Okul ve İşletmelerde Mesleki eğitime ilişkin MEB genelgesi
T.C.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI
Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü
Sayı: B.08.0.KTÖ.0.1 1.01. O2?510/43/ 8592 08.03.2006
Konu: Okul ve İşletmelerde Mesleki Eğitim
GENELGE
2006/20
İlgi: a) 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu,
b) Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği,
e) Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen ve Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine
İlişkin Esaslar,
d) Mayıs 2004 tarih ve 2560 sayılı Tebliğler Dergisinde Yayımlanan ?Orta Öğretim
ile Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında Kullanılan Defter, Dosya,
Çizelge, Form, Sözleşme ve Belgeler?,
e) Milli Eğitim Bakanlığı Orta Öğretim Kurumları Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliği,
1) 03.11.1999 tarihli ve B.08.0.PGM.0.23.01.03.2669/06338 (1999/89) sayılı Genelge
g) Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Mesleki ve Teknik Öğretim Okul ve Kurumları
Bölüm, Atölye ve Laboratuar Şefliklerine İlişkin Yönerge,
h) 25 Temmuz 2003 tarihli ve B.08.0.ÇYG.0.15.04.01.324.1/3529 (Genelge
No:2003/62) sayılı genelge.
Mesleki eğitimin iş hayatının ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda, okul/kurum-işyeri ortaklaşa eğitim esasına dayalı, katılımcı bir anlayışla yapılması, mesleki ve teknik eğitim sisteminin geliştirilerek kalitesinin çağdaş standartlara yükseltilmesi amacıyla çıkarılan; 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu 1986 yılında uygulamaya konulmuştur. Bu Kanunla getirilen okul/kurum ve işletmelerde meslek eğitimi uygulaması geliştirilerek sürdürülmektedir.
Ancak, okul/kurum ve işletmelerde meslek eğitimi ile ilgili olarak öğrenci velileri, işletmeler ve Valiliklerden intikal eden bilgiler ile Bakanlığımız müfettişlerince yapılan inceleme sonucu düzenlenen raporlar ve Bakanlığımız yetkililerinin mahallinde yaptıkları inceleme ve değerlendirmeler sonucunda, bazı mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarında eksik, farklı ve hatalı uygulamaların yapıldığı anlaşılmaktadır.
Okul/kurum ve işletmelerde yapılan mesleki eğitimin, iş hayatının ihtiyaçlarına ve çağın gereklerine göre daha etkili ve verimli bir şekilde mevzuatına uygun olarak yürütülmesi için aşağıdaki açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
1. Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları ile işletmelerde yapıları mesleki eğitimin planlanması, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi konularında karar vermek ve Bakanlığımıza görüş bildirmek amacıyla, ilgi (a) Kanunun 6'ncı maddesi ve ilgi (b) Yönetmeliğin 9, 10 ve 11 ?inci maddelerine göre kurulan ve görevleri belirlenen İl Mesleki Eğitim Kurul toplantıları bizzat İl Milli Eğitim Müdürünün başkanlığında yapılacaktır.
2. İlgi (a) Kanunun değişik 18'inci maddesinde: ?Bu madde kapsamında on veya daha fazla öğrenciye beceri eğitimi yaptıracak işletmeler bu amaçla bir eğitim birimi kurar.? hükmü bulunmasına ve bu konuya, ilgi (h) genelgede yer verilmesine rağmen hala çoğu işletmede eğitim biriminin kurulmadığı anlaşılmaktadır. İşletmelerce söz konusu eğitim birimlerinin kurulabilmesi için İl Milli Eğitim Müdürlüğünce gerekli rehberlik ve destek sağlanarak takip edilecektir.
İl Mesleki Eğitim Kurullarının, İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlerinin, işletmelerin mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarının yönetici ve öğretmenlerinin, söz konusu eğitim birimlerinin amacına uygun olarak kurulması ve işleyişi için ilgi (a) Kanun ve ilgi (b) Yönetmelikte belirlenen görevleri eksiksiz olarak yerine getirmeleri gerekmektedir.
3. İşletmelerin eğitim birimlerinde, alanında ustalık yeterliliğine sahip ve iş pedagojisi eğitimi almış yeterli sayı ve nitelikte usta öğretici veya eğitici personel görevlendirilebilmesi için gerekli iş birliği yapılması sağlanacaktır. Bu birimlerde yeterli sayıda eğitici personel/usta öğretici bulunmaması halinde, ilgi (b) Yönetmeliğin 207'nci maddesi hükmü gereğince, okul/kurumlardan atölye ve meslek dersleri öğretmenleri görevlendirilebilecektir.
4. Okul/kurum ve işletmelerde mesleki eğitim uygulamasında; işletmelerin belirlenmesi, komisyonların kurulması, bu komisyonların görevleri, mesleki eğitim sözleşmesinin yapılması, beceri ve teorik eğitimin planlanması, uygulanması, değerlendirilmesi, işletmelerin görev ve sorumlulukları konularında ilgi (a) Kanun ve ilgi (b) Yönetmelikte yer alan hükümlere, program amaçlarına titizlikle uyulacak; bu konularda okul/kurum, veli ve işletme işbirliğine önem verilecektir.
