Dinçer, MEB'in 2013 yılı bütçesini sundu... İşte TAM METİN
Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2013 yılı bütçe sunuş konuşmasını yaptı.
Bütçe Sunuş Metni için Tıklayınız
Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri
Millî Eğitim Bakanlığının 2013 yılı bütçesini görüşlerinize sunarken, hepinizi saygılarımla selamlıyorum.
Eğitim, bireyin ve toplumun gelişmesini sağlayan, ekonomik kalkınmayı destekleyen, kültürel değerleri koruyup geliştirerek gelecek nesillere aktarılmasını sağlayan bir süreçtir. Ülkemizin bilimsel, teknolojik ve ekonomik alanda olduğu kadar, insani değerler bağlamında da gelişmesini sağlayacak en önemli unsurdur. Böylesine stratejik öneme haiz bir alanda çalışıyor olmanın bizlere yüklediği sorumluluklar çok büyüktür.
Geleceğimizin teminatı olan çocuklarımızı ve gençlerimizi en iyi şekilde eğiterek çağın gerektirdiği bir şekilde yetiştirmek Devletimizin aslî görevleri arasındadır. Ülkemizde hem eğitime erişimin arttırılması hem de niteliğinin yükseltilmesi açısından son 10 yılda önemli çabalar sergilenmiştir. Eğitimde daha esnek ve demokratik yapılanmayı sağlamak üzere eğitim sistemimiz yeniden kurgulanmıştır. Hükümet olarak bilgi çağının gerekleri ile halkımızın ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda yeni eğitim sistemimizi en iyi şekilde hayata geçirmeye çalışıyoruz.
Okulöncesi eğitimden yüksek öğretime kadar eğitimin tüm kademelerinde her türlü bilgi teknolojisinin yaygın ve etkili bir şekilde kullanılması, çocuklarımızın ve gençlerimizin uluslararası rekabete açık kabiliyetler olarak yetiştirilmesi, mesleki eğitimin piyasanın ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yeniden şekillenmesi, 2023 Türkiye Vizyonunu gerçekleştirecek insan kaynağının yetiştirilmesi, 6.1 yıl olan halkımızın ortalama eğitim süresinin 12 yıla çıkarılması, okulöncesi eğitimde %100 okullaşmanın sağlanması görevi ve sorumluluğu hepimizin omuzlarındadır.
Bu idrak içerisinde, son yıllarda olduğu gibi, Hükümetimiz 2013 yılı bütçesinde de genel bütçeden en büyük payı eğitime ayırmıştır.
Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri
Dokuzuncu Kalkınma Planı, Millî Eğitim Şuraları ve Bakanlık Stratejik Planı doğrultusunda Bakanlığımın yürüttüğü faaliyetleri ve 2013 yılında Bakanlığımıza verilecek bütçe kaynağı ile eğitimde ulaşmayı öngördüğümüz hedefleri sizlere kısaca açıklamak istiyorum.
Konuşmamın başında bir hususu sizlerle paylaşmak istiyorum, kullandığım veriler ağırlıkla 2011-2012 eğitim öğretim yılı verileri olup, 2012-2013 eğitim öğretim yılı verileri Aralık ayı içerisinde netleşecektir.
1. EĞİTİM ÖĞRETİM
Dünyadaki eğitim öğretimle ilgili yeni eğilimlere bakıldığında 1990'lı yıllardan itibaren eğitim öğretim hedefinin arz odaklılıktan talep odaklılığa kaydığını görmekteyiz. Çağımızda bilgi, teknoloji, ekonominin ve toplumun daha karmaşık hale gelmesi nedeniyle eğitim öğretimin süresi, paradigması ve müfredatında değişim yapmak, kaçınılmaz olmuştur.
Ekonomi ve sosyal yapıdaki hızlı değişmenin meydana getirdiği fırsatları faydaya dönüştürmek ve riskleri yönetmek amacıyla eğitimde şeffaflık, esneklik, çeşitlilik ve katılımcılık daha da önemli hale gelmiştir. Yönetimde sosyal tarafların yer alması ise eğitim öğretim sisteminin verimliliğini ve demokratiklik düzeyini artıran bir faktör olarak ortaya çıkmıştır.
Ortalama eğitim süresini yükseltecek, dünyadaki çağdaşları ile rekabet edebilecek becerilerle donanmış bir kuşak yetiştirecek, öğrencilerin ilgi ve yeteneklerini keşfetmelerini ve geliştirmelerini sağlayacak, eğitim sistemini demokratikleştirecek ve esnekleştirecek bir öğretim yapısının oluşturulması için 6287 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile birlikte zorunlu eğitim süresi 8 yıldan 12 yıla çıkarılmıştır.
Bu Kanun ile birlikte ilköğretim, 4 yıl süreli ve zorunlu ilkokullar ile 4 yıl süreli zorunlu ve farklı programlar arasında tercihe imkân veren ortaokullar ve imam hatip ortaokullarından; ortaöğretim ise 4 yıl zorunlu genel ve mesleki ve teknik eğitim veren liselerden oluşturulmuştur.
Yeni eğitim sisteminin temel paradigmalarından olan esnek ve demokratik yapılanmayı sağlayabilmek ve farklı programlar arasında tercihe imkân verebilmek için özellikle ortaokullarda ilk kez olmak üzere ve liselerde öğrencilerin kişilik, yetenek, gelişim ve tercihlerine göre seçmeli dersler konulmuştur. Bu dersler din, ahlak ve değerler, dil ve anlatım, yabancı dil, fen bilimleri ve matematik, sanat ve spor ile sosyal bilimler adları altında 6 alanda 21 adet seçmeli dersten oluşmaktadır.
Bu Kanun ile birlikte öğrenci kayıtlarında ilkokula başlama yaşı 60 ila 66 ay arasında olan çocuklar için velisinin isteğine bağlı, 66 ayını dolduran çocuklar için ise zorunlu olacak şekilde yeniden düzenlenmiştir.
Zorunlu eğitim süresinin 12 yıla çıkarılmasıyla birlikte, kademeler arasında diploma düzenlenmeden ortaöğretimin bitiminde diploma verilmesi ilkesi getirilmiştir.
Bu kapsamda 2012-2013 eğitim öğretim yılında uygulanmak üzere ilkokul ve ortaokula ait haftalık ders çizelgeleri ve seçmeli derslere ait öğretim programları yeniden hazırlanmıştır. Ortaöğretim kademesinde Kanunla konulan seçmeli dersler 2. grup seçmeli dersler havuzuna eklenerek 9. sınıf haftalık ders çizelgesi oluşturulmuştur. Bu kapsamda 2012 yılında 20 adet haftalık ders çizelgesi ve 67 adet dersin öğretim programı hazırlanmıştır.
Ders kitapları ve eğitim araçlarının daha hızlı, etkili, şeffaf ve adil bir şekilde uzmanları tarafından incelenebilmesi ve değerlendirilebilmesi için süreç değiştirilmiştir. Bunun sonucu olarak öğrenci ve öğretmenlere niteliği daha yüksek ve daha özgün ders kitabı ile diğer eğitim araç-gereci sunulabilmesi amacıyla Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği yeniden düzenlenmiştir.
Aynı Yönetmelikle ders kitaplarının nitelikleri arasına "temel insan hak ve özgürlüklerini destekleyen ve her türlü ayrımcılığı reddeden bir yaklaşım sunması" esası getirilmiştir.
Daha önce yaptığımız uygulamalarda olduğu gibi bu yıl da Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) üzerinden 66 ayını dolduran çocukların kayıtları otomatik olarak yapılmış, adres bölgesinin dışındaki okullara kayıt yaptırma uygulaması ise kaldırılmıştır.
Okul, il ve ilçe yöneticilerimiz okula devam etmeyen çocuklar için aileleriyle görüşmeler yapmaktadırlar. 60-66 ay arasındaki çocuklarımızın kayıtları velisinin iznine bırakılmış ve 36 ncı aydan itibaren çocuklarımız anaokulu ve anasınıflarına alınmıştır.
Yeni eğitim sistemiyle tek tip insan yetiştirme anlayışından vazgeçilmiştir. Eğitim öğretim hizmetlerinde hedefimiz, kız-erkek ayırımı yapılmaksızın herkesi eğitmek, rekabet içinde geliştirmek ve hayata hazırlamaktır. Biz küresel düzeyde ihtiyaç duyulan bilgi ve becerileri kazandırmak, ulusal düzeyde bu toplumun ihtiyaçlarını karşılayacak bir eğitim yapmaya karar verdik.
Zorunlu eğitim süresini 12 yıla çıkarmamız gelişmiş ülkelerle Türkiye arasındaki mesafeyi tam anlamıyla belki kapatmayacaktır. Çünkü artık dünyanın önde gelen ülkeleri liseyi tamamlayan öğrencilerinin tümünü üniversiteli yapma stratejileri üzerinde çalışmaktadır. Bizim de üniversite zorunlu olmasa bile tüm öğrencilerimizin üniversiteye devam edebileceği imkânı sunan paralel stratejiler üzerinde çalışmamızın zamanı gelmiştir.
Bu kapsamda Bakanlığımız, Sekiz ve Dokuzuncu Kalkınma Planlarında öngörülen "İstikrar içinde büyüyen, gelirini daha adil paylaşan, küresel ölçekte rekabet gücüne sahip, bilgi toplumuna dönüşen ve Avrupa Birliğine üyelik için uyum sürecini tamamlamış bir Türkiye" vizyonuyla Türk eğitim sistemini okul öncesinden yükseköğretime kadar yaygın eğitimi de içerecek şekilde yeniden yapılanma çalışmaları devam etmektedir.
1.1. Eğitimde Fırsat ve İmkân Eşitliğinin Sağlanmasına Yönelik Çalışmalar
Toplumun tüm kesimlerinin eğitim imkân ve fırsatlarına herhangi bir engel olmadan erişiminin sağlanması amacıyla Bakanlığımız tarafından çok önemli faaliyet ve projeler yürütülmektedir. Bunlardan kısaca bahsetmek istiyorum.
1.1.1. Derslik ve Pansiyon Yapımları
Derslik sayısı, öğrencilerimize en uygun eğitim ortamının sağlanması hedefini en çok etkileyen hususların başında gelmektedir.
2003 yılından 30.08.2012 tarihine kadar 34.465'i hayırseverlerimiz tarafından olmak üzere toplam 181.419 dersliğin yapımı tamamlanarak eğitim öğretimin hizmetine sunulmuştur.
Tablo 1- Son On Yılda Yapılan Derslik Sayısı
| Yıl | İlköğretim (anaokulu/ana sınıfl dahil) | Ortaöğretim (mesleki teknik dahil) | Yaygın Eğitim | Eğitime %100 Destek | TOPLAM |
| 2003 | 14.569 | 553 | 131 | - | 15.253 |
| 2004 | 18.355 | 2.476 | 104 | 7.143 | 28.078 |
| 2005 | 21.207 | 683 | 155 | 6.653 | 28.698 |
| 2006 | 20.049 | 1.336 | 114 | 6.744 | 28.243 |
| 2007 | 11.146 | 928 | 124 | 3.530 | 15.728 |
| 2008 | 14.674 | 716 | 42 | 1.358 | 16.790 |
| 2009 | 7.452 | 1.720 | 48 | 624 | 9.844 |
| 2010 | 11.598 | 2.725 | 27 | 2.967 | 17.317 |
| 2011 | 4.974 | 1.763 | 54 | 3.011 | 9.802 |
| 2012 | 6.762 | 2.469 | - | 2.435 | 11.666 |
| TOPLAM | 130.786 | 15.369 | 799 | 34.465 | 181.419 |
Not : Hayırseverler, Dünya Bankası Kredisi, Avrupa Birliği Hibesi, Milli Piyango İdaresi, İMKB, Türk Telekom A.Ş. ve TOKİ kaynakları ile yaptırılan derslik sayıları dahil edilmiştir.
2002-2003 yılından bugüne kadar 880 adet ilköğretim ve ortaöğretim pansiyon binası açılmış, 110.162 yeni yatak kapasitesi sağlanmıştır. Böylece koğuş sisteminden oda sistemine geçiş hızlandırılmıştır.
2002-2003 eğitim öğretim yılında 1.450 pansiyonda 348.311 öğrenci kalmakta iken 2012 yılında 2.271 pansiyonda 434.731 yatak kapasitesinden 335.600 öğrenci faydalanmıştır.
1.1.2. Şartlı Eğitim Yardımı
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonundan karşılanan şartlı eğitim yardımıyla 2003 yılından 2012 yılı Temmuz ayına kadar ilk ve ortaöğretimdeki 21.363.259 çocuğumuzun annelerine 2.527.812.040 TL ödeme yapılmıştır.
Tablo 2- Şartlı Eğitim Yardımları
| Yıllar | Öğrenci Sayısı* | Aktarılan Kaynak |
| 2003 | 59.206 | 1,59 |
| 2004 | 697.307 | 66,76 |
| 2005 | 1.266.331 | 180,13 |
| 2006 | 1.563.253 | 240,27 |
| 2007 | 1.757.187 | 225,34 |
| 2008 | 1.951.420 | 293,58 |
| 2009 | 2.118.821 | 345,05 |
| 2010 | 2.172.750 | 267,11 |
| 2011 | 6.535.206 | 604,59 |
| 2012 (Temmuz) | 3.241.778 | 303,39 |
| Toplam | 21.363.259 | 2.527,81 |
Kaynak: Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü
(*) Öğrenci sayıları ait olduğu yıl sonu itibarıyla sistemdeki aktif fayda sahibi öğrenci sayısını göstermektedir.
İlköğretimdeki kız çocukları için 25 TL, erkek çocuklar için 20 TL, ortaöğretimdeki kız çocukları için 45 TL, erkek çocukları için 35 TL aylık ödenmekte iken, 23.12.2010 tarihinden itibaren ilköğretimdeki kız öğrenciler için 35 TL, erkek öğrenciler için 30 TL, ortaöğretimdeki kız çocukları için 55 TL, erkek çocukları için 45 TL aylık ödenmektedir.
1.1.3. Burslar ve Parasız Yatılılık
İlköğretim ve ortaöğretim öğrencilerine verilen aylık yurt içi burs ücreti 2002 yılında öğrenci başına 12,63 TL iken, 2012 yılında 121,71 TL'ye yükseltilmiştir. Böylece 2002 yılına göre %864'lük artış sağlanmıştır. 2012-2013 yılında ise bursun 140 TL olması öngörülmektedir.
Tablo 3- İlköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin burs ücreti ve öğrenci sayıları (2002-2012)
| Yıl | Burs göstergesi | Aylık tutar(TL) | Öğrenci Sayısı |
| 2002 | 400 | 12,63 | 95.000 |
| 2003 | 400 | 1541 | 101 382 |
| 2004 | 600 | 22,5 | 96 348 |
| 2005 | 1 000 | 40,85 | 116 262 |
| 2006 | 1 000 | 43,7 | 122 464 |
| 2007 | 1 200 | 57,2 | 140 258 |
| 2008 | 1 300 | 65,6 | 172 940 |
| 2009 | 1 400 | 76,6 | 184 295 |
| 2010 | 1 500 | 87,61 | 212 103 |
| 2011 | 1 700 | 107,42 | 234.377 |
| 2012 (Ekim) | 1 750 | 121,71 | 191.382 |
İlk ve orta öğretimde burs alan öğrenci sayısı 2002 yılında 95 bin iken 2012 yılında 250 bin öğrenciye burs verilmesi planlanmıştır.
Yatılı öğrenciler için öğrenci başına günlük ödenen yemek ve yatak bedelleri 2002 yılında 1,42 TL iken 2012 yılında 7,20 TL'ye çıkarılmıştır. Böylece 2002 yılına göre %407'lik artış sağlanmıştır.
1.1.4. Taşımalı İlköğretim Uygulaması
Öğrencileri nitelikli bir eğitim öğretim hizmetine kavuşturmak amacıyla taşınan öğrenci sayısı 1997-1998 eğitim öğretim yılında 281.833 iken, 2012-2013 eğitim öğretim yılında 801.708'e yükseltilmiştir.
İlköğretim öğrencilerinin eğitim öğretim hakkından eşit şekilde yararlanabilmesi ve eğitime erişim imkânlarının artırılmasına yönelik olarak uygulanmakta olan taşımalı ilköğretim uygulaması devam etmekte olup, 2012-2013 eğitim öğretim yılında 80 il ve 887 ilçedeki ilkokul ve ortaokul öğrencileri taşınarak öğle yemeği hizmetinden yararlanmışlardır.
