Vekalet ücreti ödenmemesinin Anayasa'nin angarya yasağına aykırı olduğuna dair karar

Memurlar.net'te yayınlanmasını istediğiniz mahkeme kararları için tıklayınız.

Memurlar.net'in notları:

1- Aşağıdaki karar bir idare mahkemesi kararıdır.
2- Vekalet ücretinin , Anayasa'nın angarya yasağı belirtilerek, ödenmesi gerektiği belirtilmiştir.
3- Bu tür bir davanın Danıştay'dan dönme ihtimali yüksektir.

T.C.
ANKARA
12. İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO : 2003/146
KARAR NO ; 2005/656

DAVACI:Orhan TEMEL
Tarım Reformu Bölge Müdürlüğü
Maraşal Çakmak Mah. Lise Cad. No:25 -Sincan/ANKARA

DAVALI: Tarım Reformu GenelMüdürlüğü
Fatih Cad. No: 6 Keçiören/ANKARA

VEKİLİ: Av. Murat USTA - Aynı adreste

DAVANIN ÖZETİ: Ankara İl Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü emrinde kimyager olarak görev yapmakta iken 4.4.2003 tarihli Bakan oluru ile Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Ankara Bölge Müdürlüğünü yürütmek üzere görevlendirilen davacının, bu görevlendirme nedeniyle, tarafına vekalet ücreti ödenmemesinin sebebinin bildirilmesi için yaptığı başvuru üzerine tesis edilen, vekalet edilen kadronun zam ve tazminat gibi haklarının ödenebilmesi için vekalet görevinin asilin atanma usulüne uygun olarak verilmesi gerektiği, asilin atanma usulüne uygun atanmadığından vekalet ücretinin ödenmeyeceğine ilişkin 20.6.2003 gün ve 2114 sayılı işlemin iptali ile geçmiş aylara ait alacağının yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi İstenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : 2451 sayılı Yasanın 2. maddesinde Bölge Müdürlerinin müşterek kararname ile atanacağının hükme bağlandığı, davacının ise bu kurula aykırı olarak Bakan oluru ile görevlendirdiği, asilin atanmasındaki usule uygun görevlendirilmeyen davacıya görevli bulunduğu kadronun parasal haklarının ödenmeyeceği belirtilerek, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Ankara 12. İdare Mahkemesince, dava dosyası incelenerek işin gereği görüşüldü.

Dava; Ankara İl Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü emrinde kimyager olarak görev yapmakta İken 4.4.2003 tarihli Bakan oluru ile Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Ankara Bölge Müdürlüğünü yürütmek üzere görevlendirilen davacının, bu görevlendirme nedeniyle tarafına vekalet ücreti ödenmemesinin sebebinin bildirilmesi için yaptığı başvuru üzerine tesis edilen, vekalet edilen kadronun zam ve tazminat gibi haklarının ödenebilmesi için vekalet görevinin asilin atanma usulüne uygun olarak verilmesi gerektiği, asilin atanma usulüne uygun atanmadığından vekalet ücretinin ödenmeyeceğine ilişkin 20.6.2003 gün ve 2114 sayılı işlemin iptali ile geçmiş aylara ait alacağının yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 86. maddesinde, vekalet görevi ve aylık verilmesinin şartları düzenlenmiş; 174. maddesinde, vekalet aylıklarının ödenebilmesi işfa görevin fiilen yapılmasının zorunlu olduğu belirtilmiş; 175 maddesine 631 sayılı. Kanun Hükmünde Kararname ile eklenen ikinci fıkrasında ise, vekalet aylığı ödenebilmesi için vekilin asilde aranan şartlan taşımasının zorunlu olduğu hükme bağlanmış bulunmaktadır.

Anılan Kanunun mülga 213. maddesinden sonra gelen ek maddesi, 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 152. madde olarak "zam ve tazminatlar" başlığıyla kanuna eklenmiş olup, anılan kanun maddesine istinaden hazırlanan ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve aynı Kanunun Ek Geçici 9. maddesi kapsamına giren kurumlardan aylık alanlara ne miktarda zam ve tazminat verileceğine ilişkin 19.1.1998 gün ve 98/10548 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının, karara ekli I, II ve III sayılı cetvellerde yer alan zam ve tazminatların ödenmesinde uyulacak ortak hükümleri düzenleyen 6. maddesinin (H/b) bendinde, kurumlarınca bir göreve kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet ettirilenlere, bu Kararnamede asli kadroları için öngörülen zam ve tazminatlarının toplamı ile vekalet ettikleri kadro için öngörülen zam ve tazminatların toplamının net tutarları mukayese edilerek fazla olanı; 657 sayılı Kanunun 175. maddesindeki oranlar dikkate alınmaksızın, vekalet görevine başlanıldığı tarihten itibaren ve bu görevin fiilen yapıldığı sürece ödeneceği kurala bağlanmıştır.

