4 soru özelinde toplu sözleşme sonrasında yaşanan sıkıntılar

Bu dosyada, toplu sözleşmenin imzalanması sonrasında oluşan bazı tereddütlere cevap verilecektir.

Kamu görevlilerinin 2022 ve 2023 yıllarında yararlanacağı mali ve sosyal hakların tespiti amacıyla yürütülen 6. dönem toplu sözleşme görüşmeleri uzlaşmayla sonuçlandı ve imzalar atıldı. Kamu görevlilerinin genelini kapsayan oransal artışlar ve toplu sözleşme ikramiyesinin 400 TL'ye çıkarılması, ayrıca hizmet kolu toplu sözleşmelerindeki elde edilen kazanımlar genel anlamda bir memnuniyet havası oluşturdu.

6. Dönem toplu sözleşme hükümleri 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girecek. İmzalanan toplu sözleşme bağlamında posta kutumuza iletilen bazı sorulara aşağıda cevap veriyoruz.

1- Sözleşmeli personel de ek ödeme artışından yararlanabilecek mi?

Toplu sözleşmede yurt yönetim personeli, idari büro görevlisi, idari destek görevlisi dahil bir çok pozisyon için ek ödeme oranlarında artış yapıldı. Diğer unvanlardaki sözleşmeli 4B personeline herhangi bir şey yok gibi. Bizimde bu artışlardan faydalanma imkanımız olur mu acaba?

Anayasanın 128. maddesinde yer alan; "Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak, mali ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır." hükmünden toplu sözleşme hükümlerinin kanun gücünde olduğu anlaşılmaktadır. Toplu sözleşmenin yürürlükte olduğu dönemde mali ve sosyal haklara ilişkin mevzuat ile toplu sözleşme hükümleri arasında farklılık olması durumunda toplu sözleşme hükümleri uygulanacaktır.

Özellikle hizmet kollarına yönelik toplu sözleşmeler ile sadece ilgili hizmet kolu kapsamında olan ve diğer hizmet kollarında bulunmayan kadro ve/veya pozisyonlar için ilave mali haklar sağlanmış olup, bu durum farklı kurumlarda ve farklı unvanlarda görev yapan, aynı statüde olan ve geçmişte eşit mali haklara sahip kamu görevlileri arasında maaş farkı oluşmasına sebep olmaktadır. 4688 sayılı Kanun gereği birden çok hizmet kolunda yer alan unvanlarla ilgili düzenlemenin kamu görevlilerinin geneline yönelik mali ve sosyal hakları düzenleyen bölümünde yer alması gerekmektedir.

Sonuç olarak, toplu sözleşme ile belirli kurum veya unvan için belirlenen mali ve sosyal haklar sadece o kurum veya unvanda görev yapan personel için geçerli olup, aynı statüde olmaya veya aynı kurumda görev yapmaya dayalı olarak kıyas yoluyla farklı bir kurum/unvan için belirlenen haktan yararlanmak mümkün değildir.

2- Her icra memuru ilave 15 puanlık tazminattan yararlanabilecek mi?

En son imzalanan Toplu Sözleşmeye göre icra memuru kadrolarında bulunanların dereceleri itibarıyla yararlanmakta oldukları tazminat oranlarının 15 puan artırımlı ödenmesi kabul edilmiştir. Bende Ankara'da icra katibi unvanı ile görev yapmaktayım. Bu maddeden biz de faydalanacak mıyız yoksa sadece SGK' da vazife yapan icra memuru unvanındakiler mi faydalanacak?

Büro, Bankacılık ve Sigortacılık Hizmet Kolu Toplu Sözleşmesinde icra memuru kadrolarında bulunan personelin tazminat oranlarının 15 puan artırımlı ödeneceği hükme bağlanmıştır.

Toplu sözleşme ile belirli kurum veya unvan için belirlenen mali ve sosyal haklar sadece o kurum veya unvanda görev yapan personel için geçerli olup, aynı statüde olmaya veya aynı kurumda görev yapmaya dayalı olarak aynı veya farklı bir hizmet kolunda geçerli olan toplu sözleşme hükmünden kıyas yoluyla yararlanmak mümkün değildir.

İcra memuru ve icra katibi farklı kadro unvanı olduğu için icra katiplerinin icra memurları için verilen ilave tazminat artışından yararlanamayacağını değerlendirmekteyiz. İcra katipleri Adalet Bakanlığı teşkilatında icra müdürlüklerinde görev yapmakta olup, Adalet Hizmetleri Tazminatında toplu sözleşme ile sağlanan artışlardan yararlanabilecektir.

Diğer taraftan Büro Bankacılık ve Sigortacılık Hizmet Kolu Toplu Sözleşmesinde icra memurlarının tazminatlarının 15 puan artırımlı ödeneceği belirtilmiş iken, Yerel Yönetim Hizmet Kolu Toplu Sözleşmesinde aynı unvan için 10 puan artırımlı tazminat hakkı elde edilmiştir. Buna göre SGK'da görev yapan bir icra memuru 15 puan artırımlı tazminat alırken, bir belediyede görevli icra memuru ilave 10 puan tazminat alabilecektir.

3- Anketörler de 10 puan artırımlı ek ödeme alabilecek mi?