Tablo 4- Yıllar İtibarıyla Taşımalı İlköğretim Gerçekleşmeleri
| Eğitim Öğretim | Taşınılan Merkez | Taşınan Okul ve Yerleşim Yeri Sayıs ı | Taşınan Öğrenci |
| Yılı | Okul Sayısı | Sayıs ı | |
| 1997-1998 | 4.803 | 18.213 | 281.833 |
| 1998-1999 | 5.697 | 27.081 | 521.218 |
| 1999-2000 | 5.633 | 27.994 | 635.041 |
| 2000-2001 | 5.249 | 25.967 | 607.918 |
| 2001-2002 | 5.373 | 27.665 | 636.508 |
| 2002-2003 | 5.424 | 28.044 | 661.757 |
| 2003-2004 | 5.634 | 28.493 | 642.133 |
| 2004-2005 | 5.651 | 29.245 | 669.487 |
| 2005-2006 | 5.742 | 30.383 | 667.537 |
| 2006-2007 | 5.845 | 31.080 | 694.628 |
| 2007-2008 | 6.164 | 31.874 | 692.369 |
| 2008-2009 | 5.856 | 34.581 | 685.978 |
| 2009-2010 | 5.765 | 32.523 | 668.338 |
| 2010-2011 | 5.855 | 36.222 | 687.508 |
| 2011-2012 | 5.968 | 37.706 | 742.924 |
| 2012-2013(*) | 6.937 | 45.360 | 801.708 |
(*) 2012-2013 eğitim öğretim yılı verileri 01.11.2012 tarihinde e-okul sisteminden alınan veriler doğrultusunda hazırlanmıştır.
Yine yatılı ilköğretim bölge okullarında (YİBO) kalan 1 ila 5 inci sınıf çocuklarının anne-baba desteğine büyük ölçüde ihtiyaç duymaları ve günlük yaşantılarında birtakım zorluklarla karşılaşmaları nedeniyle, bu çocukların 2010-2011 eğitim öğretim yılından itibaren taşımalı eğitim kapsamına alınmaları sağlanmış olup, 14 bin öğrencinin de bu uygulamadan faydalanması sağlanmıştır.
Taşımalı eğitim faaliyetlerinin devamlılığının sağlanması amacıyla 2013 yılı bütçemizde 600 milyon TL ödenek öngörülmüştür.
Taşımalı ilköğretim uygulaması kapsamındaki öğrencilere öğle yemeği verilmekte olup, giderleri Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonundan karşılanmaktadır. Bu amaçla 2013 yılı bütçesinde 260 milyon TL kaynak tahsisi yapılmıştır.
1.1.5. Taşımalı Ortaöğretim Uygulaması
Taşımalı ortaöğretim uygulaması 2010 yılında başlamış olup, 2011-2012 eğitim öğretim yılında, 9 uncu sınıf öğrencilerinin yanı sıra 10 uncu sınıf öğrencileri de uygulama kapsamına alınmıştır.
Zorunlu eğitim süresinin 8 yıldan 12 yıla çıkması nedeniyle 2012-2013 eğitim öğretim yılında taşımalı ortaöğretim uygulaması kapsamına 11 ve 12 nci sınıflar da dâhil edilmiş olup, bu doğrultuda ortaöğretimde uygulamadan yararlanacak öğrenci sayısının yaklaşık 400 bin civarında olacağı tahmin edilmektedir.
Ayrıca, Van ilinde yaşanan depremden dolayı misafir öğrenci olarak veya nakil yoluyla diğer illerde eğitim öğretimlerine devam eden öğrenciler sınıf ayırımı olmaksızın taşımalı ortaöğretim uygulaması kapsamına alınmıştır.
2011-2012 eğitim öğretim yılında, 78 ilde 71.291 kız, 88.513 erkek olmak üzere toplam 159.804 ortaöğretim öğrencisi taşımalı eğitim uygulamasından yararlanmıştır.
1.1.6. İlköğretim Kurumları Standartları (İKS)
Bakanlığımızca geliştirilmiş ve 2011 Nisan ayında yurt genelinde uygulamaya başlanmış olan İlköğretim Kurumları Standartları (İKS), okulda çocuğa yönelik sunulan her türlü hizmete ilişkin verilerin yönetici, öğretmen, çocuk ve veli katılımıyla MEBBİS üzerindeki İKS Yazılım Modülü aracılığı ile okul, ilçe ve il düzeyinde toplanmasını, analiz edilmesini ve değerlendirilmesini sağlayacak bir iç denetim ve öz değerlendirme sistemidir.
İKS, okullarımızın mevcut durumlarının tespit edilmesi, olması gereken ideal okul yapısı ile mevcut durum arasındaki farkın ortaya konulması, devamında okullarımız arasındaki nitelik farklılıklarının giderilmesi ve hepsinin istenen niteliklere ulaştırılması için yapılan bir çalışmadır.
1.1.7. Aşamalı Devamsızlık Yönetim Modeli (ADEY)
2011-2012 eğitim öğretim yılından itibaren ilköğretim okullarındaki devamsızlığın işlevsel olarak tanımlamasını yapmak ve her öğrencinin devamsızlık türüne uygun önleyici müdahale ve eylemler geliştirmek amacıyla Aşamalı Devamsızlık Yönetim Modeli (ADEY) uygulamaya konulmuştur.
Bu maksatla çocukların okula sürekli devamlarının sağlanması için devamı engelleyen nedenlerin ve risklerin belirlenerek ortadan kaldırılmasını sağlayıcı müdahalelerin zenginleştirilmesiyle ADEY Modelinin 2012-2013 eğitim öğretim yılının 2. döneminde aşamalı olarak yaygınlaştırılmasına devam edilecektir.
1.1.8. Yetiştirici Sınıf Öğretim Programı (YSÖP)
Çeşitli sebeplerle okula zamanında kayıt olamamış ve yaşıtlarından en az üç yıl geride öğrenim gören öğrencilerin eğitimlerini zamanında tamamlamaları amacıyla Yetiştirici Sınıf Öğretim Programı (YSÖP) hayata geçirilmiştir.
Bu model sayesinde Haziran 2012 tarihi itibarıyla 28.000 öğrencinin akranlarıyla beraber aynı sınıfta eğitimlerine devam etmesi sağlanmıştır.
1.1.9. Kız Çocuklarının Okullaştırılması
Halen kız çocuk brüt okullaşma oranının erkek çocuk brüt okullaşma oranına olan göreceli büyüklüğünü gösteren cinsiyet oranları, ilköğretimde 1997-1998 eğitim öğretim yılında %85,63 iken, 2002-2003 eğitim öğretim yılında %91,10'a çıkmış, 2011-2012 eğitim öğretim yılında %100,41'e ulaşmıştır.
Ülkemizde dezavantajlı grupların, engelli çocuklarımız ile kız çocuklarımızın toplumsal hayata katılımını sağlamak amacıyla yürütülen çalışmalarla birlikte, yukarıdaki verilere göre ilköğretimde kız ve erkek çocukların brüt okullaşma oranları arasındaki fark 1997-1998 eğitim öğretim yılında 13,83 iken, 2002-2003 eğitim öğretim yılında 8,9 olarak gerçekleşmiş, 2011-2012 eğitim öğretim yılında ise 0,44 oranında kız çocuklarının lehine artış olmuştur.
Ortaöğretimde kız ve erkek çocuk arasındaki cinsiyet oranları 1997-1998 eğitim öğretim yılında %74,70 iken, 2002-2003'de %72,32'ye düşmüş ve 2011-2012 döneminde ise %93,29'a ulaşmıştır.
Ortaöğretimde kız ve erkek çocukların brüt okullaşma oranları arasındaki fark ise 1997-1998 eğitim öğretim yılında 15,23 iken 2002-2003'de 25,84 olarak gerçekleşmiş, 2011-2012 eğitim öğretim yılında ise 6,42'ye düşürülmüştür.
Yükseköğretimde kız ve erkek çocuk arasındaki cinsiyet oranları 19971998 eğitim öğretim yılında %69,58 iken, 2002-2003 eğitim öğretim yılında %74,33'e çıkmış, 2011-2012 döneminde ise %87,38'e ulaşmıştır.
12
Yükseköğretimde kız ve erkek çocukların brüt okullaşma oranları arasındaki fark 1997-1998 eğitim öğretim yılında 6,97 iken, 2002-2003 eğitim öğretim yılında 7,96 olarak gerçekleşmiş, 2011-2012 eğitim öğretim yılında ise 8,9 olmuştur.
12 yıllık zorunlu kademeli eğitim uygulaması, Kız Çocuklarının Okullaşma Oranlarının Artırılması Projesi I ve II, Geleceğin Aydın Kızları Projesi, Ortaöğretimde Taşımalı Eğitim Projesi ile kız öğrenci sayısında artış olması beklenmektedir.
Ayrıca, Millî Eğitim Bakanlığı İletişim Merkezi (ALO 147) ile kız çocuklarının öğrenim hayatına kazandırılmasına büyük önem verilmiştir. Bu bağlamda kamu spotu filmi hazırlanmış ve görsel medyada gösterime girmiştir. Böylelikle ALO 147 ile birlikte bugüne kadar 765 öğrencimiz öğrenim hayatına tekrar kavuşturulmuştur.
1.1.10. Öğretmen İhtiyacının Karşılanması
Kaliteli bir eğitim öğretimin en önemli olan unsuru öğretmendir. Ülkenin her köşesindeki öğrencimizin kadrolu öğretmenler tarafından eğitilmesi için 2002 yılından bu yana 357 bin öğretmen göreve alınmıştır.
Yürüttüğümüz çalışmalarla norm kadrolarımızın doluluk oranı ülke genelinde %85'e ulaşmıştır. 2012 yılında yapılan ve Cumhuriyet tarihinin bir yıl içerisinde en yüksek sayıda öğretmen istihdamına tekabül eden 57 bin öğretmenin ağırlıkla Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki illere atanmasıyla bu illerimizin norm kadro doluluk oranı ise %90'ın üzerine çıkartılmıştır.
Amacımız bütün norm kadrolarımızı doldurarak eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanmasıdır.
1.1.11. Eğitimde Fırsatları Artırma Teknolojiyi iyileştirme Hareketi (FATİH) Projesi
FATİH Projesi ile daha önce Bakanlığımız tarafından okullarda teknoloji sınıfı oluşturma hedefinden tüm sınıflarda uygulanan teknoloji uygulamasına geçilecektir. Projeyle her bir sınıfa Bakanlığımız tarafından geliştirilen bilgisayarlı ve 10 MB internet erişimli akıllı tahta yerleştirilecek, öğretmenlerimiz ile ortaokul ve liselerdeki öğrencilerimize tablet bilgisayar dağıtılacaktır.
Böylece öğretmen ve öğrencilerimizin bilgiye erişimi kolaylaşacak, Dünyadaki akranlarıyla daha rahat rekabet edebileceklerdir. Proje kapsamında bütün ders kitapları zenginleştirilmiş e-Kitap olarak hazırlanacak ve eğitimin hizmetine sunulacaktır.
1.1.12. Ücretsiz Ders Kitabı Temini Projesi
Eğitimde fırsat ve imkân eşitliğine yönelik olarak yürütülen projelerden bir diğeri de Ücretsiz Ders Kitabı Temini Projesidir. Bu proje kapsamında 2003 yılında ilköğretimde 81.834.281 adet kitap dağıtılmış, bu kitaplar için 157.523.013 TL ödeme yapılmıştır. İlk kez 2006 yılında ortaöğretim öğrencileri de kapsama alınarak, 142.307.609 adet kitap dağıtılmış ve bu kitaplar için 267.583.942 TL ödenmiştir.
2012 yılında ise toplam 205.006.060 adet kitap dağıtılmış, bu kitaplar için toplam 324.171.247 TL ödenmiştir. 2003 yılından 2012 yılına kadar toplam 1.543.609.990 adet kitap dağıtılmış, toplam 2.618.089.055 TL ödeme yapılmıştır.
Tablo 5- Yıllar İtibarıyla Ücretsiz Ders Kitabı Dağılımı (01.11.2012)
| Yıllar | İlköğretim | Ortaöğretim | Toplam Kitap Adedi | Toplam Ödeme TL | ||
| Kitap Adedi | Ödeme | Kitap Ade di | Ödeme | |||
| 2003 | 81.834.281 | 157.523.013 | 81.834.281 | 157.523.013 | ||
| 2004 | 83.858.320 | 154.442.289 | 83.858.320 | 154.442.289 | ||
| 2005 | 106.510.090 | 174.997.782 | 106.510.090 | 174.997.782 | ||
| 2006 | 104.892.620 | 180.041.463 | 37.414.989 | 87.542.479 | 142.307.609 | 267.583.942 |
| 2007 | 122.070.013 | 201.989.666 | 35.062.367 | 66.292.656 | 157.132.380 | 268.282.322 |
| 2008 | 128.233.848 | 211.128.104 | 39.341.906 | 72.570.757 | 167.575.754 | 283.698.861 |
| 2009 | 129.004.189 | 186.466.684 | 58.428.930 | 99.542.475 | 187.433.119 | 286.009.159 |
| 2010 | 133.472.874 | 210.161.602 | 63.121.837 | 115.085.003 | 196.594.808 | 325.246.605 |
| 2011 | 129.364.298 | 226.656.047 | 85.993.271 | 149.477.788 | 215.357.569 | 376.133.835 |
| 2012 | 142.774.875 | 212.853.926 | 62.231.185 | 111.317.321 | 205.006.060 | 324.171.247 |
| Toplam | 1.162.015.408 | 1.916.260.576 | 381.594.485 | 701.828.479 | 1.543.609.990 | 2.618.089.055 |
Bu amaçla, 2013 yılı bütçesine ilköğretim için 275 milyon TL, ortaöğretim için 182 milyon TL kaynak tahsis edilmiştir.
Görüldüğü üzere, Anayasada hükmünü bulan her vatandaşımız için zorunlu olan ilköğretimde gerek erişim gerekse fırsat ve imkân eşitliğini sağlamaya yönelik çalışmalar yapılmış ve yapılmaya devam edilecektir.
1.2. Eğitim Öğretim Faaliyetleri
Tablo 6 - Öğretim Yılı ve Eğitim Kademelerine Göre Okullaşma Oranları
| Öğretim Yılı | Brüt/Net | Okul Öncesi | İlköğretim | Ortaöğretim | Yükseköğretim | |
| Yaş | Okullaşma Oranı | |||||
| 2002/03 | Brüt | 3-5 Yaş | - | 96,49 | 80,76 | 27,12 |
| Net | 4-5 Yaş | - | 90,98 | 50,57 | 14,65 | |
| 2003/04 | Brüt | 3-5 Yaş | - | 96,3 | 80,97 | 28,15 |
| Net | 4-5 Yaş | - | 90,21 | 53,37 | 15,31 | |
| 2004/05 | Brüt | 3-5 Yaş | - | 95,74 | 80,9 | 30,61 |
| Net | 4-5 Yaş | - | 89,66 | 54,87 | 16,6 | |
| 2005/06 | Brüt | 3-5 Yaş | - | 95,59 | 85,18 | 34,46 |
| Net | 4-5 Yaş | - | 89,77 | 56,63 | 18,85 | |
| 2006/07 | Brüt | 3-5 Yaş | - | 96,34 | 86,64 | 36,59 |
| Net | 4-5 Yaş | - | 90,13 | 56,51 | 20,14 | |
| 2007/08 | Brüt | 3-5 Yaş | - | 104,54 | 87,55 | 38,19 |
| Net | 4-5 Yaş | - | 97,37 | 58,56 | 21,06 | |
| 2008/09 | Brüt | 3-5 Yaş | - | 103,84 | 76,62 | 44,27 |
| Net | 4-5 Yaş | - | 96,49 | 58,52 | 27,69 | |
| 2009/10 | Brüt | 3-5 Yaş | 26,92 | 106,48 | 84,19 | 53,43 |
| Net | 4-5 Yaş | 38,55 | 98,17 | 64,95 | 30,42 | |
| 2010/11 | Brüt | 3-5 Yaş | 29,85 | 107,58 | 93,34 | 58,45 |
| Net | 4-5 Yaş | 43,1 | 98,41 | 69,33 | 33,06 | |
| 2011/12 | Brüt | 3-5 Yaş | 30,87 | 108,42 | 92,56 | 66,23 |
| Net | 4-5 Yaş | 44,04 | 98,67 | 67,37 | 35,51 | |
| Net | 5 Yaş | 65,69 | ||||
Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2011-2012
1.2.1 Temel Eğitim
Bakanlığımızın yapısal değişikliği ile okul öncesi ve ilköğretim eğitimi, program bütünlüğü anlayışı içerisinde "temel eğitim" çatısı altında birleştirilerek emek ve kaynak verimliliğinin artırılması hedeflenmiştir.
1.2.1.1. Okul Öncesi Eğitim
3-5 yaş grubundaki çocukların bedenî, zihnî, psiko-sosyal yönden gelişmelerini destekleyen okul öncesi eğitimin önemi dünyada herkes tarafından kabul görmektedir. Okul öncesi eğitime yapılan yatırımların toplum için en yüksek getiriye sahip yatırımlar olduğunun farkına varan ülkeler, okul öncesi eğitimde okullaşma oranlarını yüzde 80'lerin üzerine çıkarmışlardır.
Hükümetimizin en temel önceliklerinden olan okul öncesi eğitimde, 2002 yılında %11,7 olan okullaşma oranı, 2011-2012 eğitim öğretim yılında 45 yaş net okullaşma oranı %44,04'e ve 5 yaş net okullaşma oranı %65,69'a yükseltilmiştir.
2001-2002 eğitim öğretim yılında 11.287 olan okulöncesi eğitim kurumları sayısı, 2011-2012 eğitim öğretim yılında 28.625'e, öğrenci sayısı ise 289.118'den 1.169.556'ya yükseltilmiştir.
