Ziraat Bankasında çalışılan süreler memurların özlük haklarını nasıl etkiler?

Soru: 17.10.2011 tarihinde göreve başladığım Ziraat Bankasında 10.05.2015 tarihinde askerlik vazifesi için ücretsiz izine ayrıldım. Askerlik dönüşü göreve başlamadan 17.11.2015 tarihinde ... Uzman Yardımcılığını kazandığım içi istifa edip, 19.11.2015 tarihinde .. Uzman Yardımcısı olarak göreve başladım. Ziraat Bankasında çalıştığım süreler memurluktaki derece kademe ve izin gün sayısını hesaplanması gibi özlük haklarımı etkiler mi?

Cevap: Ziraat Bankası 25 Kasım 2000 tarihi öncesinde 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında bir kamu iktisadi teşebbüsü idi. Personelinin statüsü ise 399 sayılı KHK kapsamında düzenlenmiş olup; Bankada memur ve sözleşmeli personel istihdam edilmekteydi.

15 Kasım 2000 tarihli ve 4603 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesiyle Bankanın yapısı değiştirilmiş, KİT statüsüne son verilmiş, özel hukuk hükümlerine tabi personel istihdamına geçilmiş, mevcut personelden sözleşme teklif edilmeyenler diğer kamu kurum ve kuruluşlarına Devlet Personel Başkanlığı tarafından nakledilmiştir. Kanunun geçici 1. maddesiyle de Bankada 31.12.2002 tarihinden itibaren özel hukuk hükümlerine tabi olmayan personel çalıştırılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Bugün Ziraat Bankası 4603 sayılı Kanuna ve anasözleşme hükümlerine tabi, sermayesinin tamamı Devlete ait, işçi statüsünde personel istihdam eden kamu bankasıdır. Banka, 4603 sayılı Kanuna tabi olması ve kamu fonu kullanıyor olması itibarıyla mülga 217 sayılı KHK'nin 2. maddesi kapsamına dahil kamu kuruluşudur.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Yıllık izin başlıklı 102. maddesinde, "Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir." denilmektedir. 154 Seri Nolu Devlet Memurları Kanunun Genel Tebliğinde ise, yıllık izin sürelerinin hesabında, hangi statüde olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet süreleri ile kamu kurum ve kuruluşlarında geçmese dahi Devlet memurlarının kazanılmış hak aylıklarında değerlendirilen hizmet sürelerinin dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir. Yukarıda açıkladığımız üzere 217 sayılı KHK kapsamında kamu kuruluşu olması sebebiyle yıllık izin süresinin tespitinde Bankada çalışılan sürelerin dikkate alınması gerekmektedir.

Diğer taraftan, Devlet memurlarının memuriyete girmeden ya da memurluktan ayrılarak yapmış olduğu çalışmalarının kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirilmesi için yasal düzenleme bulunması gerekmektedir. Konuya ilişkin olarak 657 sayılı Kanunun 36. maddesinin C fıkrasında bu neviden hangi hizmetlerin memuriyetten sayılacağı belirlenmiştir. Ayrıca bu genel düzenleme dışında intibaka ilişkin istisnai nitelikte bazı özel kanun hükümleri de mevcuttur. Uzman yardımcısı kadrosu Genel İdare Hizmetleri Sınıfında yer almakta olup, bu sınıfa girenlerin memuriyet dışında çalıştıkları sürelerin hizmetten sayılacağına dair hem 657 sayılı Kanun hem de özel kanunlarda bir hüküm yer almadığından Bankada işçi statüsünde çalışılan sürelerin derece/kademe intibakınızda değerlendirilmesi mümkün değildir.

Ayrıca soruda yer almamakla birlikte, 657 sayılı Kanunun 68/B maddesine göre ilk dört dereceye atanmak için gerekli hizmet süreleri belirlenirken 217 sayılı KHK kapsamına dahil kuruluşlarda geçen sürelerin de hesaba katılması sebebiyle; Bankada çalışılan sürelerin tamamı dikkate alınarak 8 yıl dolduğunda 3 veya 4. dereceli, 10 yıl tamamlandığında ise 1 veya 2. dereceli gelir uzmanı kadrosuna atama yapılabilecektir.

Sonuç olarak memuriyet öncesinde Ziraat Bankasında özel hukuk hükümlerine tabi olarak geçen sürelerin;
- Memuriyet kazanılmış hak aylık derece ve kademesinin tespitinde dikkate alınamayacağını,
- Yıllık izin verilmesine esa alınan 10 yıllık hizmet süresinin hesabında dikkate alınması gerektiğini,
- 657 sayılı Kanunun 68/B maddesinin uygulanmasında aranan 8 veya 10 yıllık hizmet süresine dahil edileceğini,
değerlendirmekteyiz.

Yukarıdaki değerlendirmelerimizin tamamı Ziraat Bankasıyla aynı hukuki statüye sahip olup, sermayesinin yarısından fazlası devlete ait olan Halk Bankasında çalışılan süreler bakımından da geçerlidir.