5. İlgi (a) Kanunun 25'inci maddesinde: ?... Ancak işletmelerde meslek eğitimi gören öğrenci ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin % 30'undan aşağı ücret ödenemez. ...? hükmü bulunmasına rağmen bazı işletmelerce birtakım gerekçelerle meslek eğitimi yapan öğrencilere ücret ödenmediği, bu konunun mesleki eğitimi ve öğrencileri olumsuz etkilediği dikkate alınarak işletmelerle iş birliğinin yapılması ve gerekli tedbirlerin alınması sağlanacaktır.
6. İşletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilerin, çırakların ilgi (a) Kanun ve ilgi (b) Yönetmelik hükümlerine göre sözleşme ile güvence altına alınan ücretli ve ücretsiz izinlerinin kullandırılması konusunda herhangi bir aksaklığa meydan verilmeyecektir.
7. İşletmelerde mesleki eğitime öğrenci gönderilmeden önce, koordinatör müdür yardımcısı ve koordinatör öğretmenlerin işletmeyi her yönüyle tanıması, öğrencilere/çıraklara tanıtması, işletmede uyacakları kuralları, hakları, sorumlulukları ulaşım vb. konularda gerekli rehberlik ve danışmanlık hizmetleri mesleki ve teknik eğitim okul ve kurum müdürlüklerince sağlanacaktır.
8. İşletmelerdeki mesleki eğitimin planlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve eğitim programına uygunluğunun izlenerek ortaya çıkabilecek sorunların çözümlenmesi, öğrencilerin çırakların başarı, devam-devamsızlık ve disiplin durumlarının da izlenmesi ve rehberlikte bulunulması amacıyla, genel kültür branşındaki yönetici ve öğretmenler koordinatör olarak görevlendirilmeyecektir.
Ayrıca, ilgi (b) Yönetmeliğin 267'nci maddesinin son fıkrası gereğince, aynı işletmedeki aynı öğrenci grubu için haftada birden fazla yönetici ve öğretmene koordinatörlük görevi verilmeyecektir.
İşletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere, eğitim programlarının gerektirdiği mesleki bilgi ve becerilerin gerçek üretim ortamında kazandırılması esastır. Bu amaçla, okul/kurum işletme iş birliğinin, ilgi (a) Kanun ve ilgi (b) Yönetmelik hükümleri doğrultusunda etkili ve verimli yürütülmesi ve öğrencilerin daha nitelikli bir meslek elemanı olarak yetiştirilebilmesi için İl Mesleki Eğitim Kurulunun okul/kurum müdürünün, koordinatör müdür yardımcısı, bölüm şefi ve öğretmenler ile işletme yetkilisinin hizmette bütünlük anlayışı ilkesinden hareketle gerekli hassasiyeti göstermeleri sağlanacaktır.
9. Sektörün özelliği, çalışma ve kapasite durumu ile kurum ve iklim şartları da dikkate alınarak, yılın belli zamanlarında faal olan sektöre ait meslek alanlarında il dışında mesleki eğitim yapan öğrencilerin meslek alan dalları dikkate alınarak, İl Milli Eğitim Müdürlüğünce belirlenecek okul/kurumlarca gözetim ve denetimleri yaptırılacaktır.
Bu konuyla ilgili bilgi ve belgelerin, öğrencilerin öğrenim gördüğü okul/kurum müdürlüklerine gönderilmesi sağlanacaktır.
İlgi (b) Yönetmeliğin l90'ıncı maddesinde de belirtildiği üzere, yoğunlaştırılmış programların uygulanmasında; teorik veya uygulamalı derslerin öğretim süresi bu derslerin ders yılı içinde okutulması gereken ders saati sayısından az olmayacaktır. Ayrıca, teorik meslek derslerinin de ders yılı içinde okutulması gerekmektedir.
10. İl içinde veya il dışındaki işletmelerde mesleki eğitim yapan öğrenci/çırak ile koordinatör yönetici ve öğretmenlerin ilgi (b) Yönetmelik hükümleri çerçevesinde işletmelerin sosyal imkânlarından (yemek, konaklama, ulaşım vb.) yararlandırılması ve mesleki eğitimleri için gerekli ortamın sağlanmasına çalışılacaktır.
11. Koordinatör yönetici ve öğretmenlerin görevlendirilmesinde; ilgi (b) Yönetmelik ve ilgi (e) Esaslar ile ilgi (1) Genelge dikkate alınarak, bu görev ek ders karşılığı olarak verilecektir. Uygun işletme bulunmaması durumunda mesleki eğitim okulda/kurumda yapılacaktır.
12. Yeterli sayı ve nitelikte işletmenin bulunmaması nedeniyle, teorik ve uygulamalı eğitimlerinin tamamını okulda/kurumda yapan öğrencilere, ilgi (b) Yönetmelikte belirtilen süre kadar staj çalışmasını, alan öğretmenlerinin gözetim ve denetiminde okulda/kurumda yaptırılmasına imkân ve ortam hazırlanacaktır.