6287 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra okul öncesi eğitimde 48-66 ay arası çocukların %100'ünün okullaşmasını stratejik olarak hedeflemekteyiz. Bu amaçla, 2009-2010 eğitim öğretim yılında 5 yaş grubu (60-72 ay) okul öncesi eğitim çağı çocukları için 32 ilde başlanan zorunlu eğitime geçiş pilot uygulaması, 2011 -2012 eğitim öğretim yılında 71 vilayete yaygınlaştırılarak devam ettirilmektedir.
Sosyo-ekonomik şartları yeterli düzeyde olmayan ve eğitime erişemeyen çocuklarımızın da okul öncesi eğitimden faydalanabilmesi için başlatılan gezici sınıf (mobil okullar) uygulamasına devam edilmektedir.
Tüm il ve ilçelerde bağımsız anaokullarının açılmasına devam edilmekte olup, 2011-2012 eğitim öğretim yılında 1.669 bağımsız anaokulu sayısına ulaşılmıştır.
Bakanlığımızca okulöncesi eğitiminin geliştirilmesine yönelik yürütülen "İlk Adım Projesi'yle 29 ilde bulunan 290 yeni anasınıfının donatımı sağlanmıştır.
2010 yılında başlatılan "Çocuklar Gülsün Diye" isimli yardım kampanyası ile Tokat, Mardin, Erzurum, Hatay, Trabzon, Sinop ve İstanbul illerinin dezavantajlı yörelerinde iki derslikli anasınıfları yaptırılarak eğitime açılmıştır. 2011 yılı içerisinde yeniden bir protokol imzalanarak söz konusu kampanya 3 yıl daha uzatılmıştır. Yeni protokol kapsamında 30 ilde 30 adet 3 sınıflı anaokulunun/anasınıfının yapım çalışmaları başlatılmıştır.
Bakanlığımız tarafından uygulamaya konulan Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi Projesi, Türkiye-Avrupa Birliği Malî İşbirliği süreci çerçevesinde ülkemizin AB Müktesebatına uyum çalışmalarının finansmanına destek olmak üzere sağlanan Katılım Öncesi Malî Yardım (IPA) kapsamında yürütülmektedir.
Uygulama süreci 36 ay olan Proje, MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü sorumluluğunda, AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü koordinesinde ve UNICEF'in teknik desteği ile 12 Mart 2010 tarihinde faaliyetine başlamıştır. 16.8 milyon Avroluk proje bütçesinin 1.37 milyon Avrosu T.C. Hükümeti katkısı olup 1 milyon Avrosu UNICEF katkısıdır.
0-66 aylık çocuklara yönelik programlar revize edilerek 2012-2013 eğitim öğretim yılında 10 pilot ilde uygulamaya konulmuş olup, 20132014 eğitim öğretim yılında tüm ülke genelinde uygulanacaktır. Bunun yanı sıra, kurum temelli okul öncesi eğitim hizmetlerini destekleyici nitelikte, yerel aktörlerin sürece dâhil olduğu, ücretsiz ve esnek "Toplum Temelli Erken Çocukluk Hizmeti Modelleri" geliştirilmiştir.
Ayrıca okul öncesi eğitimde kalite standartları oluşturulmuştur. Denetim sistemi ve kurum açma mevzuatının güncellenmesine yönelik çalışmalar devam etmektedir. Proje kapsamında 90 bağımsız anaokulunun ve 399 anasınıfının donatımı tamamlanmıştır.
Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri
1.2.1.2. İlköğretim
Temel eğitimin esasını teşkil eden mecburi ilköğretim, Anayasada belirtildiği üzere, "kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve Devlet okullarında parasızdır".
İlköğretim kurumları 4 yıl süreli ve zorunlu ilkokullar ve 4 yıl süreli, zorunlu ve farklı programlar arasında tercihe imkân veren ortaokullar ile imam-hatip ortaokullarından oluşmaktadır. Ortaokullar ile imam-hatip ortaokullarında lise eğitimini destekleyecek şekilde öğrencilerin yetenek, gelişim ve tercihlerine göre seçimlik dersler oluşturulmuştur. Ortaokul ve liselerde, matematik uygulamaları, yabancı dil, Kur'an-ı Kerim ve Hz. Peygamberimizin hayatı, zeka oyunları, drama, hukuk ve adalet, yaşayan diller ve lehçeler gibi isteğe bağlı 21 değişik seçmeli ders okutulmaktadır.
2012-2013 eğitim öğretim yılında ilkokula yeni başlayan öğrencilerimizin okul hayatına ve öğrenmeye uyumunu kolaylaştırmak, okuma yazma çalışmalarına temel oluşturmak ve derslerin kazanımlarını belli oranlarda ele almak amacıyla hazırlanan 1 inci sınıf öğretim materyalleri (öğretmen kitabı uyum ve hazırlık çalışmaları, öğrenci çalışma kitabı 1 ve öğrenci çalışma kitabı 2 kes kullan) ders kitapları ile birlikte öğretmen ile öğrencilerimize ücretsiz olarak dağıtılmıştır.
Ayrıca, beden eğitimi, oyun, spor ve fiziksel etkinlikler yoluyla çocuklarda ve gençlerde gönüllülük, etkin öğrenme, düşünme becerilerini geliştirme, liderlik, işbirliği içinde çalışma gibi becerileri kazandırmak amacıyla 2012-2013 eğitim öğretim yılında 1 inci sınıflardan başlamak üzere okutulmaya başlanan "Oyun ve Fiziki Etkinlikler" dersinde uygulanmak üzere "Oyun ve Fiziki Etkinlikler" kartları hazırlanmıştır.
İlkokullardaki öğrencilerimizin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda sosyal etkinlik yapmalarını sağlamak üzere zorunlu ders yükleri azaltılarak "serbest etkinlikler" saati uygulamaya konulmuştur. 2012-2013 eğitim öğretim yılı itibarıyla 1. ve 5. sınıflardan başlamak üzere uygulamaya konulan yeni haftalık ders çizelgesinde serbest etkinlikler 1. sınıflarda 4 ders saati, 2 ve 3. sınıflarda ise 2'şer ders saati olarak yer almaktadır.
Bu çalışmaların yanı sıra ilköğretimde eğitimin niteliğini arttırmak amacıyla 2004 yılında "Bu Benim Eserim Proje Çalışması" başlatılmıştır. Proje kapsamında 6, 7 ve 8 inci sınıf öğrencileri fen ve teknoloji ile matematik alanlarında bireysel ya da takım olarak kendi projelerini üretmekte ve eserlerini sergilemektedirler. 2012 yılında "Bu Benim Eserim Projesi" kapsamında toplam 86.234 adet proje başvurusu yapılmıştır.
İlköğretimde net okullaşma oranı 2002 yılında %90,98 iken, 2011-2012 eğitim öğretim yılında %98,67'ye yükseltilmiştir. Bu eğitim öğretim yılında %99'a ulaşması beklenmektedir.
Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri
1.2.2. Ortaöğretim
Ortaöğretimde, cinsiyet ve bölgesel farklılıkları giderici bir biçimde okullaşma oranını gelişmiş ülkeler düzeyine çıkarmak; öğrencilerimizi esnek bir yapı içinde, ilgi ve yetenekleri doğrultusunda, ortak bir genel kültür verilerek üst öğrenime ve geleceğe hazırlamayı amaçlamaktayız.
652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Bakanlığımızdaki meslekî ve teknik eğitimin yürütümünden sorumlu beş ayrı birim, meslekî ve teknik eğitimdeki koordinasyon sorunlarını çözmek, aynı stratejik amaç etrafında uyumlaştırmak ve meslekî eğitimin piyasa ihtiyaçlarına uygunluğunu sağlamak amacıyla tek yapı içinde bir araya getirilmiştir.
Ortaöğretim, genel ortaöğretim ile meslekî ve teknik ortaöğretim olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.
1.2.2.1. Genel Ortaöğretim
Genel liseler, gerekli alt yapı ve öğretmen ihtiyacı ile ilgili tedbirlerin alınması suretiyle kademeli bir şekilde Anadolu lisesine dönüştürülmektedir. Genel liselerin Anadolu liselerine dönüştürülme sürecinin başlangıcı olan 2005-2006 eğitim öğretim yılından bu yana 728 genel lise Anadolu lisesine dönüştürülmüştür.
Ayrıca, meslekî ve teknik ortaöğretime daha fazla öğrenci kazandırılarak, mesleki ve teknik eğitimin ülke politikası doğrultusunda ortaöğretim içindeki payının artırılması amacıyla, genel ortaöğretim kurumlarının kademeli olarak meslekî ve teknik ortaöğretime dönüştürülmesi çalışmalarına da devam edilmektedir. Bu kapsamda, 2010 yılından itibaren 229 genel lise meslekî ve teknik ortaöğretime devredilmiştir.
Ortaöğretimde net okullaşma oranı 2002 yılında %50,57 iken, 2011-2012 eğitim öğretim yılında %67,37'ye yükseltilmiştir.
Ortaöğretimde brüt okullaşma oranı 2002 yılında %80,76 iken, 20112012 eğitim öğretim yılında %92,56'ya yükseltilmiştir. Dokuzuncu Kalkınma Planında (2007-2013) ortaöğretimde brüt okullaşma oranı hedefi %100 olarak öngörülmüştür.
1.2.2.2. Mesleki ve Teknik Ortaöğretim
Eğitim hedeflerinin kamu tercihlerinden piyasa tercihlerine doğru kaydığı bu süreçte, eğitim yöntemleri de öğreten merkezlilikten öğrenen merkezliliğe dönmektedir. Mesleki ve teknik eğitimde yapılan vurgu, hem öğrencilerin hem de iş piyasasının ihtiyaçlarını karşılayabilecek karma bir eğitim sisteminin oluşturulması ve mesleki eğitim veren kurumlar ile sanayi kuruluşları arasında ortaklıkların desteklenmesi yönündedir.
Nitelikli insan gücü ihtiyacının karşılanması, dışa açılma ve uluslararası rekabet gücünü artırma çabası içinde olan Türkiye ekonomisi için mesleki ve teknik eğitim hayati önem taşımaktadır. Sürekli olarak ihtiyaç ve beklentileri değişen iş piyasasına, zamanında ve hızlı çözümler üretme noktasında, uygulanan mesleki eğitim modeli yetersiz kalmakta idi. İş dünyasının beklenti ve ihtiyaçlarına uygun bir eğitim verilmediği yolundaki ezberimizi bozup, ilk yapılanlardan biri mesleki eğitimin toplumdaki algısını değiştirmek olmuştur.
Mesleki ve teknik eğitim, Hükümetimizin ve Bakanlığımızın en öncelikli alanlarından biri olmuştur. Bu nedenle mesleki eğitim, sektörün ihtiyaçları doğrultusunda yeniden yapılandırılmıştır.
Bu kapsamda 2006 yılında hayata geçen Ortaöğretim Projesi ile Millî Eğitim Bakanlığına devredilen meslek liselerinin klasik programları yerine işgücü piyasasının ihtiyaçlarına duyarlı, esnek ve yeterliliğe dayalı modüler yapıda yeni öğretim programları hazırlanarak uygulamaya konulmuştur.
İllerde İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulları oluşturulmuş, bu Kurullar, istihdam ve mesleki eğitim politikalarının oluşturulması, istihdamı koruyucu, geliştirici ve işsizliği önleyici tedbirler ile uygulanacak aktif işgücü programlarının belirlenmesi gibi bir dizi görevi yerine getirmektedir.
Son 10 yılda hem mesleki eğitimde okullaşma oranlarının artırılması hem de mesleki eğitimin niteliğinin yükseltilmesi konularında önemli adımlar atılmıştır.
2002-2003 eğitim öğretim yılı itibarıyla mesleki ve teknik eğitimin orta öğretim içerisindeki payı (açık öğretim öğrencileri hariç) %35,8 iken, 2011-2012 eğitim öğretim yılında %47,95'e çıkarılmıştır. 2010-2014 Millî Eğitim Bakanlığı Stratejik Planında hedeflediğimiz %50 oranına oldukça yaklaşmış bulunuyoruz.
Bu önemli değişimlerle, genç kız ve kadınlarımız öncelikli olmak üzere, tüm vatandaşlarımızın geleceğin meslekleri doğrultusunda eğitim düzeylerini ve niteliklerini artırmak, ekonomik ve sosyal hayata hazırlamak ve meslek edinmelerine yönelik eğitim ortamlarını oluşturmak, bu yolla ülke ekonomisi ve yönetiminde söz sahibi olmalarını sağlamak amaçlanmaktadır.
Meslekî ve teknik eğitim okul ve kurumlarımızın kapasitelerinden azamî derecede yararlanılmasını sağlamak amacıyla ihtiyaç duyulan okullarda örgün ve yaygın öğretim programlarında olmak üzere, hafta içinde çalışma saatleri dışında, hafta sonunda, yarı yıl ve yaz tatillerinde, okul ve kurumlar 07:00-24:00 saatleri arasında açık tutulmak üzere Tam Gün Tam Yıl Eğitim uygulaması yapılmaktadır.
Meslekî ve teknik eğitimde öğrencileri diplomaya götüren yeterliliğe dayalı modüler yapıda öğretim programları uygulanmaktadır. Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlı meslekî ve teknik ortaöğretim okullarında öğretimi yapılan alan ve dallara ait öğretim programları ve bu programlar meslek standartları ve ulusal yeterlikler de dikkate alınarak sektör, üniversite ve alan uzmanları tarafından ortaklaşa hazırlanmakta ve güncellenmektedir.
Bakanlığımıza bağlı okullarda 62 alanda açılan 226 dalda meslekî ve teknik eğitim hizmeti verilmektedir. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından
4. 680 adet modül yazımı tamamlanmış olup erişime hazır hale getirilmiştir. 1.620 adet modülün yazım çalışmaları da devam etmektedir.
Türkiye'nin en önemli ve öncelikli gündem maddesi olan işsizliğin azaltılması ve nitelikli eleman ihtiyacının karşılanması için Hükümet olarak tüm imkânlarımızı seferber etmiş bulunmaktayız. Bu kapsamda, 2011 yılında başlatılan Uzmanlaşmış Meslek Edindirme Merkezleri (UMEM) Projesi, Bakanlığımız ile TOBB ve İŞKUR işbirliğinde genel bütçeden finanse edilen 119,3 milyon TL kaynakla, gençlerimizin meslekî eğitim alması ve donanımlı olarak iş hayatına atılması planlanmıştır.
15 Temmuz 2010 tarihinde yürürlüğe giren "İstihdam ve Mesleki Eğitim İlişkisinin Güçlendirilmesi Eylem Planı" doğrultusunda, organize sanayi bölgelerinde (OSB) bulunan mesleki eğitim okullarının/kurumlarının kapasitelerinin geliştirilmesi ve yeni meslek liselerinin kurulmasının hızla yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır. Böylelikle sanayiciyle mesleki eğitim arasında doğrudan bir temasın sağlanmasının mümkün olabileceği, ayrıca OSB içinde yer alan işletmelerin nitelikli eleman ihtiyacının karşılanarak istihdama ve ülke ekonomisine önemli ölçüde katkı sağlanabileceği düşünülmektedir.
5580 sayılı Kanunun 12 nci maddesinde yapılan değişiklikle organize sanayi bölgelerinde açılan mesleki ve teknik eğitim okullarında öğrenim gören her bir öğrenci için, 2012-2013 eğitim öğretim yılından başlamak üzere, resmî okullarda öğrenim gören bir öğrencinin okul türüne göre Devlete maliyetinin bir buçuk katını geçmemek üzere, eğitim öğretim desteği verilmesi kararlaştırılmıştır. Bu amaçla 6 Ekim 2012 tarihinde Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Millî Eğitim Bakanlığı arasında OSB'lerde mesleki eğitiminin güçlendirilmesine ilişkin protokol imzalanmıştır.
2013 yılında, küresel rekabette sektörlerin gücünü artırmak ve daha nitelikli insan gücü yetiştirmek amacıyla sektörle iş birliği gelişmiş, esnek ve modüler program çeşitliliğine sahip teknoloji alt yapısı güçlü ve daha çok talep edilen bir mesleki teknik eğitim yapısına ulaşmak amacıyla;
? Ek okul ve donanım ihtiyacının karşılanması,
? Uzmanlaşmış Meslek Edindirme Merkezleri Projesi (UMEM),
? Türkiye'de Mesleki ve Teknik Eğitimin Kalitesinin Geliştirilmesi Projesi I ve II,
? Mesleki Becerilerin Geliştirilmesi Projesi,
? Ulusal ve uluslararası beceri ve robot yarışmaları,
? Meslekî eğitim merkezlerinin donatılması,
? İstihdam edilebilme becerilerinin artırılması,
? Kız Çocuklarının Okullaşma Oranlarının Artırılması 1 ve 2 Projesi,
? Eğitimde işbirliği protokolleri,
? Meslekî ve Teknik Eğitimde Mükemmeliyet Merkezleri Projesi,
? Ulusal meslek standartlarının öğretim programları ile karşılaştırılması,
? Modüler öğretim programlarının geliştirilmesi,
? Beceri haritalarının hazırlanması,
? Organize Sanayi Bölgelerinde mesleki ve teknik eğitimin güçlendirilmesi ve teşvik edilmesi,
? Meslekî ve teknik eğitim öğretmenlerinin alan yeterliklerinin geliştirilmesi,
? Yeni açılan bölüm, alan ve dallar ile mevcut okulların donanım ihtiyaçlarının karşılanması
çalışmalarına devam edilecektir.
Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri
1.2.3. Özel Öğretim
Bakanlığımız Stratejik Planında toplumun değişen ve çeşitlenen eğitim taleplerinin karşılanması, eğitim sistemimizin daha da gelişmesi, özel öğretimin eğitim sistemi içerisindeki payının artırılması, özel sektörün finansal gücünün eğitim yatırımlarına dönüştürülmesi amaçlanmaktadır. Hükümet olarak bu yönde özendirici tedbir ve teşvikler sağlanmaya devam edilecektir.
Bakanlığımız Stratejik Planında, 2014 yılı sonuna kadar özel sektörün finansal gücünden faydalanmak üzere özel öğretim kurumlarının eğitim sistemi içindeki payının okul sayısına göre %9'a, öğrenci sayısına göre de %5'e çıkarılması hedeflenmektedir.
İzlenen politikalar doğrultusunda son yıllarda özel dershane sayılarında bir azalma eğilimi görülmektedir. 2008-2009 eğitim öğretim yılında açık olan toplam dershane sayısı 4.262'ye ulaşmışken, 1 Kasım 2012 tarihi itibarıyla bu sayı 3.896'ya düşmüştür.
5378 sayılı Kanun gereğince görme, ortopedik, işitme, dil-konuşma, ses bozukluğu, zihinsel ve ruhsal özürlü çocuklardan özel eğitim değerlendirme kurulları tarafından özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine devam etmeleri uygun görülenlerin eğitim giderleri sosyal güvencesi olsun olmasın her yıl bütçede belirlenen miktar 1 Haziran 2006 tarihinden itibaren Bakanlığımız bütçesine konulan ödenekten karşılanmaktadır.
Özel eğitim okulları ile özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin destek eğitim birimlerine devam eden özürlü her bireye aylık 508,68 TL ödeme yapılmaktadır. 2006 yılında başlatılan bu uygulama ile bugüne kadar toplam 5.574.398.965 TL ödeme yapılmıştır.
Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri
1.2.4. Özel Eğitim ve Rehberlik
1.2.4.1. Özel Eğitim Hizmetleri
İnsan hakları ve sosyal devlet anlayışı çerçevelerinde engel durumu olan veya üstün yetenekli olup özel eğitime ihtiyacı olan vatandaşlarımızın kaliteli eğitim hakkının güvence altına alınması öncelikli hedefimizdir. Engelli ve üstün yeteneklilerin eğitiminde kanıta dayalı yöntemler esas alınarak eğitim yöntemleri ve araç ve gereçleri çeşitlendirilmekte, bireysel ihtiyaçlara ve özel eğitim ihtiyacı olan bireyin güçlü yönleri de gözetilerek gerekli uygulamalar teşvik edilmektedir.
Başarıyla uygulanan eğitimde kaynaştırma ve bütünleştirme çalışmalarının daha yeterli düzeyde olması için gerekli düzenlemeler yapılmaya devam edilecektir.
Hükümetimiz döneminde AB mevzuatına uyum çalışmaları kapsamında ilk kez engelli bireylere yönelik 5378 sayılı Özürlüler ve Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun çıkarılarak ülkemizdeki engelli bireylere AB ülkelerindeki engelli bireylere tanınan tüm haklara ve eğitim imkânlarına sahip olmaları sağlanmıştır.
Özürlü bireyin bulunduğu her ev bir okula dönüştürülerek özründen dolayı (cam, kas hastalığı, lösemi, uzun süreli yatalak olanlar) zorunlu öğrenim çağında olup okula gidemeyenlere evde eğitim hizmeti 2007 yılından itibaren verilmeye başlanmıştır.
? 2007-2008 eğitim öğretim yılında 176,
? 2008-2009 eğitim öğretim yılında 1.004,
? 2009-2010 eğitim öğretim yılında 1.477,
? 2010-2011 eğitim öğretim yılında 1.582,
? 2011-2012 eğitim öğretim yılında 1.962 öğrenci evde eğitim hizmetinden yararlandırılmıştır.
Hastalığından dolayı okula gidemeyen ve hastanelerde yatarak tedavi olan çocuklara hastaneler bünyesinde açılan hastane ilköğretim okullarında eğitim verilmekte olup, 2011-2012 eğitim öğretim yılında 53 hastane ilköğretim okulunda eğitim verilmiştir.
Toplumda birlikte yaşayan normal ve engelli bireylerin etkileşim yoluyla edinebilecekleri olumlu davranış kazanmalarına yardımcı olmak ve normal bireylere toplumda engelli bireylerin de bulunduğu bilincinin aşılanması, onlarla birlikte yaşamanın kaçınılmaz olduğu esasının benimsetilmesi, yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı ortamda eğitimlerini sürdürmeleri amacıyla kaynaştırma eğitimi uygulanmaktadır. Bu kapsamda 2011-2012 eğitim öğretim yılında ilköğretimde 137.893 ve ortaöğretimde 10.860 öğrenciye ulaşılmıştır.
Özel eğitime ihtiyacı olan ve ayrı bir sınıfta eğitim almaları uygun bulunan bireylerin, yetersizliği olmayan akranları ile bir arada eğitim görmeleri amacıyla her tür ve kademedeki resmî ve özel okul ve kurumlarda açılan özel eğitim sınıflarında 2009-2010 eğitim öğretim yılında 18.576 olan öğrenci sayısı, %12 artışla 2011-2012 eğitim öğretim yılında 20.958'e ulaşmıştır.
2011-2012 eğitim öğretim yılında toplam 169.711 öğrenci özel eğitim ve kaynaştırma sınıflarında eğitim uygulamalarına devam etmektedir. Ayrıca kaynaştırma eğitimi uygulamalarındaki sorunları en aza indirmek, uygulamada karşılaşılan sorunlara çözüm üretmek ve öğretmen, yönetici ve ailelerin sorularına cevap verilmesi amacıyla "Okullarımızda Neden, Niçin, Nasıl Kaynaştırma Yönetici - Öğretmen - Aile Kılavuzu" hazırlanarak illere dağıtımı yapılmış ve Bakanlığımız web sitesinde de herkesin ulaşabilmesi için söz konusu kılavuz yayınlanmıştır.
Ülkemizdeki özel eğitim hizmetlerinin daha çok geliştirilebilmesi ve yaygınlaştırılması için okul öncesi, ilköğretim ile meslekî ve teknik okullardaki engelli bireylerin toplumla bütünleşebilmelerine katkıda bulunmak amacıyla Avrupa Birliği finansal hibe desteği ile yürütülen "Özel Eğitimin Güçlendirilmesi Projesi" 16 Mart 2011'de başlatılmıştır. Bu proje 7 milyon Avro olup 1 milyon Avrosu özel eğitim ekipman ve materyali satın alınmasına ayrılmıştır.
Bu kapsamda, 10 pilot ilde bulunan 20 pilot okula eğitimi destekleyici özel eğitim ekipmanları satın alınarak gönderilmiş, rehberlik ve araştırma merkezlerinde kullanılmak üzere 3 adet psikolojik ölçme aracı satın alınmıştır.
Tablo 7- Yıllar Bazında Taşınan Engelli Öğrenci Sayıları
| Eğitim Öğretim Yılı | Evinden Okuluna Taşınan Engelli Öğrenci Sayısı | Ödenen Kaynak (TL) |
| 2004-2005 | 6.901 | 1.929.000 |
| 2005-2006 | 16.171 | 9.680.000 |
| 2006-2007 | 21.813 | 18.900.000 |
| 2007-2008 | 24.314 | 27.375.000 |
| 2008-2009 | 27.145 | 34.856.000 |
| 2009-2010 | 31.982 | 43.641.000 |
| 2010-2011 | 36.245 | 56.262.000 |
| 2011-2012 | 41.088 | 70.053.000 |
| Toplam | 262.696.000 |
Diğer taraftan, özel eğitime ihtiyacı olan çocuklarımızın eğitimlerine sorunsuz ulaşabilmesi ve tamamının eğitim öğretim veren okul ve kurumlarımıza erişimini sağlamak amacıyla Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonundan sağlanan kaynakla 2004 yılının ikinci eğitim öğretim döneminde sadece zihinsel engelli öğrencilerimiz için başlatılan "Özel Eğitime İhtiyacı Olan Öğrencilerin Okullara ve Kurumlara Erişiminin Ücretsiz Sağlanması Projesi" 2005-2006 eğitim öğretim yılından itibaren tüm engelli öğrencileri kapsayacak şekilde yaygınlaştırılmıştır.
2012-2013 eğitim öğretim yılında 45.000 engelli öğrencinin evinden alınıp okullarına ücretsiz taşınması planlanmış olup, 2012 Eylül-Aralık dönemi için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonundan 35 milyon TL tahsis edilmiştir.
Eğitim Öğretim Materyallerine Yönelik Çalışmalar
2012-2013 eğitim öğretim yılı için özel eğitim uygulama merkezlerinde ve özel eğitim sınıflarında öğrenim gören zihinsel yetersizliği olan öğrenciler için 7 alanda 12 ders kitabından 246.000 adet, özel eğitim mesleki eğitim merkezlerinde öğrenim gören zihinsel yetersizliği olan öğrenciler için 4 alanda 6 kitaptan 45.000 adet ders kitabı basılarak öğrencilere ücretsiz ders kitabı dağıtımı kapsamında dağıtılmıştır.
Görme engelli öğrencilerimiz için Braille kabartma yazı ile basılmakta olan ders kitapları ücretsiz olarak dağıtılmaktadır. 2011-2012 eğitim öğretim yılında ilköğretim kademesinde 2.131 ve orta öğretim kademesinde 1.157 öğrenci olmak üzere toplam 3.288 öğrenci için Braille ders kitabı basılmış ve öğrencilere ücretsiz dağıtımı yapılmıştır.
2012-2013 eğitim öğretim yılında ise ilköğretim kademesinde 21 .625 ve orta öğretim kademesinde 6.636 olmak üzere 2.570 öğrenci için toplam 28.261 adet Braille kitap basılmış ve öğrencilere ücretsiz dağıtımı yapılmıştır. Ayrıca sadece görme engelli öğrencilerimiz için değil 20122013 eğitim öğretim yılında görevli 266 görme engelli öğretmen için Braille yazı ile ders kitabı basılmış ve öğretmenlere ücretsiz olarak verilmiştir.
İşitme engelliler ilköğretim okullarında, özel eğitim sınıfları veya kaynaştırma yoluyla eğitim alan işitme engelli öğrencilerimiz için 20122013 eğitim öğretim yılında okutulmak üzere 3.680 adet Türkçe, matematik, okuma-yazma alanında yardımcı ders kitabının basımı ve dağıtımı yapılmıştır.
Türkiye'de işitme yetersizliğinden etkilenmiş bireylerin kullanmakta olduğu işaret dilinde standart sembollerin oluşturulması amacıyla ilk defa Türk İşaret Dili Sözlüğü hazırlanmıştır.
Sözlüğün gelen görüş ve öneriler doğrultusunda revize edilmesi amacıyla 5.000 adet basımı yapılarak ilgili okul ve kurumlara gönderilmiştir. Hazırlanan sözlük kapsamında işaret dili kullanımına yönelik 81 kişiye eğitici eğitimi verilmiştir.
Görme engelli bireylerin Braille alfabesi ile okuma yazma öğrenimini kolaylaştırmak amacıyla öğretmenlere yönelik "Görme Engelliler Okuma Yazma Kılavuzu" hazırlanması ve özel eğitim okul ve kurumlarında kullanılabilecek eğitim materyalleri ve standartlarının belirlenmesine yönelik çalışmalara ilgili kurum ve kuruluşların işbirliği ile devam edilmektedir.
1.2.4.2. Üstün Yetenekli Çocuklar
Zeka, akademik başarı, liderlik, yaratıcılık, sanat ve spor alanlarında yaşıtlarına göre farklılık gösteren üstün yetenekli çocukların eğitim öğretimine, insanlığa yaptığı katkılar nedeniyle dünyadan pek çok ülkede büyük önem verilmektedir. Ülke nüfusunun yaklaşık %3'ünü oluşturan bu insan kaynağının etkin kullanımı ülkelerin gelişmesi ile bilimsel ve teknolojik yönden güçlenmesine önemli katkılar sağlamaktadır.
Hali hazırda ülkemizdeki üstün yetenekli bireylerin eğitimleri temel eğitim ve ortaöğretim kurumlarına devam eden üstün yetenekli çocukların örgün eğitimlerinin yanı sıra, yetenek alanlarına uygun destek eğitim almalarını sağlamak amacıyla açılan Bilim ve Sanat Merkezleri (BİLSEM) vasıtasıyla yürütülmektedir. 22.10.2012 tarihi itibarıyla 60 ilde 66 adet BİLSEM bulunmaktadır. Bu kurumlara yaklaşık olarak 11.000 öğrenci devam etmektedir.
Bakanlığımız koordinasyonunda, YÖK, Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK'ın katılımı ile "Üstün Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı 2009-2013"ün hazırlanması kararı 5 Ağustos 2009 tarihli ve 27310 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Bu konuda, 13 Mart 2012 tarihli ve 28232 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Üstün Yetenekli Çocukların Keşfi, Eğitimleriyle İlgili Sorunların Tespiti ve Ülkemizin Gelişimine Katkı Sağlayacak Etkin İstihdamlarının Sağlanması Amacıyla Bir Meclis Araştırma Komisyonu Kurulmasına İlişkin Karar" gereği kurulan Komisyon 5 Nisan 2012 tarihinde çalışmalarına başlamış ve çalışmalarını 5 Kasım 2012 tarihinde tamamlamıştır.
Bu Komisyonun raporu doğrultusunda Bakanlığımızın hazırlayacağı "Üstün Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı 2012-2016" Bilim Teknoloji Yüksek Kurulunun (BTYK) 25. toplantısında görüşüldükten sonra uygulamaya konulacaktır.
1.2.4.3. Rehberlik Hizmetleri
10-19 yaş grubu içerisinde yer alan çocuk ve gençlerin iletişim kurma, kendini ifade etme, uzlaşma, stresle baş etme, haklarını bilme ve geleceğini planlayabilme becerilerini güçlendirmek için "Yaşam Becerileri Eğitimi Programı" geliştirilmiştir. Bugüne kadar 230 akran eğitimcisi ve 115 akran eğitimcisi danışmanı yetiştirilmiştir. Yetiştirilen etkin akran eğitimcilerimiz yaklaşık 9.400 çocuk ve ergene eğitim vermiştir.
7-19 yaşları arasında çocuğu bulunan ailelere çocukları ile iletişim kurmalarına yardımcı olacak 7-19 Yaş Aile Eğitimi Programı uygulamaları devam etmektedir. Bu kapsamda ebeveynlerin çocuk yetiştirme, iletişim ve sorun çözme konularında gerekli becerileri kazanmaları amaçlanmıştır. Bu maksatla Bakanlığımız 7.000 rehber öğretmen vasıtasıyla yaklaşık 350.000 aileye eğitim vermiştir.
Çocuk ve gençlerimizin korunması amacıyla bütün illerde Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi Eylem Planı uygulanmaktadır. 20112012 eğitim öğretim yılında ülke genelinde illerde madde kullanımı, madde bağımlılığı, zararlı alışkanlıklar, çocukları zararlı alışkanlıklardan korumada ailenin önemi, madde kullanan çocuklara yönelik sağlık tedbirinin alınması, çocuk ve gençlerin her türlü riskten korunması, güvenli okul, risk faktörleri ve Çocuk Koruma Kanunu uygulamaları konusunda öğretmenlere, ailelere ve okul yönetimlerine seminerler verilmiştir.
Van'da meydana gelen deprem felaketi sonrasında yaşanan travmanın çocuklarımız, ebeveynleri ve öğretmenlerimiz üzerinde doğurduğu olumsuz etkileri azaltmak ve stres tepkilerini normalleştirmek için psiko-sosyal destek sağlamak amacıyla Kasım 2011 ve Haziran 2012 tarihleri arasında Van ili ve ilçelerinde farklı alanlarda psiko-sosyal çalışmalar gerçekleştirilmiştir.
Ülke genelinde okullarda yürütülen rehberlik hizmetlerinin koordine edilmesi, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitsel değerlendirme ve tanılamalarının yapılması ve bu bireylerin ailelerine rehberlik hizmetlerinin sunulması amacıyla 81 il merkezi ile birlikte nüfus yoğunluğu olan ilçelerimiz başta olmak üzere hizmet veren rehberlik ve araştırma merkezi sayısı 218 olmuştur.
Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri
1.2.5. Yükseköğretim
Üniversiteler, yaratıcılık ve yenilik gibi kavramların sıklıkla tartışıldığı, bilginin öneminin giderek arttığı bir dönemde bir yandan bilgiyi yöneten ve dönüştüren, diğer yandan geleceği oluşturan gençleri yetiştiren ve her geçen gün önemlerini arttıran kurumlardır.