Öte yandan, 99 Seri Nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde de, vekalet göreviyle ilgili genel hükümlere yer verildikten sonra, 1-4. dereceli kadrolara vekalet edeceklerin 657 sayılı Kanunun 68. maddesinde belirtilen şartlara haiz olmaları öngörülmüş ve ayrıca 657 sayılı Kanunun 68/B maddesindeki 1-4. derecedeki kadrolara atanmak için yüksek öğrenim görmüş bulunmak şartı aranmıştır.

Yukarıda aktarılan hükümler birlikte değerlendirildiğinde, vekaleten görevlendirme halinde 86. maddede aranan koşullar mevcut ise vekaleten görevlendirilen kişiye vekalet aylığı ödenmesi gerektiği gibi vekaleten veya tedviren görevlendirme halinde görevlendirilen kadroya ait zam ve tazminatların da asilde aranan koşullara sahip görevliye ödenmesi gerektiği, bununla birlikte koşullan oluşmadan vekaleten veya tedviren görevlendirilen kişiye de Anayasa'nın 18. maddesinde düzenlenen ve angaryayı yasaklayan hüküm uyarınca vekalet aylığına eş değer tutarda bir meblağın tazminat olarak ödenmesi gerekmektedir.

İncelenen uyuşmazlıkta, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Ankara Bölge Müdürlüğü'nde 4.4.2003 tarihli Bakanlık oluru ile görevlendirilen davacıya, asilin atanması için getirilen müşterek kararname ile atanma usulüne aykırı olarak Bakan oluru ile atandığı sebebi ile görevli bulunduğu kadronun zam ve tazminatları ile vekalet ücreti ödenmediği anlaşılmış olup, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile Anayasa'nın angaryayı yasaklayan hükmü uyarınca, görevli bulunulan Bölge Müdürlüğü kadrosuna asaleten atanmak için arandan koşullan taşıyan davacıya asilin atanması gereken usulle görevlendirilmediğinden bahisle vekalet ücreti ile görevli bulunan kadronun zam ve tazminatlarının ödenmemesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.

Davanın tazmin istemine ilişkin kısmına gelince;

İdarenin hukuka aykırı işlem ve eylemleri nedeniyle oluşan zararları tazmin etme yükümlülüğü Anayasa'nm 125. maddesinin son fıkrası hükmü gereğidir.
Ancak süregelen etkiler doğuran bir işlemin icrası sebebiyle doğan zararların tazmini istemiyle açılan davalarda hesaplanacak zararın başlangıç tarihinin, işlemin ilk tesis edildiği ya da ilk uygulandığı tarihten itibaren süresi içinde dava konusu edilmediği hallerde, davacının zararının ödenmesi için idareye başvurduğu tarih, başvurunun bulunmaması halinde dava açma tarihi olarak kabul edilmesi gerektiğinden, dava tarihinden önceki döneme ilişkin isteminin süresinin geçirilmiş olması nedeniyle bu kısma yönelik istemin kabul edilmesine olanak bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle; dava konusu işlemin iptaline, davacının yoksun kaldığı parasal haklarının dava açma tarihi olan 17.7.2003 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine, dava açma tarihinden önceki döneme ilişkin tazmin isteminin reddine, aşağıda ayrıntıları gösterilen 41,61 YTL yargılama giderinin davadaki haklılık:oranı dikkate alınarak belirlenen 8,31 YTL'lik kısmının davacı üzerinde bırakılmasına, 33,30 YTL'lik kısmının davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 250 YTL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, posta gideri avansından artan tutarın isteği halinde davacıya iadesine, kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere, 1.7.2005 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Başkan
GÜRSEL MEKİK
27481

Üye
NURAY ÖZTÜRK TEKİN
37756

Üye
NİZAM TAŞDEMİR
37799

Memurlar.net'te yayınlanmasını istediğiniz mahkeme kararları için tıklayınız.