13. İşletmelerde mesleki eğitim gören bazı öğrencilerin sözleşmelerinin işletmelerce değişik gerekçelerle tek taraflı olarak feshedilmesi sebebiyle, okul/kurum ile işletme arasında bazı olumsuzlukların meydana gelmemesi için bu konuda sağlıklı bir veli- okul/kurum-işletme iş birliği kurulmasına önem verilecek, sözleşmenin tek taraflı feshedilmemesi için gerekli tedbirler alınacaktır.
14. İşletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere; ilgi (b) Yönetmelik hükümleri gereğince, eğitim programlarına uygun olarak yapacakları temrin, iş, proje, deney ve hizmetlerle ilgili resimleri, projeleri ve değerlendirme çizelgelerini kapsayan düzenli bir şekilde ?Öğrenci İş Dosyası? tutturulması sağlanacaktır.
a) ?İşletmelerde Mesleki Eğitim Koordinatörü? olarak görevlendirilen yönetici ve öğretmenlerce, ilgi (d) Tebliğler Dergisinde yayımlanan; ?İşletmelerde Meslek Eğitimi Koordinatörlerinin İşletmeye Yapacağı Aylık Rehberlik Rapor Formu?, ?İşletmelerde Meslek Eğitimi Günlük Rehberlik Görev Formu? ve ?Koordinatör Öğretmenlerin Görevlendirildikleri İşletmeler ile Görev Günlerini Gösterir Çizelge? formları ile diğer basılı evrak amacına uygun olarak titizlikle düzenlenecektir.
b) Okul/kurum müdürleri, ilgi (b) Yönetmeliğin 253/b maddesinde yer alan görevleri gereğince, koordinatörlerin görevlerini tam olarak yapıp yapmadıklarının, buna ilişkin düzenlemeleri gereken belgelerin mevzuatına uygun olarak düzenlenip düzenlenmediğinin zamanında kontrol edilmesini sağlayacak, takip edecek ve değerlendireceklerdir.
Koordinatör yönetici ve öğretmenlere ders ücreti ödenmesinde söz konusu belgeler esas alınacak, belgeye dayanmayan ders ücreti ödemesi kesinlikle yapılmayacaktır.
15. İşletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilerin, iş hayatının ihtiyaç ve taleplerine uygun olarak hazırlanan ve geliştirilen mesleki eğitim programlarında öngörülen bilgi beceri ve donanıma sahip olarak yetiştirilmesine, kaliteden fedakârlık yapılmamasına, veli-okul/kurum-işletme iş birliğine gereken önem verilecektir. Eksik, farklı ve hatalı uygulamalara sebebiyet verilmemesi için ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanmasında İl Mesleki Eğitim Kurullarının, işletmelerin, her tür ve kademedeki eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim hizmetlerini yürüten yönetici ve öğretmenler gerekli hassasiyeti göstereceklerdir.
Bu genelgenin alındığı tarihten itibaren en geç 15 gün içinde İlinizde faaliyet gösteren mesleki ve teknik eğitim okullarında/kurumlarında, okul/kurum müdürünün başkanlığında toplanacak öğretmenler kurulunda; genelge okunacak ve ilgide yer alan mevzuat incelenerek, varsa mevzuat değişikliğini gerektiren hususlar belirlenerek, okullarca/kurumlarca hazırlanan raporlar İl Milli Eğitim Müdürlüklerine gönderilecektir. Bu raporlar İl Milli Eğitim Müdürlüklerince tek rapor halinde mevzuat geliştirme çalışmalarında değerlendirilmek üzere Bakanlığımız Erkek Teknik Öğretim Genel Müdürlüğüne ivedi olarak gönderilecektir.
İş hayatının ve ekonomimizin ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda, ekonomik büyümeye katma değer sunabilecek mesleki bilgi ve beceri yeterliliklerine sahip, yeter sayı ve nitelikte ara kademe insan gücünün yetiştirilmesi, ulusal rekabet gücümüzün artırılması, hayat boyu eğitimin desteklenmesi, okuldan/kurumdan iş yerine tam istihdamın sağlanabilmesi, sosyal ve ekonomik kalkınma hedeflerine uygun olarak eğitim-insan gücü-istihdam dengesinin oluşmasının desteklenmesi bakımından, mesleki ve teknik eğitimin Avrupa Birliği standartları ile uyumlu bir şekilde geliştirilmesi ve kalitesinin artırılması ülkemizin geleceği açısından stratejik bir önem taşımaktadır.
Bunun farkında ve bilincinde olduklarına inandığım, mesleki ve teknik eğitimle ilgili eğitim, öğretim, üretim ve yönetim hizmetlerinde görevli olanların, bu hizmetleri mevzuatına uygun olarak yürütmeleri hususunda gereken hassasiyeti göstermelerini ve konunun ilinizde faaliyet gösteren Erkek Teknik Öğretim, Kız Teknik Öğretim, Ticaret ve Turizm Öğretimi ile Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüklerine bağlı okul ve kurum müdürlüklerine duyurulmasını önemle rica ederim.
Hüseyin ÇELİK
Milli Eğitim Bakanı