İstifa etsem de yeşil pasaport alabilir miyim?

Soru

1980 yılında hava kuvvetlerinde göreve başladım.15 şubat 1996 yılında kendi isteğimle istifa ettim. Yesil pasaport alma hakkım var mı?

Cevap

5682 sayılı Pasaport Kanununun 14/A maddesinde yeşil pasaport olarak bilinen hususi damgalı pasaport hakkından yararlanacak kamu görevlileri sayılmıştır. Buna göre yeşil pasaport hakkından, birinci, ikinci ve ucuncu derece kadrolarda bulunan veya bu kadrolar karsılık gosterilmek veya T.C. Emekli Sandıgı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sozlesmeli olarak calıstırılan Devlet memurları ve diger kamu gorevlileri ile birinci derece kadro ile emeklilige hak kazanmıs olan belediye baskanları ile bunlardan emeklilik veya çekilme sebebiyle görevden ayrılmış olanlar yararlanmaktadır. Başka bir ifadeyle, yeşil pasaport alma hakkına sahipken istifa eden kamu görevlileri müstafi durumdayken de yeşil pasaport hakkından yararlanabilecektir.

Konuyla ilgili bir diğer hüküm de Kanunun ek 4. maddesinde yer almaktadır. Kanuna 1988 yılında 3463 sayılı Kanunla eklenen söz konusu hükümde. "Devlet memuru olarak 1 inci, 2 nci ve 3 üncü derece kadrolarda bulunup da Hususi Damgalı Pasaport almaya hakkı olan Devlet memurları ile subay ve astsubayların taşıdıkları unvan ve/veya rütbeleri taşımakla beraber 1 inci, 2 nci ve 3 üncü derece kadroları almadan emekli olan veya ayrılanlardan Devlet memuriyetindeki hizmet süreleri, taşıdığı unvan ve/veya rütbeleri itibariyle bugün Hususi Damgalı Pasaport almaya hak kazananlar emsal alınmak suretiyle bunlara da Hususi Pasaport verilir." denilmektedir. Madde hükmü kolay anlaşılabilir türden değildir. Madde gerekçesi de hükmün tekrarından ibaret olup, TBMM tutanaklarını incelediğimizde Genel Kurulda tartışılmaksızın okunup kabul edilen bir madde olduğu görülmektedir.

Ek 4. maddeye göre, yeşil pasaport hakkını elde etmeden istifa eden TSK mensupları da dahil kamu görevlileri; birinci, ikinci veya üçüncü derecelerde kendi unvan veya rütbelerine ait kadro bulunması halinde aynı kıdem ve rütbeye sahip emsallerinin yeşil pasaport alma hakkını elde ettikleri tarihte müstafi olsalar dahi yeşil pasaport alabilecektir. Örneğin beşinci dereceli uzman kadrosundayken istifa eden biri, aynı unvan ve derecedeki emsalinin yeşil pasaport hakkına sahip olduğu tarihte (6 yıl sonra) bu pasaportu elde edebilecektir. Askeri personel bakımından da durum aynıdır.

Yeşil pasaport hakkı için birinci, ikinci veya üçüncü dereceli kadroları müktesep hak olarak elde etmek değil, bu derecelere atanmak yeterli olduğundan 657 sayılı Kanunun 68/B maddesi kapsamında ilk üç dereceli kadrolara atananlar da bu haktan yararlanabilecektir. Örneğimize göre kişi müfettişliğe yeni atandığında istifa etse bile 68/B maddesine göre üçüncü dereceye atanmak için 8 yıl hizmet süresi yeterli olduğundan başvuru tarihinde 8 yılı (3 yılı görevde, 5 yılı da müstafi durumda) doldurmuş ise yeşil pasaport almasına mani bir durum yoktur.