Üniversite ve eğitim kurumlarının, her yaştan ve kesimden bilgi talep eden insanlara hizmet verebilecek kurumlara dönüşüm eğilimi devam etmektedir. Dünyanın hızla değişiyor ve dönüşüyor olması üniversitelerimize de yeni görev ve sorumluluklar yüklemektedir.
Teknoloji ve onun kaynağı olan bilimin üretildiği üniversite kurumu, aynı zamanda ekonomik büyüme, toplumsal refah, dünya pazarlarında rekabet üstünlüğü, topluma vizyon çizmede ve ülkenin sorunlarını çözmede öncü ve yol gösterici rolü ile toplumlar için vazgeçilmez öneme sahiptir.
Son yıllarda ortaöğretimdeki okullaşma oranının yükselmesi, yüksek öğretime olan talebi de artırmaktadır. Bu yoğun talebi karşılamak üzere 2003 yılından bugüne kadar yükseköğretime yapılan büyük yatırımlar, ülkemizin her iline yaygınlaştırılan üniversiteler ve vakıf üniversitelerinin de kurulmasının desteklenmesi ile 10 yıllık sürede çok önemli ilerlemeler sağlanmıştır.
2002 yılında 53 Devlet ve 23 vakıf olmak üzere üniversite sayısı 76 iken 2003-2012 yılları arasında 50'si Devlet, 42'si vakıf üniversitesi olmak üzere 92 yeni üniversitenin kurulması ile toplam üniversite sayısı 103 Devlet, 65 vakıf olmak üzere 168'e ulaşmıştır.
Yeni kurulan 50 Devlet üniversitesine 104.998 kadro ihdas edilmiştir.
22.10.2012 tarihi itibarıyla 103 Devlet, 65 vakıf olmak üzere toplam 168 üniversitenin bünyesinde
? 1.018'i Devlet, 365'i vakıf olmak üzere toplam 1.383 fakülte,
? 403'ü Devlet, 164'ü vakıf olmak üzere toplam 567 enstitü,
? 374'ü Devlet, 86'sı vakıf olmak üzere toplam 460 yüksekokul,
? 782'si Devlet, 70'i vakıf olmak üzere toplam 852 meslek yüksekokulu bulunmaktadır.
Tüm üniversitelerimizde 2002-2003 eğitim öğretim yılında 76.090 akademik personel görev yaparken, 2011-2012 eğitim öğretim yılında bu sayı 118.839 akademik personele yükseltilmiş ve artış oranı %56'dır.
Tablo 8- 2002-2003 / 2011-2012 Eğitim Öğretim Yılları İtibarıyla Öğretim Elemanlarının Akademik Görevlerine Göre Sayıları
| Öğretim Elemanları | 2002-2003 | 2011-2012 | Artış Oranı % |
| Profesör | 10.187 | 16.783 | 65 |
| Doçent | 5.401 | 9.257 | 71 |
| Yard. doçent | 12.621 | 24.759 | 96 |
| Öğretim görevlisi | 12.371 | 19.013 | 54 |
| Okutman | 5.691 | 8.549 | 50 |
| Uzman | 2.352 | 3.150 | 34 |
| Araştırma görevlisi | 27.426 | 37.249 | 36 |
| Çevirici | 21 | 24 | 14 |
| Eğitim öğretim planlamacısı | 20 | 55 | 175 |
| TOPLAM | 76.090 | 118.839 | 56 |
Yeni açılan üniversitelerimizin öğretim elemanı ihtiyacını karşılamak için yeni kadrolar ihdas edilmiştir. Bu amaçla yüksek lisans ve doktora için yurt dışına "Her Yıl 1.000 Öğrenci Gönderme Projesi"yle öğrencilerimiz dünyanın en prestijli okullarında okur hale geldiler. Bu öğrencilerimiz ülkenin ihtiyaç duyduğu alanlarda kendilerini yetiştirecekler ve iyi yetişmiş insangücü olarak yeni açılan üniversitelerimizde görev alacaklardır. Sadece bu faktörün bile üniversitelerimizin dışa açılmasında ve ileriye doğru gelişimini sürdürmesinde büyük etkisi olacağını düşünüyoruz.
Bu Proje kapsamında yurtdışına çıkış tarihi esas alınarak yıl bazında öğrenimine başlayan öğrenci sayısı;
? 2006 yılında 17,
? 2007 yılında 426,
? 2008 yılında 433,
? 2009 yılında 584,
? 2010 yılında 580,
? 2011 yılında 468,
? 2012 yılında 406
olup proje süresince (22.10.2012 tarihi itibari ile) toplam 2.914 öğrenci yurtdışına yabancı dil, yüksek lisans ve doktora eğitimi almak için gönderilmiştir.
2011-2012 eğitim öğretim yılında üniversitelerimizde;
? 1.033.203 önlisans,
? 2.477.785 lisans,
? 572.938 ikinci öğretim,
? 219.626 lisansüstü (168.158 yüksek lisans, 51.468 doktora)
? 12.286 tıpta ihtisas
öğrencisi olmak üzere toplam 4.315.838 öğrenci eğitim görmüştür.
2010-2011 eğitim öğretim yılında YÖK'e bağlı olmayan diğer eğitim kurumlarında ise (askeri okullar ve polis akademisi);
? 21.124 önlisans,
? 7.637 lisans,
? 1.346 lisansüstü (855 yüksek lisans, 491 doktora)
? 7.599 tıpta ihtisas
öğrencisi olmak üzere toplam 37.873 öğrenci eğitim görmüştür.
Yükseköğretimde net okullaşma oranı 2002 yılında %14,65 iken, 20112012 eğitim öğretim yılında %35,51'e yükseltilmiştir. Yükseköğretimde brüt okullaşma oranı 2002 yılında %27,12 iken, 2011-2012 eğitim öğretim yılında %66,23'e yükseltilmiştir. Böylece Dokuzuncu Kalkınma Planında (2007-2013) öngörülen %48 brüt okullaşma oranı hedefi geçilmiştir.
Bu yıl getirdiğimiz yeni bir uygulamayla üniversite birinci öğretim ve açıköğretim öğrencilerinden alınan harçları kaldırdık. Artık 2 milyon 184 bin öğrencimize yükseköğretim hizmetlerini harçsız sunuyoruz.
Yükseköğretim bütçesi 2002 yılında 2.495.967.700 TL iken, 2012 yılında 12.743.603.000 TL'ye yükseltilmiş ve 2002'ye göre %410,6'lık artış sağlanmıştır. 201 3 yılı bütçesinin 15.227.760.500 TL öngörülmesiyle birlikte 2002 yılına göre artış oranı %510,1'e ulaşmıştır.
Türkiye'nin AR-GE bütçesi, 2002 yılında 57 milyon 670 bin TL iken, 2012 yılında 2 milyar 654 milyon TL'ye yükseltilmiştir. Artış oranı %4.502'dir. 2013 yılında Türkiye'nin toplam AR-GE ödeneğinin 2,8 milyar TL'ye çıkarılması öngörülmüştür. 2002 yılına göre artış oranı %4.755'e ulaşmış olacaktır.
Bilindiği üzere 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu 06.11.1981 tarihinde kanunlaştığında ülkemizdeki üniversitelerimizin sayısı 27 idi. Vakıfların üniversite kurması ise yasaktı. Aradan geçen 30 yılda devlet ve vakıf üniversitelerinin sayısı 168 olmuştur. Bu sayısal artış ve yurt içi ve yurt dışındaki akademik alandaki yeni gelişmelere cevap vermek için yükseköğretim sistemimizde ve yükseköğretimin yönetimi konusunda ertelenemez hale gelen bir yeniden yapılanma ihtiyacı doğmuştur. Bu ihtiyacı karşılamak, ülkemiz yükseköğretim sisteminin gelişmiş ülkelerle rekabet edebilmesi, daha demokratik, ar-ge'ye daha fazla kaynak aktarabilen bir yükseköğretim sistemi ve bu sistemin yönetilmesi için hazırlanan yeni Yükseköğretim Kanunu Tasarısı Taslağı kamuoyunun paylaşımına sunulmuştur.
Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri
1.2.6. Hayat Boyu Öğrenme ve Bilgi Toplumu
Bilginin her gün yenilendiği, davranış ve tutumların, ihtiyaç ve beklentilerin sürekli değiştiği, yeni mesleklerin ortaya çıktığı günümüzde gençlerimizin hayat boyu öğrenme yaklaşımını benimsemiş bireyler olarak yetişmesi hepimizin arzusudur.
Bilgi ve becerilerimizi sürekli olarak güncellememiz, değişime ve yeniliğe açık olmamız, analitik düşünmemiz, girişimci ruha sahip olmamız, en az bir yabancı dil konuşma yeteneğini edinmemiz bize dünyanın her yerinde çalışabilme imkânı sunacaktır. Ülke olarak bu nitelikteki gençlere ihtiyaç duymaktayız.
Bakanlığımızın yeniden yapılanması çerçevesinde hayat boyu öğrenme kavramı örgün ve yaygın eğitim sistemiyle bütünleştirilmiştir. Bu amaçla, öğrenen bireyden öğrenen topluma ve öğrenen Türkiye'ye doğru bir dönüşüm vizyonuyla hareket edilerek Genel Müdürlük seviyesinde bir birim oluşturulmuştur.
Türkiye'nin AB Müktesebatına Uyum Programı (2007-2013) kapsamında Hayat Boyu Öğrenme Strateji Belgesi Bakanlığımızca hazırlanarak uygulamaya konulmuştur.
Hayat boyu öğrenme sisteminin geliştirilmesi amacıyla AB Katılım Öncesi Mali Yardım (IPA) kapsamında, "Hayat Boyu Öğrenmenin Geliştirilmesi Projesi I" uygulamaya konmuştur.
Bütçesi 15 milyon Avro ve uygulama süreci 24 ay olan Proje ile hayat boyu öğrenme sisteminin kurulmasına yönelik politika geliştirilmesi ve hayat boyu öğrenme kültürünün yaygınlaştırılması çalışmalarının yanı sıra önceki öğrenmelerin tanınmasına yönelik hazırlıklar yapılmaktadır.
Açıköğretim ortaokulu, açıköğretim lisesi, mesleki açıköğretim lisesi, mesleki teknik açıköğretim okulu, olgunlaşma enstitüleri, mesleki eğitim merkezleri ve halk eğitim merkezleri hayat boyu öğrenme anlayışı çerçevesinde tek çatı altında toplanarak, vatandaşlarımıza eğitimde fırsatları artırarak sunmak amacıyla faaliyetlerini sürdürmektedirler.
Yaygın eğitimde 2003-2011 yılları arasında 1.985.586'sı kadın olmak üzere toplam 2.863.703 kişiye okuma yazma öğretilmiştir.
Kadınların eğitim düzeyinin artırılması, gelişmişlik endeksinin yükseltilmesi, daha fazla karar alma mekanizmalarına katılmaları ve kadın okur-yazarlığının artırılması kadın hak ve özgürlüklerinin zeminini güçlendirecek gelişmelerdir.
Bu kapsamda, 6 Haziran 2008 tarihinde başlatılan Ana Kız Okuldayız Okuma Yazma Kampanyasıyla okuma yazma bilmeyen bütün vatandaşlarımızın okur yazar yapılması hedeflenmiştir.
8 Eylül 2012 tarihinde tamamlanan Kampanya kapsamında 174.472 adet kurs açılmış, bu kurslara 2.590.446 vatandaşımız katılmış ve 1.832.617 vatandaşımız okur yazarlık belgesi, 307.364 vatandaşımız ise ikinci kademe yetişkinler eğitimi başarı belgesi almıştır.
Ayrıca, 2010-2011 eğitim öğretim yılında 969 Halk Eğitimi Merkezinde açılan 38.695 meslekî ve teknik kursta 810.565 kişi; 56.926 okuma-yazma kursunda 968.675 kişi; 136.665 sosyal ve kültürel kursta 2.723.033 kişi olmak üzere toplam 232.286 kurstan 4.502.273 vatandaşımız yararlanmıştır.
1.3. Diğer Faaliyet ve Projeler
1.3.1. Millî Eğitim Bakanlığı İletişim Merkezi (ALO 147)
Millî Eğitim Bakanlığının görev alanlarıyla ilgili gelen her türlü bilgi edinme, talep, görüş-öneri, ihbar ve şikâyetleri etkin ve hızlı bir biçimde çözüme kavuşturmak, gelen çağrıların tek bir merkezden yanıtlanmasını sağlamak, depremden etkilenen Van ili ve Erciş ilçesine sosyo-ekonomik katkı sağlamak amacıyla vatandaşların Millî Eğitim Bakanlığı İletişim Merkezine 7 gün 24 saat ulaşılabilmesini sağlayacak Millî Eğitim Bakanlığı İletişim Merkezi (ALO 147) 1 Mart 2012 tarihinde hizmete girmiştir.
Gelen çağrıların %93'ü İletişim Merkezi tarafından ilk kontakta cevaplanmış, inceleme gerektiren konular ise entegre ekranlar aracılığıyla Millî Eğitim Bakanlığına bağlı 1.072 merkez ve taşra destek bürosunda görev yapan 2.200 kullanıcı tarafından cevaplanmaktadır.
Vatandaşlarımız tarafından başvuruların %90'ı bilgi edinme, %6'sı talep, %3'ü şikâyet ve de görüş-öneridir.
Çağrıların bir inceleme ve araştırma gerektirmesi veya Bakanlıkça işlem yapılmasını zorunlu kılması nedeniyle hemen cevap üretilemediği durumlarda, anında kurum ve kuruluşlarla iletişime geçilerek en geç 72 saat içerisinde taleplerle ilgili telefon, SMS veya e-mail aracılığıyla geri dönülmektedir. Bu merkezde günlük ortalama 5 bin vatandaşımıza hizmet verilmektedir.
Engelli depremzede vatandaşlarımızın daha çok mağdur olmalarından hareketle İletişim Merkezinde görevli 100 personelin %50'sinin engelli olan depremzede vatandaşlarımız arasından seçilmesine önem verilmiştir. Böylece %95'i depremzede olan %50'si engelli vatandaş iş yaşamına kazandırılmıştır.
1.3.2. Cumhuriyet Eğitim Gezileri
Öğrencilerin tarih bilinçlerini geliştirmek amacıyla 2004 yılında başlatılan "18 Mart Çanakkale Eğitim Gezileri Projesi" 2006 yılından itibaren genişletilerek "Cumhuriyet Eğitim Gezileri" adıyla sürdürülmektedir. Bu gezilerde Cumhuriyet tarihimiz bakımından özellik taşıyan Çanakkale, Samsun, Amasya, Sivas, Erzurum, Afyonkarahisar, Kütahya ve Ankara illeri gezilmektedir. 2012 yılında Cumhuriyet Eğitim Gezileri Çanakkale ve Afyonkarahisar Valiliklerine devredilmiş olup toplam 6.420 öğrenci ve 321 öğretmenin katılımı planlanmıştır.
1.3.3. Beyaz Bayrak İşbirliği Protokolü
Bakanlığımıza bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarının temizlik ve hijyen konusunda teşvik edilmesi, okul sağlığının daha iyi düzeye çıkarılması amacıyla, Bakanlığımız ile Sağlık Bakanlığı arasında 2006 yılında imzalanan "Beyaz Bayrak İşbirliği Protokolü" 2010 yılında 4 yıl daha uzatılarak Sağlık Bakanlığı ile valilikler işbirliğinde illerde yürütülmektedir. Belirlenen kriterlere göre denetlenen okullardan denetim sonucunda 100 puan üzerinden 90 ve üzeri puan alan okullara, iki yıl için geçerli olan, okul sağlığını ve temizliğini simgeleyen "Sertifika", "Beyaz Bayrak" ve "Pirinç Levha" verilmektedir.
1.3.4. Bilim Fuarları
Bakanlığımız, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile TÜBİTAK arasında 14 Mart 2012 tarihinde imzalanan "Eğitimde İşbirliği Protokolü" kapsamında temel ve ortaöğretimde eğitim öğretimin niteliğinin artırılması ve bilim kültürünün öğrencilerimiz arasında geliştirilmesine ve yaygınlaştırılmasına yönelik bilim fuarlarının düzenlenmesi planlanmaktadır.
2013 yılı için 1.000 adet temel ve ortaöğretim okulumuzda düzenlenecek bilim fuarları ile öğrencilerimiz bilim kültürüyle tanışacak ve bu şekilde akranlarıyla gelecekte küresel düzeyde rekabet edebilecek bireyler olarak yetişmelerine katkı sağlanmış olacaktır.
1.3.5. Okullar Hayat Olsun Projesi
Proje ile okul ve kurumlar velilerin, mahallelinin ve çevrenin hizmetine açılarak, öğrenciler ve yetişkinler için birer "hayat boyu öğrenme merkezi" ve eğlenme dinlenme aktivitelerine imkân veren "yaşayan güvenli alanlar" haline dönüştürülmesi amaçlanmaktadır.
Millî Eğitim Bakanlığı ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve Türkiye Belediyeler Birliği arasında imzalanan işbirliği protokolü doğrultusunda uygulanan Proje ile 75 il ve 637 ilçede tarafların yerel temsilcileri arasında protokoller imzalanarak hayata geçirilmiştir.
