İyotlu tuz sağlık yönünden zorunlu
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, iyotlu tuz tüketimi için 19 ilde kampanya başlattı
DİYARBAKIR (CİHAN)-Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Türkiye'deki iyot eksikliğinden kaynaklanan çeşitli olumsuzlukların yaşanmaması, yürütülen hizmetlerde etkinliğin artırılması amacıyla iyotlu tuz tüketiminin en düşük olduğu 19 ilde kampanya başlattı.
Adıyaman, Ağrı, Aksaray, Bingöl, Batman, Diyarbakır, Hakkari, Kars, Kırşehir, Karaman, Kırıkkale, Mardin, Muş, Nevşehir, Osmaniye, Siirt, Şırnak, Tunceli ve Yozgat illerini kapsayan toplam 19 ilde, yıl sonuna kadar devam edecek "İyotlu Tuz Tüketiminin Artırılması ve Bilgilendirme Kampanyası" düzenlendi.
Kampanya kapsamında izlenecek yol ve metodun belirlenmesi için Ankara'da Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü temsilcileri, UNICEF Türkiye Temsilciliği, İl Tarım Müdür Yardımcıları, Kontrol Şube Müdürleri ve İlçe Müdürlerinin katılımıyla bir toplantı yapıldı.
Kampanya süresince 19 ile bağlı 148 ilçe ve ilçelere bağlı 5 bin 814 köy veya beldeye (okul, cami, köy odası, minibüs, bakkal, sağlık ocağı, belediye binası ve benzeri ortak kullanım alanları için) 60 bin adet iyotlu tuz posteri ve 60 bin adet iyotlu tuz lifleti dağıtılacak. İlçelere bağlı köylerin muhtarlarına yönelik olarak Kaymakam, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, İlçe Sağlık Müdürlüğü, İlçe Müftülüğü ve İlçe Belediye Başkanlığının da katılımıyla bir bilgilendirme toplantısı düzenlenecek.
Toplantıya katılan muhtarlar, Tarım İlçe Müdürlüğü'nün koordinatörlüğünde köy/belde kahvehanelerinde köylülerine iyotlu tuzun önemini anlatan toplantılar düzenleyecek. Kampanya sonucunda, iyotlu tuz tüketimi Türkiye ortalamasının altında bulunan 19 İlde iyotlu tuz tüketiminin artırılarak akıllı, çalışkan ve başarılı bir nesil ile sağlıklı bir hayat sağlanması hedefleniyor.
İyot yetersizliği, insan gelişimini olumsuz etkileyen ve dünyada yaklaşık 2.2 milyar insanın risk altında olduğu önemli bir halk sağlığı sorunu. İyot vücuda alınması gereken bir mineral olup yetersizliğinde öğrenme ve algılama bozuklukları, fiziksel ve zihinsel gelişim eksikliği görülebiliyor. Yapılan bilimsel çalışmalarda, iyot yetersizliği gözlenen toplumların zeka düzeylerinin (IQ) 10-15 puan daha düşük olduğu saptandı.
Bu da derslerinde daha az başarılı bir öğrenci ve işinde daha az verimle çalışan kişi demek. İyot eksikliğinin kişilerde çeşitli evrelerde, zeka geriliği, cücelik, sağırlık, felç, doğumsal anomali, bebek ve çocuk ölümlerinde artış, kısırlık, her yaşta guatr, okul çocukları ve erişkinlerde öğrenme, algılama bozukluğu gibi çeşitli olumsuzluklara yol açtığı biliniyor.
Bu nedenle, iyodun çeşitli gıdalarla vücuda alınması gerekiyor. Söz konusu sorunların çözümüne yönelik olarak dünyada iyot yetersizliğinin önlenmesine yönelik birçok ülke, özel programlar başlattı. Diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de iyodun, tuz tüketimi ile vücuda alınması uygun görüldü. UNİCEF, Sağlık Bakanlığı ve Tarım ve Köyişleri Bakanlığı işbirliğinde "İyot Yetersizliği Hastalıklarının Önlenmesi ve Tuzun İyotlanması Programı" 1994 yılında başlatıldı.
Bu kapsamda, ülkemizde sofra tuzlarının iyotlanmasına ilk olarak 1998 yılında başlandı. İyotlu tuz tüketim oranı yüzde 18'lerde iken bu oran halen yüzde 70'lere ulaştı. Ancak, toplumun tüm kesimlerinin iyotlu tuz tüketimi konusunda bilinçlenerek bu rakamın daha yukarılara çıkarılması hedefleniyor. Bunun için yasal değişikliklerin gerçekleştirilmesi ile halkın bilinçlendirilmesi, izleme-değerlendirme ve denetim çalışmalarına ağırlık veriliyor.
05.06 2004 tarih ve 25483 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5179 Sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair KHK'nin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun gereğince, gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemeleri üreten, üreten/satan, satan iş yerleri ile toplu tüketim yerlerinin denetimleri Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın yetki ve sorumluluğunda bulunuyor.
Yine Bakanlığın hazırlanan "Türk Gıda Kodeksi - Sofra ve Gıda Sanayi Tuz Tebliği"ne göre sofra tuzlarına 50-70 mg/kg oranında potasyum iyodür veya 25-40 mg/kg oranında potasyum iyodat katılması zorunlu. İnsan bedeni iyodu depolayamadığından, iyodun her gün gıdalarla birlikte, özellikle de iyotlu tuz tüketimi yoluyla alınması gerekiyor. İyotlu veya iyotsuz tuz kullanımında, yiyeceklerin tadı ve sunuşu açısından bir fark oluşturmamaktadır.