ABD'ye 'F-35'i almayalım' teklifi masada

Türkiye, çok sayıda teknik sorun barındıran F-35 savaş uçaklarını almamayı planlamaya başladı. Türkiye, Teknik sorunlar dolayısıyla gecikmeler yaşanan ve hala geliştirme aşaması tamamlanıp seri üretim sürecine geçilemeyen, bu haliyle de çok pahalıya mal olan F-35'lere soğuk bakıyor.

UÇAĞIN ÇOK CİDDİ SORUNLARI VAR

Projede program ortağı olarak ciddi yatırımları bulunan Türkiye'ye F-35 uçağı alımından vazgeçmeyi düşündüren asıl sorun ise, uçağın, harbe hazırlık konusunda olumsuz etkilere yol açan parça envanter verileri bakım sürelerine ilişkin problemler.

ABD'YE BAĞIMLI YAPACAK!

Türkiye, F-35'leri alsa da uçakları kullanırken performansa dayalı lojistik yönetiminde tamamen Amerika'ya bağımlı olacak. Bu da uçak hizmette kaldığı uzun yıllar boyunca lojistik yönetiminin Amerika tarafından yerine getirilmesini gerektireceğinden, olası gerilimlerin devamı halinde F-35 savaş uçaklarının hizmetinin durdurulması veya aksatılması için gereken parça değişimleri, ikmal, bakım, sistem yükseltmeleri ve geliştirmelerinin teslimini geciktirmek gibi ambargolarla her dönem karşı karşıya kalınabilir.

TÜRKİYE KARARINDAN VAZGEÇİYOR

Yine uçağa bağlanacak milli silah sistemlerinin entegrasyonunda ABD'ye bağlı olmak da ciddi bir güvenlik sorunu olarak ortada duruyor. Halen uçağa ilişkin teknik sorunların aşılamadığı da değerlendirildiğinde, Türkiye, F-35 savaş uçakları alımını yeniden masaya yatırmış durumda. Uçağı kullanacak olan Hava Kuvvetleri Komutanlığı ile tedarik makamı Savunma Sanayii Başkanlığı nezdindeki kaynaklar, Amerika ile F-35 gerilimi karşısında ortak bir değerlendirmede bulunuyorlar:

"Bu gerilim Türkiye'nin F-35 almamasına yol açacaksa iyi bir sonuç." Yine son gelişmelerin ardından Türkiye'nin yerli ve milli üretime ağırlık vermesi konusunda büyük memnuniyet oluşmuş durumda. Türkiye halen bu tehditlerin harbe hazırlık durumunu etkilememesi doğrultusunda mevcut savaş uçaklarının daha uzun süreli kullanmak üzere çalışmalarını yoğunlaştırırken, bu sürecin Milli Muharip Uçak TF-X'in üretilmesi sürecini de hızlandıracağı değerlendiriliyor.

• Türkiye ödediği parayı isteyecek
• Türkiye bugüne kadar satın alacağı uçaklar için ödediği parayı faiziyle ve cezasıyla birlikte geri alacak ve bunu da gerekirse yargı yoluyla yapacak. Bununla beraber, edinilen bilgiye göre Türkiye'nin F-35 projesinde yaptığı yatırımlar ve Türk firmaların bu projede proje ortağı olarak devam etmesine yönelik herhangi bir engelleme söz konusu dahi olamaz. Gerek F-35 program sözleşmeleri gerekse uluslararası hukukun buna kesinlikle izin vermediği, uluslararası ticarette bu yönde ciddi bağlayıcı düzenlemeler olduğu belirtiliyor. Ancak uluslararası hukukun hiçe sayıldığı tehditler karşısında bu konuda ne tür gelişmeler yaşanacağı da süreç içerisinde netleşecek.

Kıymet Sezer