Bakanlıklar, KİT'lerin personel alımına müdahale edebilir mi?

Soru: Kamuda devlet memuru olarak görev yapıyorum. Bir KİT'e sözleşmeli personel olarak naklen atanmak için başvuru yaptım. Kuruluş başvurumu uygun gördü. Uzun zaman geçtikten sonra akıbetini sorduğumda onay için ilgili bakanlığa yazdıklarını ancak henüz cevap gelmediğini söylediler. Bakanlık farklı bir kuruluşun atamasına karışabilir mi, atamamı uygun görmeyebilir mi?

Cevap: Kamu iktisadi teşebbüsleri faaliyet alanları dikkate alınarak farklı bakanlıklarla ilgilendirilmiştir. Örneğin TİGEM ve TMO Tarım ve Orman Bakanlığının ilgili kuruluşu, EÜAŞ ve TEDAŞ ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının ilgili kuruluşudur.

KİT'lerin personel alımına ilişkin düzenlemeler her yıl yürürlüğe konulan Genel Yatırım ve Finansman Programının Uygulanmasına İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı ile bu Karara dayalı olarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca yürürlüğe konulan Tebliğlerde yer almaktadır.

16 Ekim 2019 tarihli ve 30920 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının 2021 yılına ait Genel Yatırım ve Finansman Programının Tespitine İlişkin Kararın 4. maddesinde, teşebbüslerde 2019 yılında ayrılan personel sayısının en fazla % 75'i kadar personelin açıktan veya naklen atanması, yine 2019 yılında ayrılan personel sayısının en fazla % 10'u kadar personelin de özelleştirme uygulamaları nedeniyle mülga Devlet Personel Başkanlığına veya Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına bildirilen nakle tabi personelden atanması hususlarında teşebbüs yönetim kurulları yetkili kılınmıştır.

2020 Yılına Ait Genel Yatırım ve Finansman Programının Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esasların Belirlenmesine Dair Tebliğin 4/4 maddesinde ise, "İstihdama ilişkin Kararda belirtilen konularda, teşebbüs yönetim kuruluna gerekli atamaların yapılmaması nedeniyle toplantı yeter sayısı bulunmayan teşebbüsler hariç olmak üzere, Kararda belirtilen sınırlamalar dikkate alınarak, karar almaya yalnızca teşebbüs yönetim kurulu yetkilidir ve bu konuda yetki devri yapılamaz. Teşebbüs yönetim kurulu bu konu ile ilgili gereken tedbirleri almakla yükümlüdür. 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen yetki dışında, ilgili Bakanlıklar bu konuda Kararı kısıtlayıcı hiçbir işlem tesis edemez." denilmektedir.

Aynı hükümler 2021 yılında uygulanacak olan Cumhurbaşkanı Kararı ile Kararın uygulanmasına ilişkin Hazine ve Maliye Bakanlığı Tebliğinde de yer almaktadır.

Yukarıdaki hükümlerden KİT'lerde yapılacak atamalar konusunda yetkinin ve sorumluluğun tamamıyla kuruluş yönetim kuruluna ait olduğunu, ilgili bakanlığın istihdama ilişkin konularda KİT'lere müdahale etmemesi gerektiğini, Bakanlık içi genelge ile atamaların bakanlık onayına tabi tutulmasının yukarıda yer verilen hükümlerle çelişki oluşturduğunu değerlendirmekteyiz.