÜTÜN AYAKTA TUTTU
Geçen yılın şubat ayında 61 milyar 14 milyon lira olan bütçe geliri, bu yılın aynı ayında yüzde 9.7 artışla 66 milyar 962 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde vergi gelirleri tahsilatı yüzde 9.4 artarak, 57 milyar 499 milyon lira oldu. Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, yüzde 29.9 yükselerek, 7 milyar 7 milyon lira olarak hesaplandı. Gelir vergileri yüzde 24, kurumlar vergisi yüzde 19.7 yükseldi. Böylece gelir ve kardan alınan vergilerin yüzde 21 arttığı görüldü. Katma değer vergisi (KDV) yüzde 19.5 düşerken, özel tüketim vergisi (ÖTV) gelirleri yüzde 5.5 yükseldi. Alkol yüzde 43, tütünden ise 60'lık vergi geliri elde edildi. Oranlara göre bütçeyi alkol ve tütün vergi gelirleri ayakta tuttu. Bu dönemde uluslararası ticaret vergisinde ise 1.8'lik gerileme kaydedildi.