15 milyon doların üstü borca 'hedge' şartı

Ekonomi yönetiminden iki kişinin Bloomberg News'e verdiği bilgiye göre 15 milyon doların üzerinde döviz borcu olan özel sektör şirketlerine hedge etme (kendini koruyacak işlemler yapma) zorunluluğu getirmek planlanıyor. Bu kapsamda değerlendirilen bir başka önlem de bankaların özel sektörün döviz borcunun yaklaşık yüzde 80'ini oluşturan 2 bin döviz borçlu sirkete verecekleri döviz cinsi krediler için daha fazla karşılık ayırması. Ayrıca bu 2 bin şirkete ticari bankaların daha yüksek ücret uygulaması da değerlendirilen önlemler arasında. Hükümet, özel sektörün toplam döviz borcunun kalan yüzde 20'sine sahip 20 bin şirketin de yabancı para cinsi borçlanmasını sınırlamayı veya yasaklamayı değerlendiriyor; bu gruptaki şirketlerin alabileceği dövize endeksli kredi, döviz gelirlerine bağlı olarak belirlenecek, dolayısıyla döviz geliri olmayan şirketler döviz cinsi borçlanamayacak.

100 ŞİRKETİN VERİSİ TOPLANDI

Önlemler, Hazineden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek'in başkanlık ettiği geçen haftaki Finansal İstikrar Komitesi'nde görüşüldü. Özel sektörün döviz borcu riskinin boyutunun tespit edilebilmesi için şimdiye kadar en yüksek döviz borcuna sahip 100 şirkete ilişkin veriler toplandı.

Başbakan Yardımcısı Şimşek, şubat ayında reel sektörün kur riskine yönelik sağlıklı bir gözetim imkanının oluşturulması ve doğru politikaların belirlenmesi için bir "sistemik risk veri takip modeli" üzerinde çalışıldığını söylemişti.

MERKEZ'E GÖRE ÖZEL SEKTÖRÜN KUR RİSKİ DÜŞÜK

Döviz borcuna önlemler gündemdeyken Merkez Bankası'nın açıkladığı 2016 4. Çeyrek Finansal Hesaplar Raporu'na göre reel sektörün kur riski alarm vermiyor. Rapora göre reel sektör firmaları borçlarının ödenebilirliği açısından düşük risk taşıyor. Merkez Bankası'nın raporunda 2010-2016 yılları arasında, reel sektörün toplam borcunun GSYİH'ye oranının, küresel kriz sonrası süreçte artan likiditenin gelişmekte olan ülkelere yönelmesi ve oluşan elverişli fonlama imkanlarının etkisiyle, 2015 yılına kadar artış eğilimi gösterdiği, bu dönemden sonra yatay seyrettiği ve 2016 yılı dördüncü çeyreği itibarıyla 0.68 düzeyinde gerçekleştiği belirtildi. Borç/ GSYİH ve Borç/ İşletme Artığı göstergeleri açısından Türkiye reel sektörü, OECD ülkeleri içinde düşük borçlu ülkeler içinde yer alıyor.

MEVDUAT FAİZİ 8.5 YILIN ZİRVESİNE ÇIKTI

Merkez Bankası'nın haftalık verilerine göre 1 yıla kadar vadeli TL üzerinden açılan mevduatlarda faiz oranı 2009 yılından bu yana görülen en yüksek seviyeye çıktı. Merkez Bankası verileri üzerinden Turkey Data Monitor'un yaptığı hesaplamalara göre 1 yıla kadar vadeli mevduat hesaplarında faiz oranı 9 Haziran haftası itibarıyla yüzde 14.61 seviyesine ulaşarak 30 Ocak 2009 haftasından bu yana en yüksek rakama çıktı. Verilere göre 9 Haziran haftası itibarıyla 3 aya kadar vadeli hesaplarda mevduat faizi yüzde 12.56; 6 aya kadar vadeli hesaplarda yüzde 13.50, 1 yıl ve uzun vadeli hesaplarda ise yüzde 12.82 olarak gerçekleşti. Tüm vadeler dikkate alındığında ortaya çıkan ortalama mevduat faizi de yüzde 11.66 ile 10 Nisan 2009 haftasından bu yana en yüksek seviyeye gelmişti.

2017 itibarıyla; Özel sektörün toplam borcu 310 milyar dolar

UZUN VADELİ BORÇ: 204.974

KISA VADE Lİ BORÇ: 105.295

TOPLAM: 310.269

BORÇTAKİ ARTIŞ 2014'TE HIZ KAZANDI