Bu Proje ile okullarımızdaki bilgisayar laboratuvarları, kütüphaneler, okul bahçeleri, spor salonları ve benzeri yerler öğrencilerin ve velilerin en kolay şekilde ulaşabileceği mekanlar haline getirilmiştir.
Ders saatleri dışında ve hafta sonlarında öğrenciler ve veliler buralardan yararlanabilecek, çocuklarımız internet kafelerden kurtulacak ve halkımız adeta halk kütüphanelerine yeniden kavuşmuş olacaktır.
1.3.6. Toplum Liderleri Teşkilatlandırma Projesi
Millî Eğitim Bakanlığı ve Türk Kızılayı arasında imzalanan ve 2015 yılına kadar devam edecek olan "Toplum Liderlerini Teşkilatlandırma Projesi" ile riskli bölgelerden başlayarak Türkiye genelinde toplum liderleri aracılığı ile olası afetlerden korunma, zararları azaltma bilincinin oluşturulması, buna yönelik olarak toplum tabanlı eğitim programlarının gerçekleştirilmesi, afetlere karşı hazırlıklı olma ve sosyal sorumluluk bilincinin oluşturulması amaçlanmaktadır.
Türk Kızılayı ile ortaklaşa yürütülen Toplum Liderlerinin Teşkilatlandırılması Projesi kapsamında eğitim alan ve gönüllü olarak görev alan öğretmenler Van ilinde yaşanılan depremde büyük bir çaba içerisinde yöre halkının acil ihtiyaçlarının karşılanmasında etkili olmuşlardır.
Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri
2. KURUMSAL KAPASİTENİN GELİŞTİRİLMESİ 2.1. Yeniden Yapılanma
Dokuzuncu Kalkınma Planında "Eğitim Sisteminin Geliştirilmesi" başlığı altında "Millî Eğitim Bakanlığı merkez teşkilatında hizmet esasına dayalı bir yapılanmaya gidilecek, kurumsal kapasite güçlendirilecek, taşra teşkilatına ve eğitim kurumlarına yetki ve sorumluluk devredilmesi sağlanacaktır" şeklinde ifadesini bulan yeniden yapılanma hedefine uygun çalışmalar çerçevesinde,
? Bürokrasiyi azaltarak eğitim hizmetlerinde sürat ve verimliliği artırmak,
? Alt kademelere yetki tanıyarak sorumluluk duygusunu geliştirmek,
? Vatandaşa yönelik hizmetlerde kolaylık sağlamak
amacıyla 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname 14 Eylül 2011 tarihli ve 28054 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Yeniden yapılanma ile Bakanlığımızın birim sayısı 35'den 20'ye indirilmiş, hizmet birimleri arasında işbirliği ve koordinasyonu artırmak ve hizmet bütünlüğünü sağlamak amacıyla benzer fonksiyonları yapan birimler birleştirilmiştir.
Yeniden yapılanan Bakanlığımızın görevlerini etkin ve verimli bir şekilde yapabilmesi amacıyla planlama, bütçeleme, harcama, izleme, denetim, performans ve raporlama anahtar kelimelerini içeren, stratejik plandan başlayıp faaliyet raporları ile bitirilen sürecin tümünü kapsayan bir yönetim bilgi sisteminin kurulma süreci devam etmektedir.
2.2. İnsan Kaynakları ve İstihdam
Eğitimin ve gelecek inşasının en önemli mimarı olan öğretmenlerimizin severek, inanarak, fedakârlık göstererek sürdürdükleri görevlerinin önemi, bilgi toplumunda daha da artmıştır. Eğitim öğretim hizmetinin çekirdeği olan öğretmenlik mesleğini bir bütünlük içerisinde ele alan bir "Ulusal Öğretmen Stratejisi" çalışması başlatılmıştır.
Bu çerçevede;
? Stratejik Plan kapsamında önümüzdeki 15-20 yıllık süreçte hangi alanda ne kadar öğretmene ihtiyaç olacağının tespiti,
? Yeni bir kariyer planlaması çerçevesinde öğretmenlerin meslekî gelişimlerinin sağlanması,
? Öğretmen yetiştirme yöntemlerinin ve öğretmen adaylarının stajlarının yeniden değerlendirilmesi,
? Öğretmen seçme, yerleştirme ve yer değiştirme süreçlerinin gözden geçirilmesi,
? Öğretmenlerin çalışma şartları ile özlük haklarının iyileştirilmesi konularında çalışmalar yapılmaktadır.
Bakanlığın insan gücü planlamasını bilimsel projeksiyonlara dayandıran ve insan kaynaklarının ülke genelinde adil ve dengeli dağılımını sağlayan, liyakat ve kariyeri esas alan bir insan kaynakları yönetim sistemi kurmaya yönelik çalışmalarımız da devam etmektedir.
Bu kapsamda yürütülen Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen İstihdam Projeksiyonları, Stratejileri ve Sistemlerinin Geliştirilmesi Projesi (İKOP) tamamlanmak üzeredir.
Bu proje ile;
? Bölge/il düzeyinde ve yıl/alan bazında öğretmen arz-talep analizlerinin yapılarak kısa, orta ve uzun vadeli öğretmen istihdam projeksiyonlarının yapılması,
? Ulusal, bölgesel ve yerel öğretmen istihdam modellerinin ve bu modellere dayalı strateji belgesinin geliştirilmesi,
? Öğretmen arz-talep projeksiyonlarının sistematik olarak güncellenmesini sağlayacak bilgi teknolojisi (BT) temelli istatistiksel modellerin kurulması,
? İhtiyaç duyulan alanlarda yeterli sayıda nitelikli öğretmen yetiştirilmesine dayanan rasyonel bir istihdam politikasının oluşturulması,
? Proje kapsamında üretilecek rehber bilgi ile öğretmen yetiştiren kurumları seçmeyi düşünen öğrencilerle bu kurum yöneticilerine kontenjan belirlenmesinde kullanabilecek karar destek hizmetinin sunulması
amaçlanmıştır.
2.2.1. Öğretmen Yeterlikleri
Tüm öğretmenlerde bulunması gereken bilgi, beceri ve tutum özelliklerine ilişkin "Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri" belirlenmiş ve 17.04.2006 tarihinde yürürlüğe konulmuştur. Ayrıca öğretmenlerin kendi alanlarındaki görevlerini en etkin ve verimli biçimde yerine getirebilmeleri için gerekli olan Özel Alan Yeterliklerinin belirlenmesi kapsamında ilköğretim kademesinde 16 alan öğretmenine yönelik "Özel Alan Yeterlikleri" 25.07.2008 tarihinde, ortaöğretim kademesinde 8 alan öğretmenine yönelik "Özel Alan Yeterlikleri" ise 26.01.2011 tarihinde yürürlüğe konulmuştur.
Öğretmen yeterliklerinin uygulanabilir, gözlemlenebilir ve ölçülebilir nitelikte olması, Ulusal Yeterlilik ve Türkiye Yükseköğretim Yeterlikler Çerçevesi (TYYÇ) ve dolayasıyla AB Yeterlilikler Çerçevesine uyum sağlaması ve güncellenmesi için yeniden gözden geçirilmesine ihtiyaç duyulmuş ve bu konudaki çalışmalar devam etmektedir.
Okul Temelli Mesleki Gelişim Modeli (OTMG) ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında pilot olarak uygulanmıştır. Bu kapsamda "Okul Temelli Mesleki Gelişim Kılavuzu" hazırlanmıştır. OTMG Modelinin önce 25 ilde daha sonra da Türkiye genelinde yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülmektedir.
2.2.2. Hizmet İçi Eğitim
Öğretmenlerimizin kendi meslekî alanlarındaki gelişmeleri, dünyadaki ve ülkemizdeki değişimi, gelişmeleri ve müfredatta yapacağımız değişiklikler ile teknolojik gelişmelere uyumları için en az 3 yılda bir defa meslekî formasyonlarıyla ilgili eğitime tabi tutulmaları gerektiğini düşünüyorum.
Bakanlığımızın teşkilat ve görevlerinin yeniden belirlenmesi sonucunda hizmet içi eğitimde etkililiğin artırılması amacıyla öğretmenler ile diğer personelin hizmet içi eğitim faaliyetleri ayrı tutulmuştur.
2012 yılı Şubat ve Eylül döneminde ataması yapılan 57.000 aday öğretmenin mesleğe daha bilinçli ve istekli başlamaları için "uyum eğitimi" verilmiştir. Yine 2012 yılı Haziran ve Eylül döneminde 775.565 okul öncesi, sınıf öğretmeni ve branş öğretmenine uzaktan eğitim yolu ile mesleki gelişim eğitimleri verilmiştir.
21 Ekim 2012 tarihi itibarıyla öğretmenlerimize düzenlenen merkezi 268, mahalli 21.630 hizmet içi eğitim faaliyetinde 261.803 öğretmen eğitim almıştır.
Bakanlığımızın öğretmenler dışında kalan diğer personeline ise 21 Ekim
2012 tarihi itibarı ile merkezi olarak düzenlenen 77 hizmet içi eğitim faaliyetinde 7.493 personel eğitime almıştır.
2013 yılında Bakanlığımız personelinin kurumsal ve bireysel eğitim ihtiyacının belirlenerek, merkezî ve mahallî planlama ile yüz yüze eğitimleri yanında uzaktan eğitim yöntem ve teknikleri ile daha etkin, yaygın, hızlı ve ekonomik olarak yapılması, ayrıca mahallî ve okul merkezli olarak yürütülmesine yönelik çalışmalara devam edilecektir.
2.2.3. Öğretmen Yetiştirme
Ulusal Öğretmen Yetiştirme Stratejileri konulu çalıştay Antalya'da düzenlenmiştir. Ayrıca, bu süreç içerisinde Bakanlığımız ile üniversiteler arasında diyalog ve işbirliği kurulması, öğretmen istihdamında arz talep dengesinin sağlanması ve eğitim sistemindeki değişikliklerin eğitim fakültelerine yansıtılması, eğitim fakültelerinde verilen kuramsal bilgilerin öğretmenlik uygulamaları ile desteklenmesi amacıyla 26 Mart 2012 tarihinde Ankara'da "Eğitim Fakülteleri Dekanlar Toplantısı" düzenlenmiştir.
Öğretmen yetiştirmede niteliğin artırılması amacı ile Yükseköğretim Kurulu Öğretmen Yetiştirme Çalışma Grubunun 21.03.2012 tarihli eğitim fakülteleri bünyesinde yer alan ikinci öğretim programları ile Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi bünyesinde yer alan okulöncesi ve İngilizce öğretmenliği programlarına öğrenci alımlarının durdurulması tavsiye kararı üzerine, 2012-2013 eğitim öğretim yılında Yükseköğretim Kurulu tarafından bu programlara öğrenci alımı durdurulmuştur.
Bakanlığın öğretmen istihdamı ve projeksiyonları ile ilgili olarak Öğretmen İstihdam Projeksiyonları Stratejileri ve Sistemlerinin Geliştirilmesi Projesi sürdürülmektedir.
2.2.4. Öğretmenlere Yönelik Malî ve Sosyal Haklara İlişkin Gelişmeler
Göreve yeni başlayan bir öğretmenimizin maaşı 2002 yılında 470,20 TL iken, 01.07.2012 tarihi itibarıyla %276,3 artışla 1.769,19 TL'ye yükselmiştir.
2002 yılında aynı öğretmenin ayda 60 saat karşılığı ek ders ücreti 165 TL iken, 01.07.2012 tarihi itibarıyla %207,3 artışla 507,18 TL'ye yükselmiştir.
YıllarMaaş TLEk Ders TLMaaş+Ek Ders TL
2002470,2165635,2
2003560,09174734,09
2004636,82195831,82
2005698,73211909,73
2006823,733101.133,73
2007928,133331.261,13
20081.196,433641.560,43
20091.302,98396,451.699,43
20101.387,85421,141.808,99
20111.592,89456,672.049,56
20121.769,19507,182.276,37
Tablo 12- Yıllar İtibarıyla Öğretmen Maaşları
Not: Derecesi 9/1 olan sınıf öğretmeni baz alınmıştır.
Göreve yeni başlayan bir öğretmenin eline 2002 yılında ek ders ücreti ile birlikte toplam 635,20 TL geçerken, 2012 yılı ikinci yarıyılında %258,40 artışla 2.276,37 TL olmuştur.
2002-2003 eğitim öğretim yılında bir öğretmenin eğitim öğretim hazırlık ödeneği 175 TL iken, 2012-2013 eğitim öğretim yılında %300 artışla 700 TL'ye yükseltilmiştir.
2.3. Fiziksel Kapasitenin Geliştirilmesi
Bir taraftan nüfus artmaya devam ederken, diğer taraftan okullaşma oranlarının artırılmasına yönelik çalışmalar sonucunda okula devam eden öğrenci sayısında her yıl önemli artışlar gerçekleşmektedir.
Bu gelişmeler çerçevesinde genel bütçe kaynağı dışında bütçe dışı kaynaklar da harekete geçirilerek hayırsever kişi, kurum ve kuruluşların katkıları ve düzenlenen kampanyalarla 2003 yılından itibaren 30.08.2012 tarihi itibarıyla 34.465'i hayırseverlerimiz tarafından olmak üzere toplam 181.419 dersliğin yapımı tamamlanarak eğitim öğretim hizmetine sunulmuştur.
Eğitime gönül ve destek veren hayırseverlerimize huzurlarınızda teşekkür ediyorum.
Okullarımızın 12 yıllık zorunlu kademeli eğitim sistemine uyumlarını kolaylaştırmak ve öğrencilerimizin okul imkânlarından etkin faydalanabilmesi için okullarda yapılacak tadilat, küçük onarım ve diğer benzeri işler için ayrılan ödenek 2013 yılında %33 arttırılarak 43 milyon TL'ye çıkarılmıştır.
Ayrıca okullarımızın yakacak alımları tertibinde yer alan 324 milyon TL olan ödenek, 2013 yılında %44 artışla 466 milyon TL'ye yükseltilmiştir.
Mesleki ve teknik eğitim okulları, rehberlik ve araştırma merkezleri ile özel eğitim okul ve kurumlarının güvenliğinin sağlanması amacıyla güvenlik kamerası alımına ilişkin ödenek 500 bin TL'den 2013 yılında 10 milyon TL'ye çıkarılmıştır.
Okulların depreme karşı dayanıklılığının artırılması amacıyla 2004 yılından bugüne kadar 336,5 milyon TL ödenek ayrılmış ve güçlendirme çalışmalarında kullanılmıştır. 2013 yılı içinde 60 milyon TL ödenek öngörülmüştür.
Çocuklarımıza ve gençlerimize günümüzün ve geleceğin ihtiyaçları doğrultusunda, çağdaş, her bakımdan nitelikli ve ileri bir eğitimin verilebilmesi için eğitim öğretim kurumlarımız, öğretim programlarını destekleyen eğitim materyalleri, ders ve laboratuar araç-gereçleri, en son teknolojilere haiz eğitim ortamlarının sağlanması çalışmalarına devam edilmektedir.
Bu kapsamda;
? İlköğretim ve ortaöğretimde biyoloji, fen bilgisi, fizik, kimya, meslekî uygulama laboratuarı ve yabancı dil laboratuarı sayısı 2002-2003 eğitim öğretim yılında 18.853 iken, 2011-2012 eğitim öğretim yılında 32.790'a ulaşmıştır.
? İlköğretim ve ortaöğretimde kütüphane sayısı (sınıf kitaplıkları hariç) 2002-2003 eğitim öğretim yılında 11.945 iken, 2011-2012 eğitim öğretim yılında 18.122'ye ulaşmıştır.
? 8 derslik ve üzeri tüm okullarımıza 19.10.2011 tarihi itibarıyla 29.812 adet Bilişim Teknolojisi Sınıfı kurulmuştur. Bu çerçevede illerimize 2002-2003 eğitim öğretim döneminden 16.02.2012 tarihine kadar 924.002 bilgisayar gönderilmiştir.
? 16.02.2012 tarihi itibarıyla 33.168 okul web adresi (www.meb.k12.tr), Bakanlığımıza bağlı 15.576 personele "[email protected]" uzantılı,
45.416 adet okula/kuruma "........... @meb.k12.tr" uzantılı, 14.605 özel
öğretim okuluna/kurumuna ".......... @meb.k12.tr" uzantılı ücretsiz e- posta adresi verilmiştir.
? "MEB İnternete Erişim Projesi" kapsamında, 16.02.2012 tarihi itibarıyla alt yapısı müsait olan 37.975 eğitim kurumuna geniş bant ADSL bağlantısı ve 3.560 okul ve kuruma uydu internet erişimi sağlanarak 41.535 okul internet erişimine kavuşturulmuştur. ADSL internet erişimi olan kurumlarımızın ortaöğretimde oranı %100'e, ilköğretimde ise %98'e ulaşmıştır. 2013 yılından itibaren bilgiye ve internete erişim için Bakanlık bütçemize ilk defa 39 milyon TL ödenek konmuştur.
2.3.1. Kamu Özel Ortaklığı ve Eğitim Kampüsleri
Özellikle yoğun göç alan büyükşehirlerde ve arsa sıkıntısı çekilen şehir merkezlerindeki okul ve derslik ihtiyacını karşılamak amacıyla Bakanlığımız yeni çözüm arayışlarına girmiştir.