Bizler 4/C' den 4/B' ye geçerken idari destek görevlisi, idari büro görevlisi ve anketör unvanlarıyla 4/B ye geçişimiz sağlandı. Bu şekilde 4/B'ye geçen tüm personeller olarak % 20 ek ödeme alıyoruz. Tüm 4/B' li personele toplu sözleşmede ek ödemede 10 puanlık artış sağlandı fakat mutabakat metninde hata yapılarak idari destek ve idari büro personeli yazılmış anketör unvanı unutulmuş. Büro hizmet kolu genel merkezi bunun hata olduğunu ek ödemenin bizi de kapsadığını söyledi, fakat hala konu çözülmedi. Anketörler de 10 puan artırımlı ek ödeme alabilecek mi?

Toplu sözleşme ile belirli kurum veya unvan için sağlanan mali ve sosyal haklar sadece o kurum veya unvanda görev yapan personel için geçerli olup, aynı statüde olmaya veya aynı kurumda görev yapmaya dayalı olarak aynı veya farklı bir hizmet kolunda geçerli olan toplu sözleşme hükmünden kıyas yoluyla yararlanmak mümkün değildir.

İdari büro görevlisi ve idari destek görevlisi için verilen 10 puan artırımlı ek ödeme hakkı Büro Bankacılık ve Sigortacılık Hizmet Kolu Toplu Sözleşmesinde değil kamu görevlilerinin geneline yönelik mali ve sosyal hakları düzenleyen bölümde yer almaktadır. Toplu sözleşme imzalanmadan basına yansıyan açıklamalarda 4/C'den 4/B'ye geçen personelin ek ödemelerinin 10 puan artırımlı ödeneceği belirtilmişken Resmi Gazetede yayımlanan metinde sadece idari destek görevlisi ve idari büro görevlisi için artırımlı ek ödeme çıkmıştır.

657 sayılı Kanunun geçici 43. maddesinde yapılan düzenleme ile 4/C kapsamındaki geçici personelden yüksekokul mezunu olanlar idari büro görevlisi, ilk ve ortaöğretim mezunu olanlar idari destek görevlisi, TÜİK'te görev yapanlar ise anketör unvanlı sözleşmeli personel pozisyonlarına geçirilmiştir. Söz konusu iki unvanın tüm kurumlarda görev yaptığı, anketörlerin ise sadece Türkiye İstatistik Kurumunda görev yaptığı dikkate alındığında bir hata yapıldığı ve anketörlerin unutulduğu sonucu çıkabilir. Ancak mevcut durumda anketörlerin 10 puanlık ek ödeme artışından yararlanması mümkün gözükmüyor.

Şayet bilinçli bir tercih değil de bir hata yapıldı ise sorunun çözümü için 2012/2665 sayılı Sözleşmeli Personele Ek Ödeme Yapılmasına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararında Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılacak bir değişiklik ile anketörlerin ek ödemelerinde artış yapılabileceğini değerlendirmekteyiz.

4- Adliyede çalışan teknisyenler Adalet Hizmetleri Tazminatındaki artıştan yararlanabilir mi?

Merhabalar ben adliyede teknisyen olarak çalışıyorum. Adalet Hizmetleri Tazminatındaki artıştan bizde faydalanacak mıyız?

Büro, Bankacılık ve Sigortacılık Hizmet Kolu Toplu Sözleşmesi ile adalet teşkilatında görev yapan bazı personelin yararlandığı Adalet Hizmetleri Tazminatı oranlarında il bazlı farklı oranlı artışlar yapılmıştır. Tazminat oranları Ankara, İstanbul ve İzmir'de görev yapanlara 15 puan, diğer büyükşehirlerde görev yapanlara 10 puan, büyükşehirler dışındaki illerde görev yapanlara ise 5 puan artırımlı ödenecektir.

657 sayılı Kanunun 152. maddesi ile bu maddeye dayalı olarak yürürlükte bulunan 2006/10344 sayılı Kararname ile Adalet Hizmetleri Tazminatının belirtilen kurum ve birimlerde görev yapan Genel İdare Hizmetleri ve Yardımcı Hizmetler sınıfı kapsamındaki personele ödenmesi öngörülmüştür. Teknik hizmetler sınıfı kapsamında olup da özel hizmet tazminatı alamayan personel için de Adalet Hizmetleri Tazminatı ödenmektedir. Ancak bu kapsamda personel olduğunu sanmıyoruz. Teknisyen unvanlı personel Özel Hizmet Tazminatından yararlanmaktadır. Çalışma şartlarının ağır olması, iş yoğunluğu, maruz kalınan riskler dikkate alınarak Adalet Hizmetleri Tazminatı oranları görece Özel Hizmet Tazminatı oranlarından daha yüksek belirlenmiştir. 666 sayılı KHK öncesinde bu durumdaki personele Özel Hizmet Tazminatı yanında düşük oranlı da olsa Adalet Hizmetleri Tazminatı ödenmekteyken mezkur KHK ile bu uygulamanın dayanağı olan 657 sayılı Kanunun 152. maddesindeki düzenleme yürürlükten kaldırılmıştır.

Sonuç olarak tazminat artışından yararlanacak personel hali hazırda Adalet Hizmetleri Tazminatı alan personel olup, toplu sözleşme ile kapsam genişletilmemiştir. Adalet teşkilatında görev yapmakla birlikte Adalet Hizmetleri Tazminatı alamayan personelin toplu sözleşme ile sağlanan ilave artışlardan yararlanması mümkün değildir.