Bu çerçevede 652 sayılı KHK ile getirilen yeni yaklaşımla hazırlanan "Eğitim Öğretim Tesislerinin Kiralama Karşılığı Yaptırılması ile Tesislerdeki Eğitim Öğretim Hizmet Alanları Dışındaki Hizmet ve Alanların İşletilmesi Karşılığında Yenilenmesine Dair Yönetmelik" 27.08.2012 tarihli ve 2012/3682 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki olarak 08.09.2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
2013 yılı Mart ayından itibaren projeleri ve arsaları hazır olan illerden başlayarak söz konusu Yönetmelik çerçevesinde yap-kirala-devret modeliyle yaklaşık 40 bin dersliğin yapılmasına yönelik ön hazırlık çalışmaları sürdürülmektedir.
2.3.2. Van Depreminin Yaralarının Sarılması
Hatırlanacağı üzere 23 Ekim ve 9 Kasım 2011 tarihlerinde Van ilimizde meydana gelen depremler sonucu 66 okuldan 1.015 dersliğimiz, 2.873 yatak kapasiteli 11 ortaöğretim pansiyonumuz ve 140 lojman ağır hasar görmüş, kullanılamaz hale gelmiştir.
Milletimizi derinden üzen bu üzücü afetten tam bir yıl sonra 2.609 derslikli 133 okulumuz, 2.628 kapasiteli 10 ortaöğretim pansiyonu, 10 spor salonu, 2 öğretmenevi ve 456 lojman yapılarak eğitim hizmetine sunulmuştur. Bunlardan 775 derslikli 61 okulumuz hayırseverler tarafından yapılmıştır.
2.3.3. Eğitimde Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) Projesi
Eğitim öğretimde teknolojik imkânların tüm yurt çapında etkin ve yaygın biçimde kullanılmasını ve her öğrencinin bilgi teknolojilerinden yararlanmasını sağlamak görevi kapsamında, Eğitimde FATİH Projesi çalışmaları devam etmektedir. 2012 yılında bu Proje için bütçeden ayırdığımız 803 milyon TL, 2013 yılında %74 artırılarak 1.4 milyar TL'ye çıkartılmıştır.
Proje kapsamında 2015 yılı sonuna kadar tüm sınıflara akıllı tahta yerleştirilmesi, öğretmenler ile ortaokul ve liselerdeki öğrencilere tablet dağıtılması, okullara geniş bant internet erişiminin sağlanması, e-içeriklerin hazırlanması, öğretmenlerin teknolojiyi etkin bir şekilde kullanması konusunda eğitim çalışmaları planlanmış olup takvime uygun bir şekilde iş ve işlemler yürütülmektedir.
Bu bağlamda FATİH Projesindeki sınıflarda teknolojinin etkili ve verimli kullanılarak öğrenci başarısının artırılması temel amacına hizmet eden proje bileşenleri, bileşenler kapsamında yapılan, yapılmakta olan ve planlanan çalışmalar şu şekilde ifade edilebilir:
1- Donanım ve Yazılım Altyapısı Bileşeni
Bilgi teknolojisi malzemelerinin satın alınması: 3.657 adet "Orta Öğretim Okuluna Bilgi Teknolojisi Malzemelerinin Satın Alınması" işine ait ihalenin etkileşimli tahta alımı ve kurulumunu kapsayan birinci kısmı, doküman kamera, çok fonksiyonlu yazıcı alımı ve kurulumunu kapsayan ikinci kısmına ilişkin sözleşmeler imzalanmıştır. Söz konusu sözleşmeler gereği ilgili firmalar okullarda kurulumlara başlamış olup, Aralık 2012 tarihine kadar tamamlanması planlanmaktadır.
Uzaktan eğitim merkezlerinin kurulumu: 81 ilde toplamda 110 adet Uzaktan Eğitim Merkezi kurulumuna ilişkin sözleşme ilgili firma ile imzalanmıştır. Uzaktan eğitim merkezleri sayesinde hizmet içi eğitimler iller arasında ses ve görüntülü olarak etkileşimli bir şekilde gerçekleştirilecektir.
Bileşene ilişkin pilot uygulamalar: 17 il ve 52 okulda 6 Şubat 2012 tarihinde akıllı tahta ve tablet bilgisayarlarla pilot uygulamaya başlanmıştır.
Şu ana kadar meslek liseleri dışındaki liselerin tümünü oluşturan 3.657 lisede 85.000 sınıfa akıllı tahta yerleştirilmiş, 13 bin 500 tablet bilgisayar öğretmen ve öğrencilere dağıtılmıştır.
Genişletilmiş pilot uygulama için 49.000 adet tablet bilgisayar donanım ve yazılım alımı ihalesine çıkılmış, ihale işlemleri tamamlanmak üzeredir.
Bileşene ilişkin pilot uygulamalar:
2013 yılı içerisinde bu bileşen kapsamında 3.500 okulun internet altyapısının yenilenmesi, 7.000 okula geniş bant İnternet erişiminin sağlanması, meslek liselerindeki 75.000 dersliğin etkileşimli tahta uygulamasına geçirilmesi, örgün eğitimdeki 1.250.000 öğretmene/öğrenciye tablet PC verilmesi planlanmaktadır.
2- e-İçeriğin Sağlanması ve Yönetilmesi Bileşeni
FATİH Projesi kapsamında öğretmen ve öğrencilerin gereksinimlerine cevap verecek, öğretim programlarında yer alan kazanımlara uygun olarak hazırlanmış e-içerikler Eğitim Bilişim Ağı (EBA) portalında (www.eba.gov.tr) yer almaktadır.
Öğretmen ve öğrenciler başta olmak üzere eğitimin tüm paydaşları için tasarlanan EBA, farklı, zengin ve eğitici içerikler sunmak, bilişim kültürünü yaygınlaştırarak eğitimde kullanılmasını sağlamak, içerikle ilgili ihtiyaçlarına cevap vermek, sosyal ağ yapısıyla bilgi alışverişinde bulunmak, zengin ve gittikçe büyüyen arşiviyle derslere katkı sağlamak, bilgiyi öğrenirken aynı zamanda yeniden yapılandırabilmek ve bilgiden bilgi üretmek amacıyla tasarlanan sosyal bir eğitim platformudur.
2013 yılında da EBA kapsamında yazılım ve içerik geliştirilmesi çalışmalarına devam edilecektir.
3- Öğretim Programlarında Etkin BT Kullanımı Bileşeni
Millî Eğitim Bakanlığının çeşitli birimlerince hazırlanan öğretim programlarının incelenmesi, geliştirilmesi ve uygun görülenlerin karara bağlanması Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca yürütülmektedir.
4- Bilinçli, Güvenli, Yönetilebilir ve Ölçülebilir BT ve İnternet Kullanımı Bileşeni
Türkiye genelinde 17 ilde 52 pilot okul seçilerek bu okulların tüm binalarındaki derslik ve idarî odalarına yapısal kablolama (ağ altyapısı) kurulmuştur.
5- Öğretmen Eğitimi
FATİH Projesi kapsamında öğretmenlerin eğitimini yürütecek eğitmen eğitimleri sonucunda toplam 753 eğitmen yetiştirilmiştir. FATİH Projesi kapsamında toplam 36.362 öğretmen eğitime alınmıştır. Halen 3.657 pilot okulda görevli öğretmenlere yönelik olarak FATİH Projesi hazırlayıcı eğitimi, teknoloji kullanımı eğitimi, etkileşimli tahta semineri ve yöneticilere yönelik olarak teknoloji ve liderlik forumu eğitimleri illerde devam etmektedir.
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca e-İçeriklerin genel, pedagojik ve teknik standartları belirlenmiştir. Bu doğrultuda e-İçerik hazırlama çalışmaları devam etmektedir.
Öğretmenlerimizin e-İçerik geliştirmelerini desteklemek amacıyla http://kursiyernet.meb.gov.tr/ adresinden içerik geliştirmeye yönelik eğitim videoları yayınlamaktadır.
Öğretim programları, dersliklere sağlanacak olan donanım altyapısına ve eğitsel e-İçeriğin etkin kullanımına uyumlu hale getirilecektir.
Eğitim öğretim süreçlerinde BT araçları ile birlikte internetin de bilinçli ve güvenli kullanımını sağlamak için gerekli donanım ve yazılım alt yapısının kurulmasının yanında mevzuat düzenlemesi de yapılacaktır.
2.3.4. Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Uygulamaları
FATİH Projesi kapsamında öğretmen ve öğrenciler başta olmak üzere eğitimin tüm paydaşları için tasarlanan Eğitim Bilişim Ağı (EBA);
? Farklı, zengin ve eğitici içerikler sunmak,
? Bilişim kültürünü yaygınlaştırarak eğitimde kullanılmasını sağlamak,
? İçerikle ilgili ihtiyaçlara cevap vermek,
? Sosyal ağ yapısıyla bilgi alışverişinde bulunmak,
? Zengin ve gittikçe büyüyen arşiviyle derslere katkı sağlamak,
? Bilgiyi öğrenirken aynı zamanda yeniden yapılandırabilmek ve bilgiden bilgi üretmek
amacıyla tasarlanan sosyal bir eğitim platformudur.
2013 yılında Eğitim Bilişim Ağı çalışmaları kapsamında aşağıdaki faaliyetlerin yerine getirilmesi planlanmaktadır.
? EBA altyapısının geliştirilmesi ve güncellenmesi,
? İnternet altyapısının geliştirilmesi,
? EBA Veri Merkezi, sunucuları ve altyapısının geliştirilmesi, 58
? EBA modüllerinin etkin kullanımı için üretim ünitelerinin bilgisayar ve ekipmanların sağlanması,
? EBA modüllerinin geliştirilmesi için yazılım sağlanması,
? EBA haber, video ve ses modülleri için televizyon ve radyo üretim ünitelerinin teknik donanımının sağlanması,
? EBA görsel ve sanal müze modüllerinin geliştirilmesi için fotoğraf ve grafik ünitelerinin teknik donanımının sağlanması,
? Veri saklama ve arşiv destek ünitelerinin yazılım ve donanımının sağlanması.
2.4. Hizmet Sunumunun Geliştirilmesine İlişkin Faaliyetler 2.4.1. e-Devlet Uygulamaları Doküman Yönetim Sistemi (DYS)
Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatında e-Devlet dönüşümünün sağlanması amacıyla "Doküman Yönetim Sistemi Projesi" (DYS) yürütülmektedir. Proje kapsamında bu güne kadar alt yapı donanımları alınmış, TÜBİTAK'tan elektronik imza sertifikaları temin edilerek dağıtılmış ve personelin eğitimleri tamamlanmıştır.
Bakanlık merkez teşkilatında yazışmalar 01/10/2012 tarihinden itibaren 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu çerçevesinde yürütülmeye başlamıştır.
Bakanlık merkez teşkilatının yanı sıra il ve ilçe müdürlüklerinden oluşan taşra teşkilatının da elektronik imzaya 2013 yılında geçirilmesiyle birlikte posta giderleriyle kırtasiye malzemeleri ve evrak dağıtımı ile arşivlenmesinde görevli personelden asgari %30 oranında tasarruf edilecektir.
Merkez ve taşra teşkilatı arasında en çok yazışması bulunan Bakanlık olarak elektronik imzaya geçiş ile personel, kırtasiye ve büro malzemesi, posta gideri, iş ve işlem süreçlerinin kısaltılmasıyla yaklaşık 79 milyon 624 bin TL'lik yıllık tasarruf sağlanacağı tahmin edilmektedir.
MEB Mobil Bilgi Servisi
Bakanlığımız ve GSM operatörleri arasında imzalanan protokol gereği öğrenci ve öğrenci velilerine e-Okul sisteminde üretilen öğrenci bilgileri, açık ilköğretim okulları öğrencilerinin kayıt yenileme tarihleri, sınav tarihleri, sınav sonuç bilgileri, mezun öğrencilerin diploma duyuruları ile kredi sorgulama, her türlü merkezi sistem sınavları ile sınav tarihleri, sınav giriş yeri bilgileri, sınav sonuç bilgileri, kazandığı okul, kayıt olduğu okul ile kaydının silindiği okul bilgisi gibi Bakanlığın belirlediği bilgileri mobil ortama mesajla aktarma, öğrenci ve velilerin istedikleri bilgilere mobil ortamdan mesaj bedeli ödemek şartıyla sorgulama yaparak ve/veya servise üye olarak erişim imkânı sağlamaya yönelik hizmetleri yerine getirmek için Bakanlığımız adına 8383 Mobil Bilgi Servisi kurulmuştur.
Servisin ilk kullanımı Ortaöğretime Geçiş Sistemi bilgilendirmeleriyle başlamış ve bugüne kadar 925.000 kişinin servisten yararlanması sağlanmıştır.
e-Mezun Projesiyle, meslekî ve teknik eğitimden mezun olan öğrencilerimizin istihdamını kolaylaştırmak amacıyla öğrencilerimiz izlemeye alınmıştır.
e-Kamu Zararı/Alacağı Projesiyle, kamu zararları elektronik ortamda takip ve tahsil edilmektedir.
e-Okul Bütçeleri Projesiyle, Türkiye'deki eğitimin finansmanı ve eğitim harcamaları bilgi yönetim sistemi çalışmaları sürmektedir.
Ayrıca, kurumdan yararlanıcılar ile paydaşlarca kullanılmak üzere 84 modül geliştirilerek eğitim öğretimin hizmetine sunulmuştur.
e-Okul Projesi, Okul Öğrenci Yönetim Sistemi ve Bakanlık Öğrenci Bilgi Sistemidir. 2007 yılından beri kullanılmaktadır.
e-Okul Veli Bilgilendirme Sistemi, e-Okul sisteminde yer alan bilgilerin öğrenci velilerince paylaşıldığı platformdur. Aylık ortalama 24,5 milyon giriş olmaktadır.
e-Yatırım Projesi, Türkiye genelinde il ve ilçeler bazında derslik ihtiyaçlarının elektronik ortamda hızlı bir şekilde belirlenmesi ve yatırım kararlarının sürekli güncel verilere dayanarak daha hızlı ve sağlıklı alınabilmesi için 2006 yılında beri Bakanlığımızda uygulanmaktadır.
e-Personel Projesi, öğretmenlerimizin tüm atama ve yer değiştirme işlemleri yapılmaktadır.
e-Sınav Projesiyle, sınav başvuru işlemleri yapılmaktadır.
e-Kayıt Projesiyle, öğrencilerimizin kayıt işlemleri yapılmaktadır.
e-Burs Projesiyle, öğrencilerimizin burs işlemleri yapılmaktadır.
e-Yurt Projesiyle, öğrencilerimizin yurt başvuruları işlemleri, Elektronik ortama taşınmıştır.
e-Portal Projesiyle, öğrencilerimizin AB ülkelerindeki öğrencilerle bilgi ve proje paylaşımı yapabilmeleri amacıyla çalışmalar başlatılmıştır.
e-Hizmet içi Projesiyle, Türkiye'deki hizmet içi eğitime alınan tüm personelin başvuru, onay, sertifika ve görevlendirme işlemleri elektronik ortamda yapılmaktadır.
e-Yaygın Projesiyle, Türkiye'deki yaygın eğitim iş ve işlemleri yapılmaktadır.
Türkiye'de Eğitimin Finansmanı ve Eğitim Harcamaları Bilgi Yönetim Sistemi Projesi (TEFBİS)
TÜBİTAK "Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projeleri Destekleme Programı (1007)" çerçevesinde geliştirilerek 2012 yılında uygulanmaya başlanmıştır. Proje ile; il, ilçe ve okullar düzeyinde okulların kaynak türlerine göre gelir ve gider envanterleri, öğrenciye yapılan eğitim harcamaları, gerçek ve güncel verilerle elektronik ortamda, iller, ilçeler ve okullar bazında tespit edilerek eğitime sağlanan kaynakların etkin ve verimli kullanılması, ekonomik yatırımlara dönüştürülmesine ilişkin verilerin alınması ve raporlanması sağlanmaktadır.
Millî Eğitim Bakanlığı Bütçesinin Kontrolü ve Bütçeye Dayalı Okul Performansının İzlenmesi Projesi (e-Performans Bütçe)
TÜBİTAK 1007 (KAMAG) Programı kapsamında finanse edilen Proje
Temmuz 2012 tarihinde tamamlanmıştır. Proje ile 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile getirilen yeni yönetim anlayışının Bakanlık bünyesine yerleştirilmesi ve stratejik plan tabanlı performans ölçüm yönetim bilgi sisteminin kurulması hedeflenmektedir.
Millî Eğitim Bakanlığının İstatistik Altyapısının Güçlendirilmesi
Projesi (MEBİSTATİSTİK)
AB kaynaklarından finanse edilen bir çok e-Modül programlardan veri alarak Bakanlığımızın istatistik sisteminin UNESCO, OECD ve EUROSTAT (UOE) gibi uluslararası kuruluşların veri taleplerini karşılayan ve eğitim istatistik sistemleriyle Bakanlığımız verilerinin uyumlaştırılmasını amaçlayan Proje Eylül 2012 ayı itibarıyla Bakanlığımızda uygulanmaya başlanmıştır.
2.4.2. Bürokrasinin Azaltılması ve İdarî Basitleştirme
İdareyi geliştirme kapsamında Bürokrasinin Azaltılması ve İdarî Basitleştirme çalışmaları sonucu bugüne kadar 2.593 genelge, 27 yönetmelik ve 9 yönerge uygulamadan kaldırılmıştır.
Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatının idari birim kimlik kodları tamamlanmış, 652 sayılı KHK'ye göre yeniden yapılanan Bakanlığımız birimlerin kimlik kodlarının Devlet Teşkilatı Veri Tabanına girişi sağlanmıştır. Bakanlığımız merkez teşkilatında tüm yazışmalarda 11.11.2012 ve taşra ve yurtdışı teşkilatında ise 03.12.2012 tarihi itibarıyla söz konusu kodlar kullanılmaya başlanacaktır.
Bakanlığımız Hizmet Standartları güncellenerek, Bakanlığın internet sayfasında duyurulmuş ve vatandaşın görebileceği alanlara asılması sağlanmıştır.
2.4.3. Yatırımların Hızlandırılması
Daha önceki yıllarda yatırım programında yer alan ortaöğretim projelerinin ihale edilmesi için Bakanlık merkez teşkilatından ayrıca ihale talimatı (izin) alınmaktaydı. Bu ihale talimatı süreci onlarca yazışmalara ve bazen de bir yıllık zaman kaybına neden olmaktaydı.
23.01.2012 tarihinde yayımladığımız Genelge ile ortaöğretim kurumlarının yapımı için artık Bakanlık merkez teşkilatından ihale talimatı alma işine son verilmiş ve bu yetki valiliklere devredilmiştir. Böylece okul inşaatlarının başlama süresi 8 ila 12 ay arasında kısaltılarak ödeneklerin bir sonraki yıla devredilmesi de önlenmiş, eğitime ayrılan sınırlı kaynakların etkin ve verimli kullanılmasının yolu açılmıştır.
Onarım işlerinde Bakanlık merkezinden okul adına ödenek gönderme işlemine ve 81 ilden gelinerek Bakanlık merkezinden ilin onarım programının onaylanması ile üçer aylık dönemler halinde izlenmesi işlemlerine de son verilmiştir. Bu uygulama ile anlamsız bürokrasi, zaman kaybı ve kırtasiyecilik önlenerek 147.960 sayfa kağıt tasarrufunda bulunulmuştur.
Bu uygulamadan önce bütün okulların onarım izinleri ve hangi okulun onarılacağına Bakanlık merkez teşkilatı karar vermekte ve okullar adına tek tek ödenek gönderme işlemi yapılmakta idi. Bu süreç aylarca sürmekte olup okulların tatil süresinde onarılmasını engellemekte ve eğitim öğretimi aksatmaktaydı. Başlattığımız bu uygulama ile ödenekler illere toplu olarak gönderilmekte ve hangi okulun onarılacağına valilik karar vermektedir.
Türk Millî Eğitiminin genel ve özel amaçları doğrultusunda, toplumun her ferdine yetenekleri ölçüsünde kaliteli eğitim imkanının sağlanması, üretken ve problem çözücü vasıflarla yetiştirilmesi en öncelikli hedeflerimizdendir. Hükümetimizin eğitimi öncelikli alan olarak değerlendirmesi ile birlikte toplumda oluşan farkındalık sonucunda son yıllarda sürekli artan eğitim ihtiyacının karşılanması ve kaliteli eğitimin toplumun hizmetine sunulması, eğitime daha çok kaynak ayrılmasının yanı sıra, eğitime ayrılan sınırlı kaynakların da aynı zamanda daha etkin ve verimli kullanılması ile sağlanabilmektedir.
Eğitim hizmetlerinin toplumun her kesimine daha hızlı ve yaygın bir şekilde ulaştırılması için 31.01.2012 tarihinde yayımladığımız Genelge ile, Bakanlığımıza tahsisli eğitim kurumu bina ve eklentileri ile arsalarının il millî eğitim müdürlüğünün ihtiyacı doğrultusunda, valilik makamından alınacak onay ile Bakanlığımızın görev alanına giren eğitim hizmetinin gerçekleştirilmesi amacıyla ihtiyaç duyulan başka bir eğitim kurumuna tahsis edilmesinin yolu açılmıştır.
Yine başlattığımız bu uygulama ile aylarca Bakanlık merkez teşkilatından Makam onayı beklenmemekte, gereksiz yere yüzlerce yazışma yapılmamakta ve binlerce kağıt boş yere harcanmamaktadır.
Daha önceki yıllarda il yapım programı hazırlama genelgelerinde (Bakanlık merkezinden gönderilen ödenek ve il özel idare kaynakları ile yapılan okul öncesi ve ilköğretim kurumları kastedilmektedir) ihalesi yıllara sari projeler il yapım programına alınmamaktaydı. 2012 yılı başında yaptığımız düzenleme ile il yapım programlarında yer alan projelerin ihalelerinin yıllara sari yapılması imkanı getirilerek eğitime ayrılan kaynakların daha etkin kullanılması ve daha kısa sürede toplum hizmetine sunulması sağlanmıştır.
Böylece ilerleyen yıllarda ödeneklerin il özel idarelerinde harcanmayarak bir sonraki yıla devretme işlemlerine de son verilmiş olacaktır.
Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri
2.5. Performans ve Denetim
Bakanlığın operasyonel, idarî ve kalite süreçlerinin eğitim politikalarına, stratejik plana ve mevzuata uygun olarak yürütülmesi ve sürekli iyileştirilmesini sağlamak amacıyla daha etkin bir denetim ve rehberlik sistemine her zaman ihtiyaç bulunmaktadır.
Bu kapsamda, mevcudu iyileştirmek ve performansı yükselterek kaliteyi arttırıcı, kamu kaynaklarının daha etkin, verimli ve yerinde kullanımına katkı sağlayıcı, yol gösterici, doğabilecek zararları önleyici, hayat boyu öğrenme noktasında yerinde hizmet içi eğitim faaliyetleri rolünü de gerçekleştirebilecek bir denetim sistemi oluşturmak hedefimizdir.
Bu bağlamda, kurumsal ve bireysel denetim sistemini daha çağdaş, süreç ve sonuç odaklı bir hale getirmeye yönelik "Çoklu Veri Kaynaklı Performans Ölçümüne Dayalı Değerlendirme Sistemi" oluşturulmaktadır. Buna ilave olarak, denetim sonuçlarının etkin bir şekilde izlenmesi ve değerlendirilmesi için, Bilişim Araçlarıyla Ölçme ve Değerlendirme
65
Rehberlik ve Denetim Bilgi İşlem Sistemi (REDBİS) ve e-Denetim Sistemi yapılabilmesine yönelik olarak bilgisayar ortamında kullanılmak üzere, uygun modüller geliştirilerek, okul ve kurumların sürekli izlenmesi ve değerlendirilmesi ile daha etkili, sorunlara duyarlı, sonuç odaklı bir denetim sisteminin kurulması çalışmaları yürütülmektedir.
Bu doğrultuda, eğitimde kalite güvence sistemi ve kalite standartlarına yönelik çalışmalar ile "e-Denetim" ve sürekli iyileştirme ve geliştirmeye yönelik olarak "İzleme ve Değerlendirme Sistemi" çalışmaları da sürdürülmektedir. Yine, kurumların ürettikleri hizmet özelliğine göre risk değerlendirmesine dayalı süreç ve sonuç denetimi ile diğer denetim çeşitlerine ilişkin esaslar, rehberler ve rapor standartları yeniden hazırlanmaktadır.
Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri
3. ULUSLARARASI İLİŞKİLER VE AB'YE UYUM
Devletler ve uluslararası kuruluşlarla işbirliklerine daha etkin katılarak, evrensel eğitim norm ve uygulamaları ile politikalarının oluşturulmasına katkı sağlamak ve uluslararası işbirliklerinden kaynaklanan fırsatlardan en üst düzeyde yararlanmak amacımızdır.
Bakanlığımızın yurtdışı teşkilatında, 34 ülkede 31 eğitim müşavirliği ve 25 eğitim ataşeliği olmak üzere toplam 56 temsilciğimiz ve her bir temsilciliğimizde 1 adet olmak üzere 56 kadromuz bulunmaktadır.
Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO), Avrupa Konseyi (Council of Europe), İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD), Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (ECO), Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (BSEC), İslâm İşbirliği Teşkilatı (OIC) ve Avrupa Birliği (AB) gibi uluslararası kuruluşların eğitim öğretim faaliyetleri yakından takip edilmekte ve söz konusu kuruluşların eğitim faaliyetlerine aktif katılım sağlanmaktadır.
Türkiye eğitim ve kültür alanlarında Avrupa Birliği politikalarının hedef ve önceliklerini paylaşmaktadır. Eğitim ve gençlik alanında Lizbon Stratejisi ve AB 2020 Stratejisi ile ortaya konulan hedefler Türkiye'nin de AB'ye uyum çerçevesindeki hedeflerini oluşturmaktadır.
Bunun yanında Türk eğitim öğretim sisteminde gerçekleştirilen yenilikler uluslararası kuruluşlar nezdinde tanıtılarak, uluslararası camiaya bilgi verilmektedir.
Türk Cumhuriyetleri ile Türk ve akraba topluluklarıyla işbirliğini geliştirmek, Türk dünyasına nitelikli insan gücü yetiştirmek ve yurtdışındaki vatandaşlarımızın ve çocuklarının Türk kültürü ile bağlarını korumak, Türkçenin ortak iletişim dili olmasını, Türk kültürünün yaygınlaştırılıp gelişmesini sağlamak için eğitim öğretim hizmeti vermeyi zorunlu bir görev kabul ediyoruz.
Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın eğitim ihtiyaçlarını karşılamak için büyükelçiliklerimiz bünyesinde Bakanlığımız himayesinde açılan okul ve kültür merkezi sayısı toplam 30'a ulaşmıştır.
Yurtdışında Bakanlığımıza bağlı faaliyet gösteren okullarımızın ders kitabı ihtiyacı "İlk ve Orta Öğretim Öğrencilerine Ücretsiz Ders Kitabı Temini Projesi" ve başta Avrupa'da yaşayan vatandaşlarımızın çocuklarının Türkçe ile bağlarının kopmaması için hazırlanan "Türkçe ve Türk Kültürü Dersi Kitabı", "Uzaktaki Yakınlarımız Projesi" kapsamında temin edilerek ilgili ülke ve kuruluşlara gönderilmektedir.
Yurtdışında görev yapmak üzere Bakanlığımız tarafından görevlendirilen öğretmenlerin sayısı 2011 -2012 eğitim öğretim yılında 1 .625 olup her yıl görevlendirmeler devam etmektedir.
Yurtdışında bulunan üniversitelerin Türkoloji kürsülerinde veya büyükelçiliklerimiz/başkonsolosluklarımız nezdinde açılan Türk Kültür Merkezlerinde okutmanlar görevlendirilmektedir. Yurtdışında hâlihazırda 73 okutman görev yapmaktadır.
Gelişen ilişkilerimiz çerçevesinde Tunus'ta bu eğitim öğretim yılından itibaren Türkçe seçmeli ders olarak liselerde okutulmaya başlanmıştır. Aynı uygulamanın başka ülkelerde de başlaması için temaslar sürmektedir.
Kültür anlaşmaları, Kültür Değişim Programları, Eğitim İşbirliği Protokol ve Mutabakat Zabıtları imzaladığımız ülkelerden 2012-2013 eğitim öğretim itibarıyla Türkiye'de eğitim öğrenim gören ve burs verdiğimiz uluslararası öğrenci sayısı 9.872'dir.
4. BÜTÇE
Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri
Hükümetlerimiz döneminde eğitim ülkemizin en öncelikli konusu olarak ele alınmaktadır. Her yıl olduğu gibi Bakanlığımız bütçesi Merkezi Yönetim Bütçesinden yine en büyük payı alarak 47 milyar 496 milyon 378 bin 650 TL olarak öngörülmüştür.
Millî Eğitim Bakanlığı bütçesi, 2002 yılında 7,5 milyar TL iken, 2012 yılında %424,9 artışla 39,1 milyar TL olmuş ve 2013 yılında 47,5 milyar TL öngörülmesiyle, artış oranı 2002 baz yılına göre %536,6 olmuştur.
Bakanlığımızın 2002 yılında Konsolide Bütçeden aldığı pay %7,60 iken 2012 yılı bütçesinde %11,16 olmuş; 2013 yılı için ise %11,76 olarak öngörülmüştür.
Yine Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH)'dan 2002 yılında aldığı pay %2,13 iken 2012 yılında %2,73 olarak gerçekleşmesi öngörülmüş ve 2013 yılında ise %3,02 olarak tahmin edilmektedir.
Grafik 2. Millî Eğitim Bakanlığı Bütçesi (2013 Yılı Bütçesi Tasarı)
rMm«d-muar-Qa OOOOOOOOıHıHıHıH r-Jr-Jr-Jr-Jr-Jr-Jr-Jr-Jr-Jr-Jr-Jr-J Yükseköğretim bütçesi 2002 yılında 2.495.967.700 TL iken, 2012 yılında 12.743.603.000 TL'ye yükseltilmiş ve 2002 yılına göre %410,57 artış sağlanmıştır. 2013 yılında 15.227.760.500 TL olarak gerçekleşmesiyle artış oranı 2002 yılına göre %510,09 olacaktır. Üniversitelere ayrılan bütçenin 2002 yılında konsolide bütçeden aldığı pay %2,54 iken 2012 yılı bütçesinde bu oran %3,63 olmuş, 2013 yılında ise %3,77 olarak öngörülmüştür. Üniversitelerin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH)'dan 2002 yılında aldığı pay %0,71 iken 2012 yılında %0,89 olarak gerçekleşmesi öngörülmüş ve 2013 yılında ise bu oranın %0,97 olacağı tahmin edilmektedir. Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri 2013 yılı Bakanlığımız bütçesinin; 32 milyar 983 milyon 39 bin TL'si personel giderleri için, 5 milyar 210 milyon 407 bin TL'si Sosyal Güvenlik Kurumuna Devlet primi giderleri için, 3 milyar 952 milyon 716 bin TL'si mal ve hizmet alım giderlerinde kullanılmak üzere cari harcamalar için, 1 milyar 368 milyon 216 bin 650 TL'si Devlet parasız yatılı öğrencileri, burslar ile diğer cari transferler için, 3 milyar 955 milyon TL'si sermaye giderleri için, 27 milyon TL'si sermaye transferleri için olmak üzere toplam 47 milyar 496 milyon 378 bin 650 TL'dir. Grafik 3. Millî Eğitim Bakanlığı 2013 Yılı Bütçe Tasarısının Ödenek Dağılımı Ayrıca, ilköğretim öğrencilerine ücretsiz dağıtılacak ders kitapları için 275 milyon TL, taşımalı ilköğretim kapsamındaki öğrencilerin öğle yemeği için 260 milyon TL olmak üzere toplam 535 milyon TL ödenek Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu kaynaklarından karşılanması öngörülmüştür. Sayın Başkan Değerli Milletvekilleri Millî Eğitim Bakanı olarak, şahsım, eğitim camiamız ve milletimiz adına, bize bu desteği veren başta Sayın Başbakanımız olmak üzere, Hükümetimizin tüm üyelerine, eğitim ile ilgili konularda duyarlılığını ortaya koyan TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu üyelerine, emeği geçen tüm bürokrat ve uzmanlara şükranlarımı ve teşekkürlerimi sunarım. Bu duygularla Millî Eğitim Bakanlığı 2013 Yılı Bütçesinin eğitim camiamıza ve ülkemize hayırlı olması dileği ile yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. Omer DINÇER Millî Eğitim Bakanı 2013 YILI MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI BÜTÇE TASARISI 2013 yılı Millî Eğitim Bakanlığı Bütçe Tasarısı, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu gereğince, kalkınma planları ve programlarında yer alan politika ve hedefler doğrultusunda, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını; hesap verebilirliği ve malî saydamlığı sağlamayı, kamu bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını; tüm malî işlemlerin muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını ve malî kontrolün düzenlenmesini amaçlamaktadır. Merkezi yönetim bütçe uygulamasına geçilmesiyle, bütçe sistemi uluslararası standartlara uygun ve çok yıllı bütçeleme sisteminin entegre edilmesiyle de daha saydam ve öngörülebilir bir bütçe politikası uygulamaya konulmuştur. Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı hazırlık çalışmalarını yönlendirmek üzere Orta Vadeli Program, Orta Vadeli Mali Plan ile Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan Bütçe Hazırlama Rehberi ile Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan Yatırım Genelgesi ve eki Yatırım Programı Hazırlama Rehberi doğrultusunda Bakanlığımızın 20 biriminin bütçesinin teklifleri 2013-2015 dönemi çok yıllı bütçeleme sistemine göre hazırlanmıştır. Eğitimin başlıca finansman kaynakları; ? Merkezi yönetim bütçesinden ayrılan pay, ? İl özel idareleri bütçesinden ayrılan kaynaklar, ? Eğitime katkı payı gelirleri (bütçeleştirilen gelirler), ? Dış ülke ve kuruluşlardan sağlanan dış kredi, burs ve bağışlar, ? Halk ve kuruluşların eğitime bağışları ile ? Okul-aile birliği gelirlerinden oluşmaktadır.